Józef Planetorz
| Data i miejsce urodzenia |
1882 |
|---|---|
| Data śmierci |
1956 |
| Zawód, zajęcie |
murarz, powstaniec śląski, działacz oświatowy i plebiscytowy |
| Rodzice |
Wincenty, Joanna z d. Wieczorek |
| Dzieci |
Władysław Planetorz, Damian |
| Odznaczenia | |
| |
Józef Planetorz (ur. 1882 w Cisku, zm. 1956) – powstaniec śląski, działacz oświatowy i plebiscytowy na Górnym Śląsku.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Wincentego Planetorza i Joanny Wieczorek, a także ojcem działacza polskiego harcerstwa Władysława Planetorza. Z zawodu murarz.
Działalność[edytuj | edytuj kod]
W 1910 roku był inicjatorem utworzenia Towarzystwa Śpiewaczego w Cisku.
Józef Planetorz brał udział w powstaniach śląskich. W czasie plebiscytu na Górnym Śląsku był działaczem Polskiego Komitetu Plebiscytowego na powiat kozielski oraz jednym z inicjatorów zbierania podpisów na rzecz otwarcia tzw. polskiej szkoły mniejszościowej w Cisku. Szkołę otwarto po wielu zabiegach i staraniach 1 maja 1925.[1] Był mężem zaufania oraz sekretarzem na powiat kozielski Związku Polaków w Niemczech.
Po wybuchu II wojny światowej wraz z rodziną został wysiedlony z rodzinnego Ciska oraz wraz z młodszym synem Damianem (1914–45) aresztowany i umieszczony w obozie koncentracyjnym Buchenwald. Również jego najstarszy syn Władysław został w 1941 aresztowany przez Niemców i umieszczony w obozach koncentracyjnych Auschwitz i Mauthausen-Gusen[2]. 6 stycznia 1942 Niemcy skonfiskowali cały majątek Planetorzów, a resztę rodziny wysiedlili do Generalnego Gubernatorstwa. Obaj synowie Planetorza zginęli podczas wojny[3].
Józef Planetorz powrócił do Ciska po zakończeniu II wojny światowej gdzie był radnym Gminnej Rady Narodowej w Cisku. Po wojnie odznaczony został Złotym Krzyżem Zasługi.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ryszard Hajduk, Stefan Popiołek "Encyklopedia, która się nie ukazała", Wyd. Śląsk, Katowice 1970.
- "Encyklopedia powstań śląskich", Instytut Śląski w Opolu, Opole 1982, str. 394, hasło "Planetorz Józef".
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ryszard Hajduk, Stefan Popiołek "Encyklopedia, która się nie ukazała", Wyd. Śląsk, Katowice 1970
- ↑ Ryszard Hajduk, Nieznana karta tajnego frontu, Zofia Hajdukowa (oprac.), Edmund Jan Osmańczyk, Warszawa: MON, 1985, ISBN 83-11-07208-6, OCLC 749153687.
- ↑ "Encyklopedia powstań śląskich", Instytut Śląski w Opolu, Opole 1982, str. 394, hasło "Planetorz Józef".