Jerzy Żatkowycz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Jerzy Żatkowycz[a] (1886–1967) – pierwszy gubernator Rusi Zakarpackiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1891 r. wraz z rodzicami wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie uczył się i pracował, ukończył prawo, a następnie obronił doktorat na uniwersytecie w Filadelfii. Po studiach rozpoczął pracę dla firmy General Motors. W 1918 r. zaangażował się w działalność Środkowoeuropejskiej Unii Demokratycznej w Filadelfii. Dzięki temu nawiązał kontakty z przedstawicielami stronnictw czeskich i słowackich. Został zwolennikiem przyłączenia Rusi Zakarpackiej do państwa czechosłowackiego, był też liderem proczechosłowackiego ruchu wśród Rusinów w USA i Europie[1]. Dzięki niemu karpatorusińscy emigranci poparli idee stworzenia autonomicznego regionu w nowo utworzonym państwie czechosłowackim[2]. W latach 1920–1921 został pierwszym gubernatorem Rusi Zakarpackiej. Opowiadał się za szybkim wprowadzeniem przyobiecanej autonomii. Wobec polityki rządu w Pradze zwlekającej z przyznaniem autonomii złożył dymisję i powrócił do USA. Tam w latach 1941–1943 wydawał czasopismo „The Carpathian”. Po II wojnie światowej był przeciwnikiem przyłączenia Rusi Zakarpackiej do ZSRR[1].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Różni autorzy stosują różny zapis jego imienia: Grzegorz[1]; Jerzy, George vel Jerzy (M. Jarnecki)[potrzebny przypis]; Hryhorij (A. Essen)[potrzebny przypis]; Hryhoryj[2]. Będąc w USA używał zangielszczonej formy swojego imienia Hrihorij/Grigorij: George, stąd w tłumaczeniu na polski Jerzy[3]. Spotykana jest też alternatywna pisownia jego nazwiska: Żatkowicz[potrzebny przypis].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Dariusz Dąbrowski, Rzeczpospolita Polska wobec kwestii Rusi Zakarpackiej (Podkarpackiej) 1938–1939, Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2007, s. 27–28, ISBN 978-83-60738-04-7, OCLC 183677979.
  2. a b Paul Robert Magocsi, Naród znikąd, Valerij Ivanovič Padâk, Edyta Tkacz, Użhorod: Wydawnictwo W. Padiak, 2014, s. 71, ISBN 978-966-387-093-9, OCLC 932180644.
  3. Konrad Mozgawa. Ruś Zakarpacka w polityce czechosłowackiej (1920–1938). „Koło Historii”. 16, s. 103–114, 2015.  ISSN 1505-8530.