Henryk Nossowicz

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henryk Nossowicz
kapitan saperów kapitan saperów
Data i miejsce urodzenia

15 sierpnia 1889
Żytomierz

Data i miejsce śmierci

między 16 a 17 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

22 Pułk Piechoty
2 Pułk Saperów Kaniowskich
Oddział IV Sztabu Generalnego WP

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Henryk Nossowicz (ur. 3 sierpnia?/15 sierpnia 1889 w Żytomierzu, zm. między 16 a 17 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – kapitan rezerwy saperów Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Eliasza i Michaliny z Leszczyńskich[3]. Absolwent prawa na Uniwersytecie Kijowskim. Ukończył szkołę wojskową w Moskwie i w stopniu chorążego armii rosyjskiej walczył w I wojnie światowej[4]. Wstąpił do Wojska Polskiego. Został przydzielony do 22 pułku piechoty. Z 22 pp walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W grudniu 1921 zostało ogłoszone jego przeniesienie z 22 pp do rezerwy na skutek wniosku reklamacyjnego[5] OKTW Siedlce[6]. Absolwent kursu sapersko-kolejowego. 1 grudnia 1921 został zatwierdzony w stopniu porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920[7]. Kapitan ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. W 1923 jako oficer nadetatowy 2 pułku saperów kolejowych[6] służył w Wojskowym Wydziale Kolejowym przy Dyrekcji Kolei Żelaznych Wilno[8]. 1 marca 1924 był gospodarzem balu karnawałowego w Wilnie[9]. W 1924 był szefem Wojskowego Wydziału Kolejowego w Wilnie[10]. W 1926 i 1928 służył w 2 pułku saperów. W 1929 został przeniesiony z 2 psap. do 2 batalionu saperów na stanowisko dowódcy kompanii szkolnej[11]. Od 1930 w Oddziale IV Sztabu Generalnego jako delegat Sztabu Głównego przy Okręgowej Dyrekcji Robót Publicznych i Dróg Wodnych w Wilnie[12][13]. 1 stycznia 1934 został oddany do dyspozycji Ministra Komunikacji na okres sześciu miesięcy[14]. Od 1934 w rezerwie. Pracował w Dyrekcji Okręgowej PKP w Wilnie[3] jako kierownik Wydziału Ruchu[4]. W 1937 zasiadał w komisji egzaminacyjnej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Wilnie na adiunkta nietechnicznej ogólnej służby biurowej[15].

W sierpniu 1939 został zmobilizowany. Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli radzieckiej. Do żony dotarły dwa grypsy. Pierwszy z 18 września wskazywał na to, że był już w niewoli rosyjskiej[4]. Został wzięty do niewoli przez Sowietów na szosie 5 km od Dubna w stronę Brodów. Z więzienia w Dubnie, 24 września Armia Czerwona przewiozła Nossowicza do Zdołbunowa[1] a następnie do punktu zdawczo-odbiorczego NKWD w Szepietówce, gdzie dotarł 27.09.1939. Po trzech dniach pobytu w Szepietówce, oficerowie zostali załadowani do wagonów (po 50 osób) i wywiezieni do obozu w Putywlu[4]. 1 listopada 1939 został wysłany do Kozielska. 15 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 029/1 poz 14, nr akt 382[16] z 13.04.1940[1]. Został zamordowany między 16 a 17 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943. Figuruje liście AM-168-110 i Komisji Technicznej PCK jako Nosowicz. Przy szczątkach Nossowicza znaleziono dziennik[17].

W znalezionym pamiętniku Nossowicza, który znajduje się w Archiwum Robla (pakiet 110), jest najwięcej informacji o Kozielsku i warunkach obozowych[18].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty, miał dwie córki[1]. Mieszkał w Wilnie[1].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
  • Tablica Katyńska w Puławach[19]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 547.
  2. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 177.
  3. ↑ a b Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 432.
  4. ↑ a b c d „Dziennik Bałtycki” (R. L, nr 100), 28 kwietnia 1994, s. 4.
  5. ↑ „Dziennik Personalny” (R.2, nr 41), Warszawa, 6 grudnia 1921, s. 1630.
  6. ↑ a b Jerzy Garbaczewski, Kadra oficerska 22 pułku piechoty (Siedlce) w latach wojny 1918 - 1921, „Szkice Podlaskie” (t. 8), 2000, s. 185.
  7. ↑ „Polska Zbrojna” (R.1, nr 68), Warszawa, 16 grudnia 1921, s. 3.
  8. ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa 1923, s. 984, 1494.
  9. ↑ „Dziennik Wileński” (R. VIII, Nr 50), Wilno, 29 stycznia 1924, s. 4.
  10. ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa 1924, s. 1358.
  11. ↑ „Dziennik Personalny” (R.10, nr 20), Warszawa, 23 grudnia 1929, s. 431.
  12. ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa 1932, s. 426.
  13. ↑ „Dziennik Personalny” (R.11, nr 11), Warszawa, 18 czerwca 1930, s. 244.
  14. ↑ „Dziennik Personalny” (R.15, nr 2), Warszawa, 26 stycznia 1934, s. 17.
  15. ↑ „Dziennik Zarządzeń Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Wilnie” (R.17, nr 6), Wilno, 25 marca 1937, s. 57.
  16. ↑ J. Tucholski, op cit, s. 668.
  17. ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  18. ↑ Stanisław M. Jankowski, Pamiętniki znane i nieznane, „Zeszyty Katyńskie” (13), Warszawa 2001, s. 120.
  19. ↑ Tablica Katyńska w Puławach [online], www.zorrp.org [dostęp 2019-05-05].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych
  • Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1923
  • Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1924
  • Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928
  • Rocznik Oficerski 1932, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1932
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Henryk_Nossowicz&oldid=73603237”