Jan Reszke (ojciec)
Jan Reszke (1818–1877) – arystokrata, hotelarz, ojciec trojga śpiewaków operowych Józefiny Reszke (sopran), Jana Reszke (tenor) i Edwarda Reszke (bas). Życie rodziny skupiało się wokół muzyki, w tym cotygodniowych koncertów w ich rezydencji. Jego żona Emilia była mezzosopranistką, która uczyła swoje dzieci śpiewu i organizowała lekcje śpiewu poza domem.
Reszke był uczestnikiem powstania styczniowego 1863 roku i został przez Rosjan zesłany na Syberię. Podczas jego nieobecności Emilia zajmowała się domem, wychowywała dzieci i prowadziła rodzinny hotel Hôtel de Saxe, będący wówczas największym w Warszawie[1].
Pochodzenie i młodość[edytuj | edytuj kod]
Przodkowie Reszkego zamieszkiwali tereny Mazowsza – prawdopodobnie w Gostyninie lub okolicach – od XIII lub XIV wieku[2]. Do XV wieku posiadali już herb, który jest pruski.Część rodziny wyemigrowała do Saksonii i Prus. Byli protestantami, a członkowie rodziny pochowani są na kwaterze Reszke na cmentarzu kościoła ewangelickiego w Warszawie.
Jan Mieczysław Reszke urodził się w 1818 roku jako syn Jana Bogumiła i Józefy Reszke. Jego ojciec został w dzieciństwie osierocony i po śmierci dobroczyńcy barona von Runckela został sam w Warszawie. Jan Bogumił Reszke stał się odnoszącym sukcesy biznesmenem, a w 1830 r. jednym z najbogatszych ludzi w Polsce. Jako filantrop cieszył się dużym szacunkiem w społeczeństwie. Po śmierci ojca Reszke odziedziczył majątek zapewniający rodzinie dochód.
Kariera[edytuj | edytuj kod]
Reszke był Kawalerem Orderu Świętego Stanisława. Był także sędzią honorowym, sędzią pokoju, urzędnikiem państwowym i kontrolerem kolei.
Hotel de Saxe[edytuj | edytuj kod]
Założył Hôtel de Saxe (de) w centrum Warszawy. Wraz z żoną prowadził hotel, w którym gościli artyści z Moskwy, Berlina i Paryża. Przylegał do ich rezydencji. Niegdyś największy hotel w Warszawie z około 100 pokojami, zlokalizowany przy ulicy Koziej 3 i 5 oraz Krakowskim Przedmieściu 33 i 39 przy Trakcie Królewskim[3]. Ich dom przy ulicy Koziej 6 był uznanym ośrodkiem muzycznym.
-
Hôtel de Saxe
-
Gates to interior courtyard
-
Interior courtyard
Małżeństwo i dzieci[edytuj | edytuj kod]
W 1843 r. Reszke poślubił Emilję Ufniarską (ur. ok. 1827 r.), Galicyjkę. Jako mezzosopranistka uczyła się pod kierunkiem Manuela Garcíi i jego córki Pauline Viardot. Emilia miała czysty, mocny głos. Podróżowała po całych Włoszech i uczestniczyła w przedstawieniach wielkich mistrzów opery. W Warszawie wystąpiła w roli Desdemony w Otello Gioachina Rossiniego Williama Szekspira w Teatrze Wielkim. Występowała na imprezach charytatywnych. Reszke, baryton, grał na skrzypcach i pisał piosenki dla swojej żony. Zachęcał do sprowadzenia koncertów Wagnera do Warszawy.
Mieli pięcioro dzieci: Emilię, Jana (ur. 1850), Édwarda (1853), Józefinę (1855) i Wiktora (1859). Dzieci wychowywały się w wierze rzymskokatolickiej, podobnie jak ich matka. Trójka rodzeństwa Reszke swoje dochody ze sceny inwestowała na ziemiach polskich, posiadając majątki w Bartkowicach, Borownie, Chorzenicach, Garnku, Kłobukowicach, Nieznanicach, Skrzydłowie i Witkowie[4].
Muzyka[edytuj | edytuj kod]
W ich domu odbywały się próby artystów do nadchodzących spektakli. W piątkowe wieczory Reszkowie koncertowali z duetami, ariami i muzyką chóralną. Wieczór rozpoczął się od herbaty i zakończył kolacją. Zarówno Jan, jak i Emilia występowali na imprezach charytatywnych.
Emilia uczyła swoje dzieci śpiewać; wszystkie były utalentowane w tym kierunku, tylko Wiktor nie interesował się muzyką. Czasami wspólnie występowała czwórka najstarszych dzieci, zwana Kwartetem Reszke. Rodzina spędzała wakacje w Wilanowie, a dzieci śpiewały w tamtejszym kościele. Józefina i Edward występowali w Europie Zachodniej od lat 70. XIX wieku. Jan jako chłopiec śpiewał solo sopranowe w warszawskiej katedrze. Edward zadebiutował w Aidzie w Paryżu w kwietniu 1876 roku. Jan i Edward występowali w teatrach operowych w Europie i Stanach Zjednoczonych, w tym w Operze Paryskiej, Royal Opera House w Londynie, Teatro la Fenice w Wenecji i Metropolitan Opera w Nowym Jorku.
Powstanie styczniowe[edytuj | edytuj kod]
Był człowiekiem głęboko patriotycznym i gorliwym w trosce o dobro swoich rodaków. Ponieważ także wypowiadał się bez ogródek, ściągnął na siebie gniew rządu rosyjskiego i za udział w powstaniu 1863 roku został skazany na pięć lat zesłania na Syberię[5]. Warszawa opłakiwała los jednego ze swoich najbardziej kochanych obywateli. W przeddzień wyjazdu polski malarz Józef Simmler wykonał pospiesznie szkic grupy rodzinnej, pod czujnym okiem rosyjskich strażników [6]. Po odbyciu kary powrócił do Warszawy[7].
Emilia opiekowała się dziećmi i prowadziła hotel podczas jego nieobecności. Jan junior studiował prawo i uzyskał dyplom[8], ale podążał za swoją wizją kariery muzycznej. Podobnie Edward, który studiował w szkole rolniczej.
Śmierć[edytuj | edytuj kod]
Reszke zmarł nagle 4 maja 1877 roku i został pochowany w rodzinnej kwaterze na Cmentarzu ewangelickim w Warszawie (aleja 2, kwatera7)[9][10]. Emilia zmarła w 1885 roku, pochowana została na Cmentarzu Powązkowskim[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wąskie Krakowskie Przedmieście. [dostęp 2023-11-22]. (pol.).
- ↑ Leiser 1934 ↓, s. 12.
- ↑ Hotel de Saxe. [dostęp 2023-11-27]. (pol.).
- ↑ Andrzej Siwiński , Rodzeństwo Reszków, 2009 .
- ↑ Jan Mieczysław Reszke [online], ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2023-11-28] .
- ↑ Leiser 1934 ↓, s. 17.
- ↑ Leiser 1934 ↓, s. 19.
- ↑ Jan Stanisław Kiczor , Reszkowie – bardzo nietypowa rodzina [online] [dostęp 2023-11-28] .
- ↑ Leiser 1934 ↓, s. 30.
- ↑ Stanisław Szenic , Cmentarz Powązkowski t. II 1851-1890, 1983, s. 350 .
- ↑ Eugeniusz Szulc , Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie, 1989, s. 459 .
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Agata Małolepsza: Działalność artystyczna i ziemiańska rodu Reszke na przełomie XIX i XX wieku; Novae Res – Wydawnictwo Innowacyjne; Gdynia 2010; 498 ss.
- https://maestro.net.pl/document/ksiazki/Panek_Reszke.pdf
- Clara Leiser, Jean de Reszke and the Great Days of Opera, Minton, Balch & Company, 1934 .