Józef Łęgowski (1896–1940)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Łęgowski
Ilustracja
major pilot major pilot
Data i miejsce urodzenia

15 sierpnia 1896
Małe Brudzawy

Data i miejsce śmierci

między 16 a 19 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego

Jednostki

56 pułk piechoty
4 pułk lotniczy
Szkoła Podchorążych Rezerwy Lotnictwa

Stanowiska

dowódca eskadry

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia

Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Józef Łęgowski (ur. 15 sierpnia 1896 w Małych Brudzawach, zm. między 16 a 19 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – major pilot Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Małych Brudzawach na Pomorzu, w rodzinie Juliana (1860–1938) i Doroty z Kluczników (1965–1938)[3]. Miał brata Jana (ur. 1889)[4]. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Od 25 maja do 18 sierpnia 1920 był uczniem 30. klasy Szkoły Podchorążych Piechoty[5]. 19 stycznia 1921 został mianowany z dniem 15 grudnia 1920 podporucznikiem piechoty. Pełnił wówczas służbę w batalionie zapasowym 56 pułku piechoty[6]. W latach 1921–1924 pełnił służbę w Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów w Poznaniu, pozostając oficerem nadetatowym 56 pułku piechoty[7][8]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 2347. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9].

Był płotkarzem, tyczkarzem i instruktorem[3]. Reprezentował barwy KS Pentatlon[10]. W grudniu 1922 jako reprezentant DOK Nr VII został zwycięzcą zawodów w konkursie walki na bagnety o mistrzostwo Armii w Krakowie[11][12]. W lutym 1924 otrzymał tytuł i prawa sędziego-kandydata Polskiego Związku Lekkoatletycznego[13].

Został przeniesiony z CSWGiS do 56 pułku piechoty[14]. W 1926 przeniesiony do Szkoły Pilotów w Bydgoszczy, potem do Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 1. Ukończył kurs w CWOL w Dęblinie oraz kurs wyższego pilotażu w Grudziądzu. W 1926 został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów lotnictwa z jednoczesnym wcieleniem do 4 pułku lotniczego. W 1932 był kapitanem aeronautyki ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 i 4 lokatą[15]. W kwietniu 1933 został przeniesiony z Centrum Wyszkolenia Podoficerów Lotnictwa w Bydgoszczy do 6 pułku lotniczego we Lwowie[16]. W grudniu 1934 ogłoszono jego przeniesienie do Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa[17]. W latach 1935–1936 był dowódcą III plutonu 66 eskadry obserwacyjnej. W 1937 został przeniesiony do Szkoły Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Radomiu-Sadkowie[18] na stanowisko dowódcy eskadry szkolnej[19]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 5. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa[20]. Wiosną 1939 został komendantem Szkoły Pilotażu w Masłowie[21].

4 września 1939 nastąpiła ewakuacja Szkoły Podchorążych Rezerwy Lotnictwa z Radomia. Kolumna licząca około 180 żołnierzy wraz z dowódcą szkoły ppłk pil. Alfonsem Beseljakiem, 19 września po krótkiej walce z Sowietami pod Podhajcami dostała się do niewoli[18]. Początkowo lotnicy przebywali w obozie w Talicach[21]. Po przewiezieniu jeńców do obozu przejściowego w Szepietówce wyselekcjonowano oficerów i wysłano do Kozielska (m.in. Alfons Beseljak, kpt pil Roman Radziszewski, mjr pil Józef Łęgowski), podchorążych do obozu pracy pod Lwowem[18]. Według stanu z grudnia 1939 był jeńcem kozielskiego obozu. Między 7 a 9 maja 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 015/2 poz. 81 nr akt 4354[22], z 5 kwietnia 1940[1][23]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji z 29.05.1943 pod numerem 3503. Przy szczątkach Józefa Łęgowskiego znaleziono kartę szczepień obozowych i jeden list[24][25]. Figuruje na liście AM-258-3503 (jako Lengowski Josef) i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem: GARF-127- 03503 (jako nierozpoznany major). Pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień podpułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).
  • Dąb Pamięci posadzili uczniowie Szkoły Podstawowej im Zjednoczonej Europy w Zagórzycy. Certyfikat 4732/0542/WE/2018[28].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Hubert Kazimierz Kujawa podał błędnie, że mjr Józef Łęgowski walczył w 1920 na wojnie z bolszewikami, jako oficer kawalerii i został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości z Mieczami i dwukrotnie Krzyżem Walecznych[21].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 472.
  2. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 159.
  3. ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 361.
  4. ↑ Józef Łęgowski [online], geni_family_tree [dostęp 2021-10-06] (pol.).
  5. ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 454.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 29 stycznia 1921 roku, s. 157.
  7. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 175.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 284, 441, 1514.
  9. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 112.
  10. ↑ „Polska Zbrojna” (R.3, nr 163), Warszawa, 17 czerwca 1923, s. 5.
  11. ↑ „Polska Zbrojna” (R.2 , nr 334), Warszawa, 8 grudnia 1922, s. 6.
  12. ↑ „Polska Zbrojna” (R.2 , nr 342), Warszawa, 16 grudnia 1922, s. 5.
  13. ↑ „Polska Zbrojna” (R.4, nr 40), Warszawa, 10 lutego 1924, s. 5.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 260.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 232, 819.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 85.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 265.
  18. ↑ a b c Jerzy STOBIECKI, ASY PRZESTWORZY z lotniska na Sadkowie [online], echodnia.eu [dostęp 2019-03-07] (pol.).
  19. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 475.
  20. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 207.
  21. ↑ a b c Księga lotników ↓, s. 18.
  22. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 626.
  23. ↑ Na liście wywózkowej Rosjanie wstawili błędną datę urodzenia - 1896
  24. ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2018-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  25. ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 257.
  26. ↑ M.P. z 1929 r. nr 123, poz. 303 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  27. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 232.
  28. ↑ Bohaterowie – Strona 291 – Katyń… ocalić od zapomnienia [online] [dostęp 2019-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-01] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Łęgowski_(1896–1940)&oldid=66858252”