Helena Birecka
| |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| profesor nauk biologicznych | |
| Specjalność: biologia, fizjologia roślin, biochemia | |
| Alma Mater |
Uniwersytet w Perm |
| Doktorat |
1948 |
| Profesura |
1975 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu |
Helena Birecka (ur. 13 maja 1921[1], zm. 20 marca 2015 w Stanach Zjednoczonych) – polska chemiczka, specjalistka w dziedzinie fizjologii roślin.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Przed wybuchem II wojny światowej rozpoczęła studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego, jesienią 1939 wyjechała do Lwowa, gdzie kontynuowała naukę na tamtejszej politechnice. Po wkroczeniu Niemców wyjechała w głąb Związku Radzieckiego, ukończyła studia w Instytucie Rolniczym w Permie i w 1944 przeniosła się do Moskwy, gdzie na Akademii Rolniczej im. Klementego Arkadewicza Timirjazjewa została przyjęta na aspiranturę. Po obronie pracy pt. Wpływ różnych stosunków wapnia do potasu na rozwój roślin w zależności od źródła azotu i odczynu środowiska glebowego uzyskała stopień kandydata nauk (odpowiednik polskiego doktora nauk).
Po powrocie do Polski zamieszkała w Poznaniu, gdzie uzyskała tytuł profesora chemii rolnej na Uniwersytecie Poznańskim. W 1949 powróciła do Warszawy i została starszym asystentem w Katedrze Chemii Rolnej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W 1954 zmarł prof. Michał Korczewski, po którym rok później Helena Birecka objęła stanowisko kierownika Katedry Fizjologii Roślin na Wydziale Rolniczym[2]. W 1958 zorganizowała w Puławach pracownię izotopową, w 1963 pracownię radiobiologiczną oraz doprowadziła do rozwoju technicznego katedry, przykładała dużą wagę do prowadzenia wielu badań eksperymentalnych.
W 1968 podczas nagonki antysemickiej opuściła Polskę, przez krótki czas pracowała w Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej w Wiedniu, a następnie emigrowała do Stanów Zjednoczonych. W 1969 została pracownikiem naukowym Uniwersytetu Yale, a rok później została wykładowcą biochemii i fizjologii roślin w Union College, uczelni niepublicznej w Schenectady (w stanie Nowy Jork). W 1975 jako pierwsza kobieta w historii uczelni uzyskała stopień profesora.
Jej dorobek obejmuje ponad 90 publikacji z dziedziny fizjologii roślin, fitochemii i botaniki eksperymentalnej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Honorowa księga nauki polskiej. Współcześni uczeni polskiego pochodzenia za granicą, OPI, Warszawa 2001, s. 32
- ↑ Podwójny jubileusz na SGGW, farmer.pl, 20 października 2012
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zofia Starck i Stefan Pietkiewicz: Rozwój fizjologii roślin na tle 200 lat kształcenia rolniczego na ziemiach polskich Od Instytutu Agronomicznego w Marymoncie do SGGW na Ursynowie SGGW, Warszawa 2016 s. 21–23
- Dzieje studiów rolniczo-lasowych w ośrodku lwowsko-dublańskim w opracowaniu Tadeusza Wośkowskiego. delta.cbr.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-13)]., Warszawa: Centralna Biblioteka Rolnicza im. Michała Oczapowskiego, 2011, s. 30. ISBN 978-83-932996-0-7
- Katedra Fizjologii Roślin. Historia. agrobiol.sggw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-24)].
- College mourns loss of Prof. Birecka. union.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]., Union College, 24 marca 2015