Klasztor Bernardynów w Słonimie
53°05′30″N 25°19′14″E/53,091769 25,320550 Widok na dawny kościół klasztorny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Właściciel | |
| Klauzura |
nie |
| Typ zakonu |
męski |
| Obiekty sakralne | |
| Kościół | |
| Fundator |
Andrzej i Katarzyna Radwan |
| Styl | |
| Data zamknięcia |
1864 |
Położenie na mapie Słonima  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
| 53°05′30″N 25°19′14″E/53,091769 25,320550
| |
Klasztor Bernardynów w Słonimie – dawny rzymskokatolicki klasztor, administrowany przez zakon bernardynów w latach 1630–1864. Jego kościół został następnie zaadaptowany na prawosławny sobór, w obiektach poklasztornych mieściły się instytucje świeckie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kościół[edytuj | edytuj kod]
Fundacji z 1630 roku Jana Żarnowskiego i stolnikowej mozyrskiej Heleny Łukaszewiczowej i jej synów Konstantego i Hieronima. Po śmierci w 1632 roku Jana Żarnowskiego fundacją zajął się sekretarz królewski Andrzej Radwan (zapisał legat w wysokości 20 tys. złotych) wraz z żoną Katarzyną Rogalską, a w 1635 roku w testamencie na rzecz kościoła zapisał 3 tys. złotych Jan Stanisław Sapieha[1]. Kościół murowany zbudowano w latach 1639-1642 w stylu barokowym, ale stylistycznie nawiązuje jeszcze do epoki gotyku[1]. Zbudował go majster Szymon Tarasewicz z Nieświeża[1]. W 1648 roku zbudowano przy kościele kaplicę ufundowaną przez podstolego Zygmunta Przecławskiego[1]. W 1655 roku klasztor i kościół zniszczone zostały przez wojska moskiewskie, z rąk których zginęli kapłani Eliasz Bina i Ludwik Rosa[1]. Konsekracji odbudowanego kościoła dokonał w 1671 roku biskup Mikołaj Słupski. W 1750 do kościoła dostawiono od południa kaplicę fundacji Michała Śliźnia[1]. W 1 poł. XVIII w. dokonano również całkowitego przekształcenia wystroju wnętrza świątyni, urządzając je w stylu rokoko.
.jpg)
W 1864 roku kościół klasztorny św. Trójcy władze rosyjskie zamknęły i w 1867 roku przebudowały na prawosławną cerkiew Świętej Trójcy. Podczas I wojny światowej rosyjski proboszcz zbiegł i opuszczone budynki przejęła armia niemiecka. Gdy Słonim znalazł się w granicach II Rzeczypospolitej, katolicy odzyskali kościół klasztorny w 1921 roku, przeznaczając go na kościół szkolny. Po 1945 obiekt został po raz drugi przekazany parafii prawosławnej i od tego czasu jest nieprzerwanie czynny[2]. W tym czasie usunięto też hełm wzniesiony przed 1939 rokiem. Podczas remontu w latach 2006-2009 zniszczono glorię z Okiem Opatrzności, figury aniołów, putta i rokokowe wazony[1]. W 2012 roku usunięto dotychczasowy hełm wieży kościelnej zastępując go hełmem w formie barokowej, a w 2015 roku hełm ten zastąpiono cebulastą kopułą charakterystyczną dla rosyjskiej architektury cerkiewnej[1][3].
Klasztor[edytuj | edytuj kod]
Klasztor, początkowo drewniany, zbudowano w 1641 roku. Spaliły go wojska moskiewskie w 1655 roku. Klasztor murowany budowano etapami w latach 1733-1759[1]. W 1782 roku kosztem klasztoru zbudowano szpital-przytułek dla ubogich[1]. Od 2 połowy XVIII wieku w klasztorze istniało studium filozofii dla młodzieży zakonnej, wzmiankowane jeszcze w 1828 roku[1]. Biblioteka w 1818 roku liczyła 1064 książek. W 1864 władze carskie skasowały klasztor bernardyński, przeznaczając zabudowania pod zarząd policji i prawosławnych. W klasztorze w dwudziestoleciu międzywojennym działało starostwo słonimskie, następnie rozlokowano w nim internat szkolny[2]. W 1928 roku dach klasztoru przykryto dachówką karpiówką[1]. Obecnie klasztor jest internatem szkoły medycznej.
Budynki poklasztorne wzniesione zostały w stylu barokowym, są zdobione rzędami pilastrów. We wnętrzach przetrwała wielka sala kryta sklepieniem kolebkowym oraz oryginalne sklepienia krzyżowe lub kolebkowe w innych pomieszczeniach[2].
W 2019 roku prokuratura obwodu grodzieńskiego stwierdziła, że budynek mieszkalny zespołu klasztornego Bernardynów wymaga pilnej przebudowy i remontu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Materiały do dziejów sztuki sakralnej, Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa nowogródzkiego, część II tom 3 Miasto Słonim, Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, Kraków 2013, s.65-86
- ↑ a b c Grzegorz Rąkowski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Warszawa: Burchard Edition, 1997, s. 218-219, ISBN 83-904446-9-0, OCLC 835719268.
- ↑ На праваслаўным саборы ў Слоніме купал у беларускім стылі замянілі на залатую цыбуліну ФОТА [online], Наша Ніва, 1 listopada 2015 [dostęp 2024-05-16] (biał.).