Julian Golak
 Julian Golak (2023) | |
| Data i miejsce urodzenia |
14 maja 1957 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
drukarz, nauczyciel |
| Stanowisko |
przewodniczący rady miasta Nowa Ruda (1990–1994), przewodniczący rady powiatu kłodzkiego (1998–2002), wiceprzewodniczący sejmiku dolnośląskiego (2016–2018) |
| Odznaczenia | |
    
| |
Julian Kazimierz Golak (ur. 14 maja 1957 w Nowej Rudzie) – polski drukarz, wydawca, nauczyciel i samorządowiec, działacz opozycji w okresie PRL.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Działalność zawodowa i społeczna w okresie PRL[edytuj | edytuj kod]
Kształcił się w zawodowej szkole poligraficznej w rodzinnej miejscowości, w 1990 został absolwentem Archidiecezjalnego Studium Teologicznego we Wrocławiu. Od 1975 do 1982 pracował jako drukarz we wrocławskich Zakładach Graficznych Poczty i Telekomunikacji, później do 1990 m.in. jako nauczyciel w Technikum Poligraficznym w Nowej Rudzie[1].
W okresie sierpnia 1980 był jednym z organizatorów strajku w swoim zakładzie pracy, następnie wszedł w skład Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego we Wrocławiu. Uczestniczył w tworzeniu struktur „Solidarności” branży poligraficznej i zasiadał w jej władzach krajowych. Po wprowadzeniu stanu wojennego organizował trzy akcje protestacyjne w Zakładach Graficznych Poczty i Telekomunikacji. Ostatecznie został aresztowany i zwolniony z pracy. Zajmował się dystrybucją wydawnictw drugiego obiegu, wydawaniem nielegalnych czasopism (m.in. periodyku „Żółw”). jednocześnie działał w duszpasterstwach ludzi pracy i akademickim. W 1989 organizował lokalny Komitet Obywatelski[1].
Działalność zawodowa i społeczna w III RP[edytuj | edytuj kod]
Na początku lat 90. założył i został prezesem Wydawnictwa Ziemia Kłodzka[1], wydając m.in. polsko-czesko-niemiecki periodyk „Ziemia Kłodzka”. Czasopismo to otrzymało m.in. przyznaną przez Jerzego Giedroyca specjalną Nagrodę „Kultury” (1996)[2]. W 1990 zajął się także organizacją Polsko-Czeskich Dni Kultury Chrześcijańskiej[1]. Jeszcze w okresie PRL związany z ruchem Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka, od 1995 do 2005 stał na czele stowarzyszenia SPCzS. Został też członkiem zarządu fundacji o takiej samej nazwie[3]. Przyjęty również do Zakonu Rycerskiego Bożego Grobu w Jerozolimie[4].
Od 1990 związany z samorządem terytorialnym, początkowo jako przewodniczący rady miejskiej w Nowej Rudzie (1990–1994) i delegat do sejmiku samorządowego województwa wałbrzyskiego (1992–1994). Należał do organizatorów Euroregionu Glacensis, od 1995 do 1998 był sekretarzem stowarzyszenia[5]. W latach 1998–2002 z rekomendacji AWS zajmował stanowisko przewodniczącego rady powiatu kłodzkiego, następnie do 2006 pełnił funkcję radnego. W wyborach w 2006 z listy Prawa i Sprawiedliwości został wybrany do sejmiku dolnośląskiego III kadencji[6]. W trakcie kadencji przeszedł do klubu radnych Platformy Obywatelskiej. W wyborach samorządowych w 2010, kandydując z ramienia PO, uzyskał mandat radnego województwa IV kadencji[7]. Utrzymał go w 2014 w związku z rezygnacją Romana Szełemeja wybranego na prezydenta Wałbrzycha[8]. W 2015 bez powodzenia kandydował do Sejmu[9]. W listopadzie tego samego roku został wybrany na wiceprzewodniczącego sejmiku. W marcu 2016 opuścił klub PO, współtworząc klub radnych Bezpartyjni Samorządowcy (od lipca tego samego roku do czerwca 2018 pod nazwą Dolnośląski Ruch Samorządowy). W wyborach samorządowych w 2018 nie uzyskał reelekcji, kandydując z listy Bezpartyjnych Samorządowców[10]. W 2019 i w 2023 startował z ramienia tego ugrupowania do Sejmu[11][12], a w 2024 ponownie został jego kandydatem do sejmiku[13].
Z okazji czterdziestolecia SPCzS zainicjował upamiętnienie ruchu, jego działalności i ludzi z nim związanych poprzez nazwanie miejsca we Wrocławiu skwerem Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej w sierpniu 2020[14][15].
Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, nadany przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego, za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Europie Środkowej (2008)[16]
- Krzyż Wolności i Solidarności (2020)[17]
- Złoty Krzyż Zasługi[18] (2001)
- Odznaka Honorowa „Bene Merito” (2019)[19]
- medal „Artis Bohemia Amicis”, przyznany przez ministra kultury Republiki Czeskiej (2001)[20]
- tytuł honorowego obywatela Kłodzka[21] (1996)
- Nagroda Polcul Foundation za pracę w wydawnictwie Ziemia Kłodzka (1998)[22][23]
- Nagroda im. Grzegorza Palki (1999)[24]
- nagroda „Gratias Agit”, przyznawana przez ministra spraw zagranicznych Republiki Czeskiej osobom w szczególny sposób dbającym o dobre imię Republiki Czeskiej poza jej granicami (2020)[25]
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Julian Golak jest żonaty, ma czworo dzieci[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2015-09-03].
- ↑ Nagrody „Kultury”. culture.pl. [dostęp 2015-09-03].
- ↑ Fundacja Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej. spczs.engo.pl. [dostęp 2015-09-03].
- ↑ Marek Perzyński: Spotkanie dolnośląskich bożogrobców. „Niedziela” nr 17/2011. [dostęp 2015-09-03].
- ↑ a b Julian Golak. umwd.dolnyslask.pl. [dostęp 2015-09-03].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2006. [dostęp 2015-09-03].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2010. [dostęp 2015-09-03].
- ↑ Pełne wyniki wyborów do sejmiku. gazetawroclawska.pl, 21 listopada 2014. [dostęp 2015-09-03].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2015-11-17].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2018. [dostęp 2018-10-29].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2019-09-10].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2023. [dostęp 2023-09-10].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2024. [dostęp 2024-03-10].
- ↑ Janusz Krzeszowski: W mieście spotkań powstał skwer Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej. wroclaw.pl, 27 sierpnia 2020. [dostęp 2020-09-25].
- ↑ Náměsti polsko-československé solidarity. České televize, 27 sierpnia 2020. [dostęp 2020-09-25]. (cz.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 kwietnia 2008 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2008 r. nr 87, poz. 763).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 stycznia 2020 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2020 r. poz. 283).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 kwietnia 2001 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2001 r. nr 21, poz. 337).
- ↑ Decyzja nr 84 Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 11 września 2019 r. w sprawie nadania Odznaki Honorowej „Bene Merito”.
- ↑ Historia Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej. spczs.engo.pl. [dostęp 2015-09-03].
- ↑ Julian Golak. Rozliczenie z obietnic. klodzko24.eu, 19 listopada 2010. [dostęp 2015-09-03].
- ↑ Lista laureatów od 1990. polcul.pl, 18 października 2013. [dostęp 2016-06-30].
- ↑ Polcul. Fundacja Jerzego Bonieckiego. Toruń: Zakład Poligraficzny Argonex, 2005, s. 80. ISBN 83-921630-0-1. [dostęp 2016-06-30].
- ↑ Nagroda im. G. Palki. ligakrajowa.pl, 12 września 1999. [dostęp 2015-09-03].
- ↑ Teresa Bazała. Nagroda Gratias Agit dla Juliana Golaka. „Ziemia Kłodzka”, s. 4, kwiecień 2021. Stowarzyszenie KO Ziemi Kłodzkiej.
- Absolwenci wrocławskich szkół i uczelni
- Członkowie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (1980–1989)
- Honorowi obywatele Kłodzka
- Ludzie urodzeni w Nowej Rudzie
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Odznaką Honorową Bene Merito
- Odznaczeni Krzyżem Wolności i Solidarności
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (III Rzeczpospolita)
- Polacy odznaczeni Orderem Grobu Świętego
- Polscy członkowie Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie
- Politycy Akcji Wyborczej Solidarność
- Politycy Bezpartyjnych Samorządowców
- Politycy Platformy Obywatelskiej
- Politycy Prawa i Sprawiedliwości
- Polscy drukarze
- Polscy nauczyciele
- Polscy radni rad gmin
- Radni sejmiku województwa dolnośląskiego
- Uczestnicy ruchu Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka
- Uczestnicy wydarzeń Sierpnia 1980
- Urodzeni w 1957