Józef Adamek (polityk)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Adamek
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 lutego 1875
Ostrów Wielkopolski

Data i miejsce śmierci

17 stycznia 1947
Chorzów

Poseł I kadencji Sejmu (II RP)
Okres

od 1922
do 1927

Przynależność polityczna

Polska Partia Socjalistyczna

Poseł I kadencji Sejmu Śląskiego (II RP)
Okres

od 1922
do 1923

Przynależność polityczna

Polska Partia Socjalistyczna

Poseł II kadencji Sejmu Śląskiego (II RP)
Okres

od 1930
do 1930

Przynależność polityczna

Polska Partia Socjalistyczna

Józef Adamek (ur. 26 lutego 1875[1] w Ostrowie Wielkopolskim, zm. 17 stycznia 1947 w Chorzowie) – polski polityk, związkowiec, poseł na Sejm I kadencji II RP oraz na Sejm Śląski I i II kadencji w II RP z ramienia Polskiej Partii Socjalistycznej[2][3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Młodość[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Jana i Barbary z domu Roszek. W rodzinnym mieście ukończył szkołę ludową i wyjechał wraz z rodzicami do Niemiec, gdzie rodzina Adamków osiedliła się w Bochum. Józef Adamek ukończył tam kursy handlowe organizowane przez socjaldemokratyczny Związek Niemieckich Górników (Verband Deutscher Bergarbeiter – VDP). Od 14. roku życia był górnikiem. W latach 1895–1897 odbywał służbę wojskową w 28 Pułku Artylerii Polowej w Pirnie.

Działalność związkowa i polityczna w Cesarstwie Niemieckim[edytuj | edytuj kod]

Po zakończeniu służby wojskowej pracował w centrali Związku Niemieckich Górników i współorganizował jego górnośląską sekcję, a w latach 1903–1909 był jej kierownikiem. W tym czasie rozpoczął też działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej Zaboru Pruskiego – polskiego odłamu SPD[3]. Był organizatorem struktur partii na Górnym Śląsku, a w latach 1907–1909 przewodniczącym jej Zarządu Głównego (członek Zarządu od 1906). W 1906 został delegatem na zjazd SPD w Mannheim, zaś w 1907 uczestniczył w Międzynarodowym Kongresie Socjalistycznym w Stuttgarcie oraz kandydował do Reichstagu. Od 1909 redagował „Gazetę Górniczą” w Bochum, pisał także do „Wolnego Związkowca”, został trzykrotnie skazany na grzywnę za prasową obrazę urzędników. W latach 1913–1925 przewodniczył Centralnemu Związkowi Zawodowemu Polskiemu (CZZP). Związek ten w 1923 liczył około 60 000 członków[3]. W czasie pierwszej wojny światowej ponownie służył w armii niemieckiej – do 1918.

Działalność związkowa i polityczna po 1918[edytuj | edytuj kod]

W czasie powstań śląskich wchodził w skład Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu jako przedstawiciel CZZP, działał także w Komitecie Parytetowym na powiat Katowice. Jako członek POW organizował pomoc z innych dzielnic dla powstań śląskich. Podczas powstań współpracował też z Wojciechem Korfantym oraz Józefem Rymerem i był jednym z głównych doradców polskich władz powstańczych. W tym okresie wydelegowano go na Międzynarodowy Kongres Pracy w Londynie, gdzie bronił praw Polski do Górnego Śląska. W 1922 został wybrany do Sejmu Śląskiego, gdzie wchodził w skład klubu PPS jako jego wiceprzewodniczący oraz uczestniczył w pracach komisji aprowizacyjnej (przewodniczący), prawniczej i spółdzielczej, po roku zrezygnował z mandatu. W tym czasie był inicjatorem wniosku o udzielenie spółdzielniom kontyngentu 100 000 ton węgla dla poprawienia sytuacji materialnej najuboższych[3]. Posłem do Sejmu Śląskiego został ponownie w 1930 i piastował ten urząd do 1935, pełniąc także funkcję sekretarza Sejmu. Od 1922 Józef Adamek zasiadał również w Sejmie I kadencji z listy państwowej nr 2 (PPS). W 1923 został członkiem Rady Nadzorczej Towarzystwa Budowy Domów Robotniczych na Górnym Śląsku. W okresie międzywojennym wchodził w skład najwyższych władz PPS jako członek między innymi Rady Naczelnej PPS (1921–1931) i przewodniczący Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS na Górnym Śląsku (1928–1929).

Józef Adamek kontynuował także działalność związkową, między innymi wchodził w skład Wydziału Wykonawczego Komisji Centralnej Związków Zawodowych od 1923 do 1927 zaś w latach 1925–1928 wiceprzewodniczył Centralnemu Związkowi Górników. W 1930 kandydował z listy PPS do Senatu. W późniejszym okresie był urzędnikiem, od 1927 do 1939 kierownikiem Wydziału Opieki Społecznej Rady Miejskiej w Królewskiej Hucie (od 1934 Chorzów).

We wrześniu 1939 Józef Adamek wyjechał do Lwowa, gdzie również zaangażowany był w działalność polityczną i konspiracyjną – jako członek Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS – Wolność, Równość, Niepodległość współorganizował sieć łączności kurierskiej z rządem emigracyjnym. Po wojnie, od 1945, ponownie mieszkał w Chorzowie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 4.
  2. Jacek Majchrowski: Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: BGW, 1994. ISBN 83-7066-569-1.
  3. a b c d Tadeusz i Witold Rzepeccy: Sejm i Senat 1922–1927. Poznań: Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, 1923.