Jerzy Rżysko
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
profesor doktor habilitowany nauk technicznych | |
Specjalność: mechanika | |
Alma Mater | |
Doktorat |
1957 – mechanika techniczna |
Habilitacja |
1961 – mechanika techniczna |
Profesura |
1967 (ndzw.) 1972 (zw.) |
Odznaczenia | |
Jerzy Michał Rżysko (ur. 23 maja 1926 w Cegłowie, zm. 14 listopada 1988 w Warszawie[1]) – polski inżynier mechaniki technicznej, profesor zwyczajny Politechniki Warszawskiej, działacz komunistyczny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wykształcenie i działalność naukowa[edytuj | edytuj kod]
Syn Władysława i Heleny z Kubalskich. Od 1938 uczył się w Gimnazjum i Liceum im. Bolesława Prusa w Siedlcach, w latach 1940-1943 kontynuował naukę w szkole mechanicznej, którą ukończył z wyuczonym zawodem ślusarza maszynowego. Następnie pracował w lokomotywowni Warszawa-Grochów jako ślusarz, a następnie pomocnik maszynisty. Od października 1944 do końca 1945 pracował w Mińsku Mazowieckim jako strażnik Służby Ochrony Kolei, równocześnie uczył się w Gimnazjum i Liceum w Mrozach. W 1947 zdał egzamin dojrzałości i rozpoczął studia na Oddziale Kolejowo-Mechanicznym Wydziału Komunikacji Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Od 1950 równocześnie pracował na kolei w biurze przy przebudowie Mechanicznych Zakładów Naprawczych w Tarnowie i był stypendystą Ministra Komunikacji. W 1951 uzyskał dyplom inżyniera mechanika i został asystentem w Katedrze Wytrzymałości Materiałów i Statyki Konstrukcji Wydziałów Politechnicznych AGH. W 1952 otrzymał przeniesienie do Katedry Mechaniki Technicznej na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Politechniki Warszawskiej. W 1953 został oddelegowany na studia aspiranckie na Politechnikę w Leningradzie, przewodniczył radzie polskich aspirantów. W 1957 otrzymał stopień kandydata nauk technicznych, powrócił do Polski i pracował na Wydziale Mechaniczno Technologicznym, gdzie w 1961 habilitował się.
Od 1962 kierował Katedrą Mechaniki Technicznej, w 1967 został profesorem nadzwyczajnym. W latach 1969-1970 był prorektorem, od 1969 do 1972 sprawował funkcję przewodniczącego Rady Politechniki Warszawskiej ds. Młodzieży. Również w 1969 został członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego i dyrektorem Instytutu Mechaniki Technicznej i pełnił tę funkcję do 1974, w 1972 został profesorem zwyczajnym. W 1973 został powołany na członka Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej ds. Kadr Naukowych przy Prezesie Rady Ministrów, a w 1980 został członkiem Zespołu ds. Specjalizacji Naukowo-Badawczej Szkolnictwa Wyższego. Od 1976 do 1981 był pierwszym zastępcą rektora. Od 1983 przez rok był dyrektorem Instytutu Budowy Sprzętu Mechanicznego, od 1985 przez dwa lata ponownie był dyrektorem Instytutu Mechaniki Technicznej. W 1987 powrócił na stanowisko dyrektora Instytutu Budowy Sprzętu Mechanicznego i zajmował je przez rok[2].
Jerzy Rżysko był autorem piętnastu podręczników z zakresu wytrzymałości materiałów, jedenastu monografii rozpraw i studiów, czterdzieści trzy publikacje.
Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]
Od 1951 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[3]. Od 1957 do 1964 wchodził w skład egzekutywy oddziałowej organizacji partyjnej przy Wydziale Mechaniczno Technologicznym Politechniki Warszawskiej[3]. Od 1962 do 1965 pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Uczelnianego PZPR na PW, a następnie przez rok i ponownie od 1974 do 1977 był członkiem tego komitetu[3]. W 1964 był delegatem na IV zjazd PZPR[3]. Od 1965 do 1969 był instruktorem, a następnie starszym instruktorem w KC PZPR[3].
Zmarł w 1988, został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kw. K, rząd III, grób 63)[4].
Członkostwo[edytuj | edytuj kod]
- Komitety PAN:
- Budowy Maszyn (1976-1982);
- Mechaniki i Fizyki Ośrodków Ciągłych (1976-1979);
- przewodniczący Rad Naukowych:
- Instytut Mechaniki Precyzyjnej (1969-1988);
- Przemysłowy Instytut Maszyn Budowlanych (1978-1980);
- wiceprzewodniczący Rady Stołecznej Naczelnej Organizacji Technicznej;
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Order Sztandaru Pracy II kl. (1975);
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski;
- Złoty Krzyż Zasługi dla Obronności Kraju
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (dwukrotnie)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rżysko Jerzy, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-06-22] .
- ↑ Jerzy Rżysko, Internetowy Polski Słowni Biograficzny
- ↑ a b c d e Informacje w BIP IPN. [dostęp 2022-02-13].
- ↑ Andrzej Liczbiński „Wykaz profesorów Politechniki Warszawskiej zmarłych w latach 1988-2000”
- Absolwenci Akademii Górniczo-Hutniczej
- Członkowie egzekutywy OOP PZPR
- Członkowie Komitetu Budowy Maszyn PAN
- Delegaci na zjazdy PZPR
- Instruktorzy Komitetu Centralnego PZPR
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaczeni Złotym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy II klasy
- Pierwsi sekretarze Komitetów Uczelnianych PZPR
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Polscy pracownicy kolejowi
- Polscy inżynierowie mechanicy
- Urodzeni w 1926
- Wykładowcy Politechniki Warszawskiej
- Zmarli w 1988
- Ludzie urodzeni w Cegłowie
- Ludzie związani z Mrozami
- Członkowie Komitetu Mechaniki i Fizyki Ośrodków Ciągłych PAN