Język ambel
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
1600 (2018) | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 7 wypierany↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | wgo | ||
| IETF | wgo | ||
| Glottolog | waig1244 | ||
| Ethnologue | wgo | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język ambel (a. amber, amberi), także waigeo (a. waigiu)[1] – język austronezyjski używany w prowincji Papua Zachodnia w Indonezji, przez mieszkańców wyspy Waigeo w grupie wysp Raja Ampat[1].
Według danych z 2018 r. mówi nim 1600 osób. Nie jest używany przez młodsze pokolenie. Niewiele osób urodzonych po 2000 roku ma jakąkolwiek znajomość tego języka. Wszyscy jego użytkownicy posługują się także malajskim papuaskim, a niektórzy również indonezyjskim[2].
Jego użytkownicy zamieszkują 11 wsi: Warsamdin, Kalitoko, Warimak, Waifoi, Kabilo, Go, Kapadiri, Kabare, Bonsayor, Darumbab, Andey[3]. Dzieli się na dwa główne dialekty: metnyo, metsam[1][4]. Dialekt metsam jest bardzo silnie zagrożony wymarciem[2].
Na poziomie morfosyntaktyki wykazuje silne wpływy języków papuaskich, a znaczna część jego leksyki nie jest pochodzenia austronezyjskiego[5]. Występują też zapożyczenia słownikowe z języków biak, tidore i malajskiego[6]. Podobnie jak spokrewnione języki ma’ya i matbat, stanowi przykład tonalnego języka austronezyjskiego[7][8]. Wcześniej mylnie sądzono, że jest pozbawiony tonalności[9][10].
Sporządzono opis jego gramatyki. Do sporadycznego zapisywania tego języka stosuje się alfabet łaciński. Nie wypracowano konwencji ortografii[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Ambel, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2022-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b Arnold 2018 ↓, s. 9–10.
- ↑ Arnold 2018 ↓, s. 2–7.
- ↑ Arnold 2018 ↓, s. 109–111.
- ↑ Remijsen 2001 ↓, s. 127.
- ↑ Arnold 2018 ↓, s. 55 (przyp. 7), s. 111–112.
- ↑ Himmelmann 2018 ↓, s. 370, przyp. 19.
- ↑ Arnold 2018 ↓, s. 66.
- ↑ Arnold 2018 ↓, s. 21, przyp. 33.
- ↑ Remijsen 2001 ↓, s. 34.
- ↑ Arnold 2018 ↓, s. 113–114.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Laura Melissa Arnold: Grammar of Ambel, an Austronesian language of Raja Ampat, west New Guinea. University of Edinburgh, 2018. OCLC 1065283249. [dostęp 2022-07-28]. (ang.).
- Nikolaus P. Himmelmann: Some preliminary observations on prosody and information structure in Austronesian languages of Indonesia and East Timor. W: Sonja Riesberg, Asako Shiohara, Atsuko Utsumi (red.): Perspectives on information structure in Austronesian languages. Berlin: Language Science Press, 2018, s. 347–374. DOI: 10.5281/zenodo.1402555. ISBN 978-3-96110-108-5. (ang.).
- Albert Clementina Ludovicus Remijsen: Word-prosodic systems of Raja Ampat languages. Utrecht: LOT, 2001, seria: LOT Dissertation Series 49. ISBN 90-76864-09-8. OCLC 55067520. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).