Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Warszawie (Śródmieście)

Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła

A-1601 z dnia 27.11.2020
kościół parafialny
widok od frontu
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Wspólna
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
parafia	św. Barbary w Warszawie
Wezwanie	Apostołów Piotra i Pawła
Wspomnienie liturgiczne	29 czerwca
Historia Data rozpoczęcia budowy 1946 Data zakończenia budowy 1957 Data poświęcenia 1957
Dane świątyni Architekt Stanisław Marzyński Wieża kościelna • liczba wież 2 Kopuła • liczba kopuł 1 Ołtarz • liczba ołtarzy 3 Liczba naw 3 + transept
Położenie na mapie Warszawy Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Położenie na mapie Polski Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła
52°13′35,40″N 21°00′25,92″E

Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Warszawie – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do parafii św. Barbary w Warszawie (dekanat śródmiejski archidiecezji warszawskiej). Znajduje się w Śródmieściu Południowym, przy ulicy Wspólnej.

Pierwszy kościół pod tym wezwaniem powstał z funduszy Tekli Rapackiej na terenach dawnego Cmentarza Świętokrzyskiego.

Budowę rozpoczęto w marcu 1883 roku, a ukończono w czerwcu 1886 roku. Aktu konsekracji dokonał arcybiskup warszawski Wincety Popiel. Kościół wzniesiono według planów i pod kierun­kiem budowniczego Edwarda Cichockiego, przy współudziale w pracach budowlanych budowniczego Józefa Dziekońskiego. Był zbudowany w stylu romańskim z cegły, bez tynku, w kształcie krzyża łacińskiego, z użyciem kamienia ciosowego na kolumny, pinakle, część gzymsów i pokrycie skarp kościoła. Na przecięciu ramion kościoła wznosiła się piękna kopuła. W nazwach bocznych znajdował się szereg małych kapliczek z ołtarzami, utrzymanymi ściśle w stylu romańskim. Sklepienia wzniesiono z że­brami z cegły modelowej na wapno i cement, filary również z cegły modelowej prasowanej. W wielkim ołtarzu, zbudowa­nym przez Gustawa Wernera, kosztem Marii hrabiny Przeździeckiej, znajdowały się obrazy mozaikowe śś. Piotra i Pawła, oraz św. Leona X, sprowadzone umyślnie z Wenecji.

Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku uległ zniszczeniu dach kościoła i częściowo sklepienie. Zniszczenia naprawiono jeszcze w czasie okupacji. W 1944 roku po upadku powstania warszawskiego, specjalne niemieckie oddziały niszczycielskie (Vernichtungs Kommando) po zdetonowaniu ładunków wybuchowych umieszczonych poniżej posadzki kościoła doprowadziły do jego całkowitego zniszczenia. Był to chyba jedyny całkowicie zniszczony kościół warszawski.

Tuż po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku rozpoczęto odgruzowywanie ocalałych fundamentów tak, że w dniu 7 września 1946 roku arcybiskup Antoni Szlagowski, poświęcił i położył „pierwszą cegłę” na fundamentach. Projektantem nowego kościoła był architekt Stanisław Marzyński, profesor wydziału architektury Politechniki Warszawskiej, znany m.in. z odbudowy archikatedry świętego Jana na Warszawskiej Starówce, a także budowy wielu świątyń w Polsce. Prace budowlane były wykonywane stopniowo, w pierwszej kolejności zostały zbudowane: część frontonu oraz pierwsza połowa transeptu. Prace te dobiegły końca w dniu 5 grudnia 1948 roku. Tą część kościoła poświęcił w tym dniu biskup Zygmunt Choromański. Ostatecznie prace zostały zakończone w dniu 17 listopada 1957 roku, kiedy to powstała część zasadnicza świątyni razem z prezbiterium. Tą część, z kolei poświęcił kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Polski, który 4 października 1979 r. dokonał konsekracji świątyni.