Kazimierz Stebelski
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater | |
| Rodzice |
Wincenty Stebelski, Anna z domu Przewłocka |
| Małżeństwo |
Maria Julia z domu Skowrońska |
| Dzieci |
Kazimierz Marian Stebelski (ur. 1 stycznia 1863 w Zgierzu[1], zm. w 1940 w Łodzi) – polski architekt i bibliotekarz.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem architekta Wincentego Stebelskiego – architekta zajmującego się wyceną wartości budowli w Łódzkim Towarzystwie Kredytowym. Ukończył Wyższą Szkołę Rzemieślniczą w Łodzi[2] i Instytut Inżynierów Cywilnych w Petersburgu w 1886[3][2] oraz Anny z domu Przewłockiej[1]. W latach 1888–1889 był architektem miejskim Makowa, w latach 1889–1891 architektem powiatu ostrołęckiego, a następnie w latach 1891–1907 architektem miejskim Kutna oraz inżynierem powiatów kutnowskiego i gostyńskiego[3]. W międzyczasie został wraz z Antonim Troczewskim[4] inicjatorem i członkiem Towarzystwa Straży w Kutnie, gdzie w latach 1899–1900 zainicjował również powstanie strażackiej orkiestry dętej, ponadto był członkiem Społecznego Komitet Budowy Domu Dochodowego dla Towarzystwa Straży w Kutnie (zwanego Domem Strażackim) oraz jego projektantem[5]. W 1907 założył w Łodzi biuro techniczno-budowlane, a w latach 1907–1914 był architektem łódzkiego Towarzystwa Kredytowego Miejskiego[5]. Kierował również budową kościoła pw. św. Stanisława Kostki, był projektantem budynku dyrekcji Elektrowni Łódzkiej. Podczas I wojny światowej działał w Wydziale Techniczno-Budowalnym Centralnego Komitetu Milicji Obywatelskiej. Po zakończeniu jego działalności został mianowany naczelnym inżynierem miasta Łodzi[6]. Był współzałożycielem i przewodniczącym łódzkiego Koła Architektów[3].
W 1907 sfinansował założenie przez Polską Macierz Szkolną Biblioteki Ludowej im. Stebelskich przy ul. Piotrkowskiej 117 w Łodzi, która początkowo działała od 13 czerwca 1907 do 27 grudnia 1907 z powodu zawieszenia Polskiej Macierzy Szkolnej. Na wniosek Stebelskich była reaktywowana w maju 1908 jako ich prywatna inicjatywa. Stebelski prowadził ją wraz z żoną i dziećmi[6]. W 1909 bibliotekę przeniesiono na ul. Cegielnianą 69 (obecnie ul. Jaracza), a następnie na ul. Nawrot 23. W 1910 na ul. Rozwadowską 25 (obecnie ul. Zamenhofa). W tym samym roku na ul. Piotrkowską 103, a w 1911 biblioteka mieściła się przy ul. Mikołajewskiej 59/50 (obecnie ul. Henryka Sienkiewicza)[6] i tam działała do 30 listopada 1914 kiedy została doszczętnie zniszczona podczas bombardowania Łodzi, kiedy do lokalu wpadł i eksplodował pocisk artyleryjski[6].
Został pochowany w grobie rodzinnym na Starym Cmentarzu w Łodzi w części rzymskokatolickiej[7].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Rodzicami Kazimierza byli: architekt Wincenty Stebelski oraz Anna z domu Przewłocka[6]. Jego żoną była Maria Julia z domu Skowrońska. Małżeństwo miało troje dzieci:
- Marię Reginę Begale (1892–1980), żonę architekta Antoniego Begale[8],
- archiwistę Adama Stebelskiego (1894–1969)[6],
- dyplomatę Henryka Stebelskiego (1904–1979)[9],
Realizacje[edytuj | edytuj kod]
- Willa dra Antoniego Troczewskiego w Kutnie (1897)[10],
- Budynek Domu Strażackiego i teatru amatorskiego w Kutnie (1900–1908, późniejsze Centrum Teatru, Muzyki i Tańca w Kutnie)[6],
- Kierowanie budową kościoła pw. św. Stanisława Kostki (1909–1912)[11],
- Budynek biurowy Towarzystwa Elektrycznego Oświetlenia w Łodzi (1923–1925, zmodyfikowany przez Dawida Lande)[12],
- Renowacja Ratusza w Łodzi po bombardowaniu (1915)[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Zespół: 1748/D- Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Zgierzu, Jednostka: 1863, Katalog: Urodzenia, metryki.genealodzy.pl, 1863 [dostęp 2022-10-10].
- ↑ a b Publikacja ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Miasta Łodzi. Redakcja: Karolina Kozera Dorota Urbanowicz. Projekt okładki: Maria Stefańska – PDF Free Download [online], docplayer.pl [dostęp 2022-01-10].
- ↑ a b c In memoriam – Pamięci Architektów Polskich – Kazimierz Marian Stebelski [online], inmemoriam.architektsarp.pl [dostęp 2022-01-10].
- ↑ Kutno – Budynek dawnego „Domu Strażackiego” i teatru amatorskiego. Atrakcje turystyczne Kutna. Ciekawe miejsca Kutna [online], polskaniezwykla.pl [dostęp 2022-01-10].
- ↑ a b Centrum Teatru Muzyki i Tańca w Kutnie | Historia [online], ctmtkutno.com [dostęp 2022-01-10].
- ↑ a b c d e f g Bitewnik Łódzki 1914, t. 8, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych., październik 2014, OCLC 947803973 [dostęp 2022-01-10].
- ↑ Ryszard Bonisławski, Joanna Podolska, Spacerownik. Cmentarz Stary przy ulicy Ogrodowej [online], 27 października 2007.
- ↑ Maria Regina Begale [online], geni_family_tree [dostęp 2022-01-10] (pol.).
- ↑ Henryk Zbigniew Stebelski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-01-10].
- ↑ Zielona oś miasta – rozwój gospodarki turystycznej Kutna poprzez zagospodarowanie doliny rzeki Ochni szlaki turystyczne pieszo-rowerowe opis miejsc historycznych i atrakcji turystycznych [online], Studio Marchewka, maj 2016.
- ↑ Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, Łódź: MyDesign, 2015, ISBN 978-83-939822-4-0, OCLC 924672955 [dostęp 2022-01-10].
- ↑ Architekci – Secesja w architekturze Polski [online], icimss.edu.pl [dostęp 2022-01-10].
- ↑ Józef Raciborski, Dawny ratusz łódzki, polona.pl, 1928 [dostęp 2022-01-10].
