Herasym Łukiańczuk
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
rolnik |
| Miejsce zamieszkania | |
| Narodowość |
Ukrainiec |
| Małżeństwo |
Anna |
| Dzieci |
Ołeksandra, Rostysław |
| Odznaczenia | |
| |
Herasym Łukiańczuk, ukr. Герасим Лук’янчук (ur. 1890 w Sieniawce, zm. 1953) – ukraiński rolnik zaangażowany w pomoc Polakom podczas rzezi wołyńskiej[1].
Herasym Łukiańczuk prowadził w zamieszkałej głównie przez Ukraińców Sieniawce na Wołyniu gospodarstwo rolne. Z żoną Anną wychowywali córkę Ołeksandrę oraz syna Rostysława[1].
Sąsiednią wieś Aleksandrówka zamieszkiwali w większości Polacy. W nocy z 15 na 16 lipca 1943 roku członkowie OUN-UPA wymordowali kilkanaście mieszkających tam polskich rodzin. Łukiańczuk znalazł ukrywającą się od tego czasu w polu 10-letnią Leokadię Nowakowicz (później po mężu Skowrońską), córkę jego sąsiadów. Dziewczynka podczas napaści na wieś dwa tygodnie wcześniej została ranna w nogę pociskiem z karabinu. Wieczorem w zarzuconym na plecy worku zaniósł ją do swojego gospodarstwa, w którym ukrywał się już brat Leokadii, Stanisław, ranny w brodę. Łukiańczuk uznał, że konieczne jest odwiezienie Leokadii wraz z bratem do szpitala w Kowlu. Na trasie banderowcy zatrzymali wóz. Uwierzyli Łukiańczukowi, że wiezie chorego syna do lecznicy. Po dotarciu do Kowla, zostawił rodzeństwo w szpitalu, gdzie je później odwiedzał. Od Łukiańczuka Leokadia dowiedziała się, że jej rodzice oraz dwójka rodzeństwa zostali zamordowani przez Ukraińców. Dziewczynka po kilku tygodniach została przeniesiona do szpitala w Łucku, w którym przebywała do grudnia 1943 roku[1][2]. Po zakończeniu II wojny światowej osiadła w Hrubieszowie, gdzie zmarła w 2017 roku[3].
Łukiańczuk pozostał w Sieniawce. Umarł w 1953 roku. Został pochowany na miejscowym cmentarzu[1].
W 2023 za swoją postawę podczas uroczystości w Belwederze w Warszawie został pośmiertnie wyróżniony Medalem Virtus et Fraternitas[4][5][6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Herasym Łukiańczuk - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2023-07-16] (pol.).
- ↑ GENOCIDE - zbrodnie ludobójstwa na ludności Wołynia [online], www.genocide.pl [dostęp 2023-07-16].
- ↑ Cmentarz parafialny w Hrubieszowie [online], hrubieszow.grobonet.com [dostęp 2023-07-16].
- ↑ M.P. z 2023 r. poz. 922
- ↑ Belweder. Wręczenie odznaczeń Virtus et Fraternitas - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej [online], www.sejm.gov.pl, 6 lipca 2023 [dostęp 2023-07-10].
- ↑ W Belwederze wręczono Ukraińcom medale Virtus et Fraternitas Ukraińcom [online], TVN24, 7 lipca 2023 [dostęp 2023-07-10] (pol.).