Halcyon

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Halcyon[1]
Swainson, 1821[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – łowiec kameruński (H. malimbica)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

kraskowe

Nadrodzina

Alcedinoidea

Rodzina

zimorodkowate

Podrodzina

łowce

Rodzaj

Halcyon

Typ nomenklatoryczny

Alcedo senegalensis Linnaeus, 1766

Gatunki

zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Halcyon – rodzaj ptaków z podrodziny łowców (Halcyoninae) w rodzinie zimorodkowatych (Alcedinidae). Gatunki tu zaliczane noszą w języku polskim rodzajową nazwę zwyczajową łowiec[18], dawniej stosowana była też nazwa alcjon[19].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji i Afryce[20].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 17–28 cm; masa ciała 30–130 g[20].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Halcyon: gr. αλκυων alkuōn, αλκυονος alkuonos „mityczny ptak”, przez długi czas wiązany z zimorodkiem, który gnieździł się na morzu. Ptak ten był ukochany przez bogów, którzy uspokajali fale podczas inkubacji jaj i wychowu młodych. Te dni pokoju i spokoju stały się znane jako „cudowne dni” (ang. halcyon days)[21].
  • Entomothera: gr. εντομα entoma „owady”, od εντομη entomē „wcięcie”; -θηρας -thēras „łowca”, od θηραω thēraō „polować”, od θηρ thēr, θηρος thēros „bestia, zwierzę”[21]. Gatunek typowy: Alcedo coromanda Latham, 1790.
  • Entomophila: gr. εντομα entoma „owady”, od εντομη entomē „wcięcie”; φιλος philos „miłośnik”[21].
  • Cedola: anagram nazwy rodzajowej Alcedo Linnaeus, 1758 (zimorodek)[21]. Gatunek typowy: Alcedo senegalensis Linnaeus, 1766.
  • Alcyon: łac. alcyon, alcyonis lub halcyon, halcyonis „zimorodek”, od gr. αλκυων alkuōn, αλκυονος alkuonos „zimorodek” (często błędnie pisany ἁλκυων halkuōn, jakby pochodziła od ἁλς hals „morze”)[21]. Gatunek typowy: Alcedo smyrnensis Linnaeus, 1758; młodszy homonim Alcyon Blumenbach, 1803 (Alcedinidae).
  • Calialcyon: gr. καλος kalos „piękny”; αλκυων alkuōn, αλκυονος alkuonos „zimorodek”[21]. Gatunek typowy: Alcedo coromanda Latham, 1790.
  • Cancrophaga: epitet gatunkowy Alcedo cancrophaga[a] Latham, 1790; łac. cancer, cancri „krab”; gr. -φαγος -phagos „jedzący”, od φαγειν phagein „jeść”[21]. Gatunek typowy: Alcedo leucocephala Statius Müller, 1776.
  • Chelicutia: epitet gatunkowy Alaudo chelicuti Stanley, 1814; Chelicut, na wschód od Antalo i na południe od Makale, Tigre, Abisynia[21]. Gatunek typowy: Alaudo chelicuti Stanley, 1814.
  • Entomobia: gr. εντομα entoma „owady”, od εντομη entomē „wcięcie”; βιοω bioō „żyć”[21]. Gatunek typowy: Alcedo cyanoventris Vieillot, 1818.
  • Pagurothera: gr. παγουρος pagouros „krab”; -θηρας -thēras „łowca”, od θηραω thēraō „polować”, od θηρ thēr, θηρος thēros „bestia, zwierzę”[21]. Gatunek typowy: Alaudo chelicuti Stanley, 1814.
  • Halcyonopa: rodzaj Halcyon Swainson, 1821; gr. ωπε ōpe „wygląd”[21]. Gatunek typowy: Halcyon dryas Hartlaub, 1854.
  • Chelicutona: wariant nazwy rodzaju Chelicutia Reichenbach, 1851[21]. Gatunek typowy: Alcedo albiventris Scopoli, 1786.
  • Plesialcyon: gr. πλησιος plēsios „blisko, spokrewniony”, od πελας pelas „blisko”, od πελαζω pelazō „przybliżyć”; rodzaj Alcyone Swainson, 1837[21]. Gatunek typowy: Alcedo smyrnensis Linnaeus, 1758.
  • Nutchera: etymologia nieznana, autor nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej[21]. Gatunek typowy: Halcyon badia J. Verreaux & E. Verreaux, 1851.
  • Cecilia: Marian Cecile Mathews z domu White (1865–1938), żona australijskiego ornitologa Gregory’ego M. Mathewsa[21]. Gatunek typowy: Alcedo pileata Boddaert, 1783; młodszy homonim Cecilia Rafinesque, 1815 (Amphibia).
  • Pseudhalcyon: gr. ψευδος pseudos „fałszywy”; rodzaj Halcyon Swainson, 1821[21]. Gatunek typowy: Alcedo leucocephala Statius Müller, 1776.
  • Ceciliella: rodzaj Cecilia Mathews, 1918; łac. przyrostek zdrabniający -ella[21]. Nowa nazwa dla Cecilia Mathews, 1918.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[18]:

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Synonim H. leucocephala.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Halcyon, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ W. Swainson: Zoological illustrations, or, Original figures and descriptions of new, rare, or interesting animals : selected chiefly from the classes of ornithology, entomology, and conchology, and arranged on the principles of Cuvier and other modern zoologists. Cz. 1. London: Printed by R. and A. Taylor for Baldwin, Cradock, and Joy; and W. Wood, 1821, s. tekst i ryc. 27. (ang.).
  3. ↑ T. Horsfield. Systematic Arrangement and Description of Birds from the Island of Java. „Transactions of the Linnean Society of London”. 13, s. 173, 1822. (łac. • ang.). 
  4. ↑ T. Horsfield: Zoological researches in Java, and the neighbouring islands. London: Printed for Kingsbury, Parbury, & Allen, 1824, s. tekst Alcedo biru. (ang.).
  5. ↑ J. Brookes: Museum Brookesianum: a descriptive and historical catalogue of the remainder of the anatomical & zootomical museum. (London): Printed by Richard Taylor, 1830, s. 97. (ang.).
  6. ↑ H. Boie. (Alcyon). „Neues Staatsbürgerliches Magazin”. 1 (2), s. 472, 1832. (niem.). 
  7. ↑ Bonaparte 1850 ↓, s. 156.
  8. ↑ Bonaparte 1850 ↓, s. 155.
  9. ↑ Alcedineae. The King-fishers. — Les Martin-pêcheurs. — Die Eisvögel. W: H.G.L. Reichenbach: Handbuch der speciellen Ornithologie. Dresden und Leipzig: Expedition der Vollstèandigsten Naturgeschichte, 1851, s. 16. (niem.).
  10. ↑ Cabanis i Heine 1859–1860 ↓, s. 154.
  11. ↑ Cabanis i Heine 1859–1860 ↓, s. 152.
  12. ↑ Mathews 1918–1919 ↓, s. 149.
  13. ↑ Mathews 1918–1919 ↓, s. 150.
  14. ↑ Mathews 1918–1919 ↓, s. 152.
  15. ↑ a b Mathews 1918–1919 ↓, s. 153.
  16. ↑ A. Roberts. Review of the nomenclature of South African birds. „Annals of the Transvaal Museum”. 8 (4), s. 213, 1922. (ang.). 
  17. ↑ E. Strand. Miscellanea nomenclatorica zoologica et paleontologica. „Archiv für Naturgeschichte”. 92A (8), s. 57, 1928. (niem.). 
  18. ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Halcyoninae Vigors, 1825 - łowce (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-14].
  19. ↑ Jan Hanzák: Wielki atlas ptaków. Warszawa: PWRiL, 1981, s. 387.
  20. ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Kingfishers (Alcedinidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.alcedi1.01. [dostęp 2020-10-14]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  21. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Etymologia za: James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).
  22. ↑ N.J. Collar. Species limits in some Philippine birds including the Greater Flameback Chrysocolaptes lucidus. „Forktail”. 27, s. 31, 2011. (ang.). 
  23. ↑ J. del Hoyo & N.J. Collar: HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World. Cz. 1: Non-passerines. Barcelona: Lynx Edicions, 2014. ISBN 978-84-96553-94-1. (ang.).
  24. ↑ M.J. Andersen, J.M. McCullough, W.M. Mauck III, B.T. Smith & R.G. Moyle. A phylogeny of kingfishers reveals an Indomalayan origin and elevated rates of diversification on oceanic islands. „Journal of Biogeography”. 45 (2), s. 269–281, 2018. DOI: 10.1111/jbi.13139. (ang.). 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Halcyon&oldid=71668267”