Józef Torwiński
Józef Torwiński (ok. 1925) | |
inspektor PP | |
Data i miejsce urodzenia |
19 marca 1890 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
8 sierpnia 1980 |
Przebieg służby | |
Formacja | |
Stanowiska |
komendant okręgu |
Odznaczenia | |
Józef Torwiński (ur. 19 marca 1890 we Lwowie, zm. 8 sierpnia 1980 w Łodzi) – doktor prawa, inspektor Policji Państwowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 19 marca 1890 we Lwowie w rodzinie Michała[1][2]. Ukończył VIII Gimnazjum we Lwowie, następnie studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego. Po wybuchu I wojny światowej, jako kandydat adwokacki przebywał wraz z żoną w Bruck an der Mur[3][4]. Przez rok służył w armii austro-węgierskiej. Po zwolnieniu z wojska pracował w Dyrekcji Policji w Wydziale Stowarzyszeń, Widowisk i Prasy (urzędzie cenzorskim c.k. monarchii). W marcu 1918 uzyskał stopień doktora praw[5].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w II Rzeczypospolitej wstąpił do Policji Państwowej. Został awansowany do stopnia inspektora. Uczestniczył w polsko-ukraińskich walkach o Lwów (1918–1919). Od sierpnia 1921 pełnił funkcję zastępcy komendanta miasta Lwowa. W 1925 wysunięto jego kandydaturę na inspektora policji politycznej Komisariatu Rządu miasta stołecznego Warszawy[6]. W lutym 1926 został przeniesiony na stanowisko oficera inspekcyjnego Komendy Okręgu Lwowskiego. Od 21 lipca 1927 do 26 listopada 1928 sprawował stanowisko komendanta Okręgu X Stanisławowskiego[7]. Od 26 listopada 1928 do 13 stycznia 1939 sprawował stanowisko komendanta Okręgu II Łódzkiego[7]. W grudniu 1938 obchodził 10-lecie pracy na stanowisku komendanta wojewódzkiego PP w Łodzi[8]. 13 stycznia 1939 objął stanowisko komendanta Okręgu I Warszawskiego i sprawował je do kresu istnienia II RP we wrześniu 1939[7]. Do 1939 zasiadał w komitecie redakcyjnym czasopisma branżowego „Przegląd Policyjny”[9]
Po wybuchu II wojny światowej 1939, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów. Początkowo przebywał w obozie rozdzielczym w Kozielsku, a następnie w obozie specjalnym NKWD w Ostaszkowie, przeznaczonym dla jeńców-policjantów i funkcjonariuszy innych służb mundurowych. Po 1940 był osadzony w obozie jenieckim NKWD w Griazowcu[10][11]. W drugiej połowie października 1941 został skierowany do Penzy z zadaniem utworzenia placówki kierującej zwalnianych Polaków do ośrodków formowania Polskich Sił Zbrojnych. Następnie znalazł się w Buzułuku, skąd trafił jako kontraktowy urzędnik wojskowy do Nowosybirska, gdzie do marca 1942 pełnił funkcję oficera łącznikowego. Później między marcem a sierpniem 1942 pracował w Jangi-Jul w Referacie Rodzin Wojskowych Dowództwa Polskich Sił Zbrojnych. Po ewakuacji wojsk polskich z ZSRS przebywał w obozie dla uchodźców w Teheranie. W czerwcu 1944 trafił do osiedla Morogoro w Tanzanii, a następnie do Nairobi (Kenia) i Kidugali (Tanzania) gdzie był m.in. komendantem Wydziału Bezpieczeństwa przy obozach uchodźców[5].
Po zakończeniu wojny 2 lipca 1947 wrócił do Krakowa. Następnie osiedlił się w Szczecinie, gdzie pracował w Centrali Produktów Naftowych, później w Miejskim Handlu Detalicznym. W 1954 został aresztowany przez UB. Po zwolnieniu mieszkał w Szczecinie i Łodzi.
Zmarł 8 sierpnia 1980 w Łodzi[12]. Został pochowany na cmentarzu prawosławnym św. Aleksandra, na którym od 1970 odbywały się również pogrzeby katolickie[5].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[13]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 10 sierpnia 1924[14], 7 czerwca 1939[15])
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[5]
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Egzamin szoferski z zakresu przepisów prawnych dotyczących ruchu kołowego w Polsce (1930, współautor: Izydor Bechmetiuk)[16].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Krakowie (1945) 1983–1990. Józef Torwiński. inwentarz.ipn.gov.pl. [dostęp 2016-04-20].
- ↑ Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Łodzi (1945) 1983–1990. Józef Torwiński. inwentarz.ipn.gov.pl. [dostęp 2016-04-20].
- ↑ Z tułaczej doli (pamiętniki wygnańców 1914–1915). Wiedeń: 1915, s. 35–36.
- ↑ Paweł Glugla: Lwowianie wygnańcy–tułacze, 1914 r.. cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2016-04-20].
- ↑ a b c d Życiorys zawikłany. Józef Torwiński (1890–1980) [online], Przystanek Historia [dostęp 2022-01-13] (pol.).
- ↑ Zmiany w policji politycznej. „Nowości Illustrowane”. Nr 23, s. 9, 6 czerwca 1925.
- ↑ a b c Wykaz Komendantów Okręgowych Policji Państwowej w latach 1919–1939. policjapanstwowa.pl. [dostęp 2019-12-06]. za: Robert Litwiński: Korpus policji w II Rzeczypospolitej. Służba i życie prywatne. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2007. ISBN 978-83-227-3202-1.
- ↑ Jubileusz insp. dr. J. Torwińskiego. „Głos Poranny”, s. 4, nr 348 z 18 grudnia 1938.
- ↑ „Przegląd Policyjny”.
- ↑ Jerzy Turski: Lista jeńców z obozu w Griazowcu. W: Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 77. ISBN 83-85015-66-3.
- ↑ Lista jeńców Kampanii Wrześniowej 1939, umieszczonych w obozie w Griazowcu. raportnowaka.pl. s. 12. [dostęp 2016-04-20].
- ↑ Pilarski 2015 ↓, s. 55.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu organizacji służby bezpieczeństwa”.
- ↑ M.P. z 1924 r. nr 192, poz. 594 „w uznaniu zasług, położonych dla Rzeczypospolitej Polskiej i jej obywateli na polu bezpieczeństwa publicznego”.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 131, poz. 307 „za zasługi w służbie państwowej”.
- ↑ Egzamin szoferski z zakresu przepisów prawnych dotyczących ruchu kołowego w Polsce. books.google.pl. [dostęp 2016-04-20].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Sebastian Pilarski. Ocalony z „nieludzkiej ziemi” — losy inspektora Policji Państwowej Józefa Torwińskiego. „Dzieje Najnowsze”. R. 47 z. 2, s. 45-56, 2015.
- Inspektorzy Policji Państwowej
- Jeńcy polscy obozu NKWD w Griazowcu (1940–1941)
- Ludzie urodzeni we Lwowie
- Odznaczeni dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Pochowani w części prawosławnej Starego Cmentarza w Łodzi
- Policjanci związani z Łodzią
- Urodzeni w 1890
- Zmarli w 1980