Kaplica grobowa rodziny Klausów w Mysłowicach
 A/93/03 z 18 września 2003 roku[1]
| |||||||||||
| kaplica cmentarna | |||||||||||
 Kaplica od frontu (2014) | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Adres | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Mysłowic  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||
 50°14′21,7″N 19°08′21,0″E/50,239361 19,139167
| |||||||||||
Kaplica grobowa rodziny Klausów w Mysłowicach – kaplica w Mysłowicach, położona na terenie tzw. „starego cmentarza” przy ulicy Mikołowskiej, w dzielnicy Mysłowice Centrum, wzniesiona w stylu neogotyckim w latach 1870–1871, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1811 roku w Mysłowicach, na rogu późniejszych ulic Oświęcimskiej i Mikołowskiej, został założony cmentarz rzymskokatolickiej parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa[2]. W latach 1870–1871 została na nim wzniesiona kaplica ufundowana przez mysłowickiego przemysłowca Antona Klausa, właściciela wielu mysłowickich kopalń[3][4], jako grobowiec rodzinny[5]. Pod budowę kaplicy rodzina Klausów, na przełomie 1870 i 1871 roku, zapłaciła za miejsce na cmentarzu kwotę 1000 talarów, które później ks. Eduard Kleemann, proboszcz mysłowickiej parafii, wykorzystał na remont murów cmentarza[6].
W 1909 roku w kaplicy rodzinnej Klausów został pochowany budowniczy kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa, ks. Franciszek Klaszka[7]. W latach 70. XX wieku kaplicę zaadaptowano na kaplicę grobową dla księży z mysłowickiej parafii. Szczątki księży zostały ekshumowane z nowego cmentarza, a na fasadzie kaplicy zostały zamocowane płyty epitafijne[8].
18 września 2003 roku kaplicę wpisano do rejestru zabytków nieruchomych[5].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Kaplica grobowa rodziny Klausów położona jest na tzw. „starym cmentarzu” przy ulicy Mikołowskiej w Mysłowicach[5], na terenie dzielnicy Mysłowice Centrum[9]. Usytuowana jest przy głównej alei cmentarza, z fasadą skierowaną ku wschodowi[2] i jest jedną z większych kaplic na mysłowickiej nekropolii[3].
Jest to obiekt murowany z piaskowca, licowany zewnętrznie ciosami kamiennymi, z detalami z piaskowca, a wewnątrz otynkowany[2]. Wzniesiony został na rzucie prostokąta, od zachodu zakończony jest trójbocznie. Kaplica kryta jest dachem dwuspadowym, pokrytym papą, a nad częścią zachodnią dachem trójspadowym[2]. Powierzchnia użytkowa kaplicy wynosi 14 m², a jej kubatura to 90 m³[8].
Kaplica architektoniczne reprezentuje styl neogotycki[5]. Jej elewacja jest oszkarpowana, zwieńczona pinaklami z żabką, u podstawy których znajdują się trójkątne pola. Fasada jest jednoosiowa, z prowadzącym do wnętrza kaplicy portalem drzwiowym z kratą o dekoracji w formie rybich łusek, z podziałem krzyżowym. Przed nim znajdują się kilkustopniowe kamienne schody. Ponad portalem umieszczono inskrypcję z napisem „Familie Klausa/1870”, nad którym znajduje się kamienna, wypełniona witrażem rozeta z czwórliściem w centrum. W elewacji zachodniej znajdują się dodatkowo niewielkie okienka w kształcie trójliścia[2][4].
Wnętrze kaplicy jest jednoprzestrzenne, dwuprzęsłowe, z trójboczną częścią ołtarzową i kryptą[8]. Posadzka wewnątrz budowli jest marmurowa, czarno-kremowa[2]. We wnętrzu znajduje się neogotycki ołtarz w formie mensy krzyżowej z krucyfiksem, a także secesyjna stela nagrobna Ernesta Breslera[8].
Kaplica wpisana jest do rejestru zabytków nieruchomych pod nr. A/93/03 – granice ochrony obejmują budynek kaplicy[5]. Użytkownikiem obiektu jest rzymskokatolicka parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mysłowicach[10].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Kaplica of strony wschodniej (2013) -
Kaplica od strony południowej (2021) -
Kaplica od strony południowo-zachodniej (2021) -
Wnętrze kaplicy (2021)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2023-03-01].
- ↑ a b c d e f Kontna i Caban 2020 ↓, s. 2.
- ↑ a b Witecka 2008 ↓, s. 115.
- ↑ a b Ewelina Śmigiel: Kaplica grobowa rodziny Klaussów. zabytek.pl, 2018-09-14. [dostęp 2024-02-07]. (pol.).
- ↑ a b c d e Gminny… 2021 ↓, s. 36.
- ↑ Kudera 1934 ↓, s. 183.
- ↑ Luiza Rotkegel: Tajemnice starego cmentarza. mdhmyslowice.pl, 2011-10-28. [dostęp 2024-02-07]. (pol.).
- ↑ a b c d Kontna i Caban 2020 ↓, s. 3.
- ↑ Urząd Miasta Mysłowice: Zintegrowany System Informacji Przestrzennej Miasta Mysłowice – CRD MIIP. zsip.myslowice.pl. [dostęp 2024-01-02]. (pol.).
- ↑ Kontna i Caban 2020 ↓, s. 1.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Mysłowice na lata 2022 – 2025, Załącznik do uchwały Nr L/762/21 Rady Miasta Mysłowice z dnia 21 grudnia 2021 r., Mysłowice 2021 (pol.).
- Irena Kontna, Ewa Caban, Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa. Kaplica cmentarna rodziny Klausów, Warszawa: Ośrodek Dokumentacji Zabytków w Warszawie, 2020 (pol.).
- Jan Kudera, Historja parafji mysłowickiej, Mysłowice: Drukarnia Sztuka, 1934 [dostęp 2024-02-07] (pol.).
- Helena Witecka, Moje miasto Mysłowice, Wydanie pierwsze, Mysłowice: Drukarnia B1, 2008, ISBN 978-83-927954-0-7 (pol.).