Jarnik
 Samolus valerandi | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
jarnik | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Samolus L. Sp. Pl. 171. 1753[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Synonimy | |||
| |||
Jarnik (Samolus L.) – rodzaj roślin z rodziny pierwiosnkowatych. Obejmuje 12[5]–14[4] gatunków. Rośliny te występują głównie na słonych mokradłach[6] w rejonie wybrzeży na półkuli południowej[7]; w Ameryce Południowej i w południowej Afryce, poza tym w Ameryce Środkowej i Północnej (3 gatunki)[5] oraz w Eurazji, w której rozprzestrzeniony jest jeden gatunek – jarnik solankowy[7], będący także jedynym przedstawicielem rodzaju we florze polskiej[8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Rośliny zielne lub drewniejące u nasady, jednoroczne i byliny. Pędy prosto wzniesione lub podnoszące się, pojedyncze lub rozgałęzione[7][5].
- Liście
- Skrętoległe, u nasady pędu często skupione w rozetę przyziemną. Blaszka łopatkowata, eliptyczna do zaokrąglonej, zwykle tępo zakończona, rzadko ostra. Całobrzega, rzadko słabo karbowana. Blaszka gładka, rzadziej niewyraźnie punktowana[5].
- Kwiaty
- Zebrane od 3 do 70 w groniaste kwiatostany szczytowe lub wyrastające w katach liści, rzadko kwiaty pojedyncze. Kwiaty szypułkowe, z przysadkami lub bez nich u nasady. Kielich z 5 działek u nasady zrosłych, w górze z trójkątnymi lub jajowatymi ząbkami dłuższymi lub krótszymi od rurki. Korona biała lub różowawa, z 5 zrośniętych płatków, o rurce zwykle krótszej od ich wolnych końców. Pręciki w liczbie 5, osadzone na bardzo krótkich nitkach przy końcu rurki korony. 5 prątniczków. Zalążnia wpół dolna, z licznymi zalążkami. Szyjka słupka krótka, z główkowatym lub rozwidlonym znamieniem[7][5].
- Owoce
- Kulistawe torebki o barwie jasnobrązowej do ciemnobrązowej, zawierające ponad 20 drobnych nasion[7][5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj z plemienia Samoleae z podrodziny Theophrastoideae z rodziny pierwiosnkowatych Primulaceae[9].
- Wykaz gatunków[4]
- Samolus caespitosus Keighery
- Samolus cinerascens (B.L.Rob.) Pax & R.Knuth
- Samolus dichondrifolius Channell
- Samolus ebracteatus Kunth
- Samolus eremaeus S.W.L.Jacobs
- Samolus junceus R.Br.
- Samolus latifolius Duby
- Samolus parviflorus Raf.
- Samolus porosus (L.f.) Thunb.
- Samolus repens (J.R.Forst. & G.Forst.) Pers.
- Samolus spathulatus (Cav.) Duby
- Samolus subnudicaulis A.St.-Hil.
- Samolus vagans Greene
- Samolus valerandi L. – jarnik solankowy
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-02-05] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-25].
- ↑ a b c Samolus L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-01-14].
- ↑ a b c d e f Anita F. Cholewa: Samolus Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-05].
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 822, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b c d e Samolus Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-05].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 160, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Genus: Samolus L.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. [dostęp 2017-02-05].
Identyfikatory zewnętrzne: