Kowalewo-Skorupki
52°44′04″N 19°41′47″E/52,734444 19,696389| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
131 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
24 |
| Kod pocztowy |
09-213[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WSE |
| SIMC |
0565239[5] |
Położenie na mapie gminy Gozdowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu sierpeckiego  | |
| 52°44′04″N 19°41′47″E/52,734444 19,696389[1]
| |
Kowalewo-Skorupki – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sierpeckim, w gminie Gozdowo[5][6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kowalewo Skorupki było w przeszłości częścią okolicy szlacheckiej o nazwie Kowalewo. Prawdopodobnie powstały one jeszcze w XIII wieku, gdyż już wtedy wyróżniano kilka osad o nazwie Kowalewo (podczas zakładania parafii w Gozdowie w 1305 roku). Nazwa Skorupki pada po raz pierwszy w 1404 roku, gdy notuje się Diwkę córkę Mikołaja ze Skorupek. Nazwę wsi aż do XVI wieku pisano rozmaicie, spotyka się więc Skorupki, Kowalewo alias Skorupki, lub Kowalewo Skorupki. W pobliżu tej wsi istniała osada Kowalewo Sule notowana jeszcze w końcu XVIII wieku (leżała między Kowalewem Podbornym i Białutami). Początkowo była to osada należąca do jednej gałęzi rodu. Spis podatkowy z 1531 roku wspomina o dwóch dziedzicach na 4 włókach, byli to: Paweł i Andrzej synowa Jana Mścicha. Należeli do rodu Kowalewskich herbu Junosza.
Spis podatkowy z 1578 roku pokazuje podział wsi na trzy części. Liczyły od pół do 2 i pół włóki. W drugiej połowie XVII wieku mieszkali tu głównie Kowalewscy, posiadających 6 zagród szlacheckich. W 1734 roku działy w Kowalewie (ogólnie) mieli: Kowalewscy, Łukoscy, Umińscy, Kuskowscy, Rycharski i Czachorowski.
Według spisu właścicieli ziemskich z końca XVIII wieku dziedziczyli tu: Czarnomski, Koskowscy, Kowalewscy, Roman, Rycharscy, Umieński. Tak więc, była to wioska podzielona między wielu szlachciców. Niektórzy należeli do ubogiej szlachty, inni do bogatszej tworząc niewielki folwark.
W 1827 roku w Skorupkach zanotowano 8 domów 59 mieszkańców. W czasie powstania styczniowego drobna szlachta była podstawową siłą oddziałów powstańczych. Do powstania poszli również Kowalewscy, kroniki zanotowały Kajetana Kowalewskiego, który dał się we znaki Rosjanom. W Skorupkach w 1883 roku naliczono 8 domów i 80 mieszkańców. Cała wieś liczyła 338 mórg ziemi w tym 302 morgi ziemi folwarcznej. Ta niewielka wioska zaściankowa stała się ważnym ośrodkiem edukacyjnym w tej okolicy. Już w 1890 roku notuje się tu szkołę parafialną. Potem powstała tu szkoła ludowa. W tym czasie wybudowano tu murowaną szkołę powszechną (przed I wojną światową). Była to jedna z pierwszych murowanych szkół w powiecie. Była to jedna z buntowniczych szkół w czasie wydarzeń z lat 1905-1907. Podobno spalono wtedy portrety cara.
W 1921 roku ta miejscowość liczyła 9 domów i 91 mieszkańców, należała do gminy Białyszewo. W zabytkach architektury (z 1988 roku) zostały zapisane dane o dwóch zabytkowych obiektach. Są to: drewniany dom numer 8 z połowy XIX wieku, własność J. Kowalewskiego oraz również drewniany dom z połowy XIX wieku własność J. Kowalewskiego.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 59987
- ↑ Wieś Kowalewo-Skorupki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-03], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 524 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kowalewo 1(3) ''K.-Skorupki'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 509.
- Siedziba gminy: Gozdowo
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonia | |
| Integralne części wsi |
|
