Kościół Świętego Krzyża w Mysłowicach
50°14′50″N 19°07′59″E/50,247222 19,133056 nr rej.:- A/802/2021 z 22.04.2021 (woj. śląskie)[1] - A/802/67 z 20.12.1967 (woj. katowickie)[2] | |||||||||||||
| kościół filialny | |||||||||||||
 widok ogólny | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| parafia | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Mysłowic  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||
| 50°14′50″N 19°07′59″E/50,247222 19,133056
| |||||||||||||
Kościół Świętego Krzyża w Mysłowicach – rzymskokatolicki kościół parafialny, w Mysłowicach, w województwie śląskim. Należy do dekanatu Mysłowice archidiecezji katowickiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Jest to drugi pod względem wieku obiekt sakralny w mieście[3], według tradycji najstarszy[3]. Ta niewielka świątynia, posiadająca prostą i surową architekturę, wybudowana została na planie ośmiokąta i pokryta jest kopułą, w formie rozszerzającego się ku dołowi dzwonu. Pierwsza urzędowa informacja pochodzi z 1640 (według innych źródeł z 1598) w protokole pierwszej zachowanej w wersji oryginalnej wizytacji dekanatów bytomskiego i pszczyńskiego odbytej przez archidiakona krakowskiego Krzysztofa Kazimierskiego. Około 1720 drewniana świątynia została zniszczona. Budowla została odbudowana z drewna dopiero w 1740 roku, gdy przejęła czasowo funkcje kościoła Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, który był gruntownie przebudowywany. Wokół obu świątyń mieściły się cmentarze. Świątynia spłonęła w dniu 13 kwietnia 1807 roku podczas wojen napoleońskich[3]. Odbudowana została z kamienia[3] wapiennego około 1810 roku. Od połowy XIX stulecia zaczęto bardziej interesować się świątynią, odprawiane były w niej msze co niedziele, a później także msze w języku niemieckim dla mniejszości niemieckiej. W 1906 roku dach gontowy został zastąpiony łupkowym[4].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Pierwotnie świątynia drewniana[3]. Obecny kościół kamienny, barokowo-klasycystyczny, wzorowany na kościele Świętego Ducha w Bytomiu[3]. Prosty i surowy w formie, na planie ośmioboku, dach w formie dzwonowatej kopuły z sygnaturką[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków województwa śląskiego w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 11 maja 2021 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-14)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-05-14]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2013-03-22].
- ↑ a b c d e f g Alfred Kudła: Przestrzeń miejska, jej zabudowa i zagospodarowanie. W: Mysłowice. Zarys rozwoju miasta. Wacław Długoborski (red.). Katowice: „Śląsk”, 1977, s. 315.
- ↑ Historia parafii. Parafia Świętego Krzyża w Mysłowicach. [dostęp 2013-03-22].