Krasnyj Jasył
57°05′22″N 56°38′50″E/57,089444 56,647222| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Rejon | |
| Populacja (2010) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+7 34258 |
| Kod pocztowy |
617510 |
| Tablice rejestracyjne |
59, 81, 159 |
Położenie na mapie Kraju Permskiego  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
| 57°05′22″N 56°38′50″E/57,089444 56,647222
| |
Krasnyj Jasył (ros. Красный Ясыл) – wieś (ros. село, trb. sieło) w Rosji, w Kraju Permskim, w rejonie ordinskim, nad rzeką Jasyłką, dopływem Irienia. Liczy 867 mieszkańców. W przeszłości nosił nazwę Pokrowskoje. Obecna nazwa wywodzi się od rosyjskiego słowa „krasnyj” – „czerwony”, będącego symbolem komunistycznej przeszłości i turkijskiego słowa „jašïl” znaczącego dosłownie „zielony”.
Wieś znana jest ze swoich rzemieślników i zakładu obróbki kamienia, zajmujących się m.in. obróbką selenitu.
Selenit, znany też jako kamień księżycowy, to jeden z rzadszych minerałów, występujący na Uralu, w Afryce i Kanadzie. Charakteryzuje się dużą przezroczystością. Selenitowe wyroby z Krasnego Jasyłu znane są na całym świecie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość powstała 1694 r. jako osada. Status wsi uzyskała na początku XVIII w. gdy wybudowano tu drewnianą cerkiew Pokrowską. W 1763 r. była wymieniona jako umocniona osada „Pokrowskij Ostrożek, Jasył Toż”. Kolejna nazwa to „Pokrowo–Jasylskoje”, która wywodziła się od cerkwi i od rzeczki. W szeregu dokumentów z XVIII w. wieś jest nazywana Asyłem, a rzeczka Asyłką, co świadczy o tym, że podstawą ich nazwy jest turkijskie imię własne Asył. Krasnym Jasyłem nazwali wieś biali w czasie wojny domowej za pomoc mieszkańców dla Armii Czerwonej. W 1894 r. powstał warsztat wytwarzający wyroby z selenitu. W 1912 r. powstał artel kamieniarzy–chałupników, przekształcony później w kamieniarski artel chałupniczo–przemysłowy. W 1928 r. zorganizowano Górno–Irieńskie stowarzyszenie kamieniarskie, a potem artel „Kamnieriez” (Kamieniarz)– Górno–Irieńska filia Uralskiego artelu przemysłowego. W 1929 r. powstał kołchoz im. Litwinowa, który po licznych przekształceniach od 1993 r. istniał pod nazwą AO „Motowilichinskije zawody”[2].
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Obecnie we wsi istnieje filia Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej „Prawda”, której siedziba znajduje się w Ordzie, państwowe przedsiębiorstwo rejonowe OGUP „Kombinat „Uralskij kamnieriez””, urząd pocztowy[2].
Ochrona zdrowia[edytuj | edytuj kod]
Punkt felczersko-akuszerski[2].
Kultura[edytuj | edytuj kod]
Dom kultury, biblioteka[2]. Od 2013 r. w Krasnym Jasyle odbywa się corocznie „Festiwal Kamnieriezow” (Festiwal Kamieniarzy), na który przyjeżdżają artyści z całej Rosji i byłych republik radzieckich[3].
Warte zobaczenia[edytuj | edytuj kod]
- pomnik ofiar wojny domowej
- pomnik uczestników II wojny światowej
- budynek byłej kamiennej cerkwi Pokrowskiej wybudowanej w latach 1783–1785
- były dom duchownego z XIX wieku[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Liczby ludności miejscowości Kraju Permskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2010 roku. (ros.).
- ↑ a b c d e КРАСНЫЙ ЯСЫЛ, ОРДИНСКИЙ РАЙОН, СЕЛО. ПЕРМСКИЙ КРАЙ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ. [dostęp 2017-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-01)].
- ↑ Россия > Пермский Край > Красный Ясыл начало июля 2017г состоится 5-й фестиваль камнерезов. RED JASYL FOLK. [dostęp 2017-03-27].