Kicz pojednania
Kicz pojednania (niem. Versöhnungskitsch) jest pojęciem, jakie wprowadził do obiegu niemiecki dziennikarz Klaus Bachmann w artykule w niemieckim dzienniku „die tageszeitung” (taz) z 4.6.1994 r.[1] W listopadzie tego samego roku ukazał się podobny artykuł w polskim dzienniku “Rzeczpospolita”[2]. Oba teksty miały podobną wymowę, polemizując przeciwko próbom unikania debaty o palących problemach polsko-niemieckich i zamiatania ich pod dywan w imię pojednania, redukując poważny dialog do pustych gestów. „Z kiczem pojednania mamy do czynienia, kiedy każde normalne polityczne działanie między dwoma państwami sąsiadującymi ze sobą jest nazywane pojednaniem”, twierdzi artykuł w taz, „co odnosi się na przykład do wymiany uczniów, gdzie pojednają się wtedy ludzie, którzy nigdy nie byli ze sobą w konflikcie, ale też do udzielania niemieckich kredytów, inwestycji, składanie wieńców, budowy centrów spotkań, renowacji pałaców arystokratycznych i publikowanie antologii. Nawet jedna z największych fundacji polskich, założona z niemieckich środków, nazywa się pojednanie. Wspiera ona dawnych robotników przymusowych, wśród których jest wielu, którzy wcale nie chcą się pojednać z Niemcami.”
Tekst stał się wkrótce bardzo popularny i wywołał falę zaproszeń autora na publiczne dyskusje. Pojęcie „kicz pojednania” zostało natomiast przejęte przez polskich krytyków i przeciwników zbliżenia Polski z Niemcami, którzy używali go, aby zdyskredytować jakiekolwiek działania zmierzające do zakotwiczenia Polski w zachodniej Europie[3].
Z drugiej strony cytował to określenie również niemiecki minister spraw zagranicznych Klaus Kinkel w jednym ze swoich przemówień. Wielu intelektualistów, dziennikarzy i polityków odwołuje się do pojęcia “kicz pojednania”, aby podkreślić, że ich działania nie są pustymi gestami, lecz powodują konkretne zmiany w stosunkach bilateralnych[4]. We wrześniu 2006 germaniści, poloniści i historycy organizowali nawet na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu konferencję naukową, która w całości była poświęcona “kiczowi pojednania” i po której wydano potem książkę na ten temat[5].
W międzyczasie “kicz pojednania” bywa też stosowany w tekstach dotyczących stosunków Niemiec z innymi państwami, w tym stosunków niemiecko-izraelskich i niemiecko-żydowskich[6][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Klaus Bachmann: Die Versöhnung muss von Polen ausgehen. az 5.8.1994.
- ↑ Klaus Bachmann: Niemieccy rewanżyści i polski antysemityzm, czyli kicz pojednania. Marnowane szanse dialogu. W: Rzeczpospolita 22.11.1994.
- ↑ Jerzy Robert Nowak: Polska-Niemcy. Kicz pojednania.
- ↑ Wojciech Pięciak: Versöhnungskitsch statt Osterweiterung; Janusz Tycner: 1. September – Ritual. Kein Versöhnungskitsch. In: Bieler Tagblatt 17.3.2013.
- ↑ Hahn, Hans Henning; Hein-Kircher, Heidi; Kochanowska-Nieborak, Anna (Hrsg.): Erinnerungskultur und Versöhnungskitsch (= Tagungen zur Ostmitteleuropa-Forschung 26). Marburg: Herder-Institut Verlag 2008. ISBN 978-3-87969-346-7; VII, 318 S.
- ↑ In Erinnerung an Eike Geisel: Wahrheit gegen den Versöhnungskitsch.
- ↑ Antykwariat internetowy - księgarnia wysyłkowa - tanie książki - Tezeusz.pl [online], pl/cms/tz/index.php?id=6175 [dostęp 2021-04-09] [zarchiwizowane z adresu 2014-07-07] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Erinnerungskultur und Versöhnungskitsch (Poznań 2006) http://germanistyka.amu.edu.pl/pl/index.php/nauka-mm/konferencje/78-konferencje-archiwum-/362-erinnerungskultur-und-versoehnungskitsch-pozna-2006
- Piotr Buras: Polen-Debatte im ZDF: Abschied vom Versöhnungskitsch. Spiegel Online http://www.spiegel.de/kultur/gesellschaft/polen-debatte-im-zdf-abschied-vom-versoehnungskitsch-a-490088.html
- Wojciech Pieciak: Versöhnungskitsch statt Osterweiterung. http://www.zdk.de/veroeffentlichungen/salzkoerner/detail/Versoehnungskitsch-statt-Osterweiterung--64c/
- Janusz Tycner: 1. September – Ritual. Kein Versöhnungskitsch. Bieler Tagblatt http://www.bielertagblatt.ch/1-september-ritual-kein-versoehnungskitsch
- Philip Springer: “Erinnerungskultur und Versöhnungskitsch”. H-Net Online
- Klaus Bachmann: Die Versöhnung muss von Polen ausgehen. Taz 5.8.1994, ausführliche Teile davon sind frei zugänglich auf: http://www.dpg-brandenburg.de/nr_8_9/kitsch.htm
- Klaus Bachmann: Niemieccy rewanżyści i polski antysemityzm, czyli kicz pojednania. Marnowane szanse dialogu. Rzeczpospolita 22.11.1994 http://archiwum.rp.pl/artykul/33767-Informacje.html
- Klaus Bachmann , Żelazna Angela i smok wawelski [online], Wyborcza.pl, 25 czerwca 2007 [zarchiwizowane z adresu 2011-04-25] .
- Sebastian Duda , „Kicz pojednania” i chrześcijańska powinność [online], Laboratorium „Więzi” [zarchiwizowane z adresu 2014-07-14] .
- Jerzy Robert Nowak: Polska-Niemcy. Kicz pojednania https://web.archive.org/web/20101216214301/http://jerzyrobertnowak.com/artykuly/Niedziela/pro_i_contra/2002/03.02.htm
- Maraton Pojednania http://www.dw.de/maraton-pojednania/a-15170332
- Angela Siebold: Zwischen Annäherung und Entfremdung. Deutschland Archiv
- In Erinnerung an Eike Geisel: Wahrheit gegen den Versöhnungskitsch.