Kusaczka białolica
| Hypsibemon ridgelyi | |||
| (Krabbe, Agro, Rice, Jácome, Navarrete & Sornoza, 1999) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kusaczka białolica | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |||
 | |||
Kusaczka białolica[2] (Hypsibemon ridgelyi) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kusaczek (Myrmotheridae). Odkryta została w 1997 roku w południowym Ekwadorze, lecz występuje również w północnym Peru. Zagrożona wyginięciem.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten po raz pierwszy został opisany w 1999 roku na łamach „The Auk” pod nazwą Grallaria ridgelyi[3]. Nazwa ta jest obecnie podtrzymywana przez część autorytetów[1][4][5], inni umieszczają gatunek w rodzaju Hypsibemon wyodrębnionym z Grallaria[2]. Nie wyróżnia się podgatunków[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Wymiary holotypu: skrzydło 130 mm (złożone), ogon 59,6 mm, dziób od nozdrzy 19,3 mm, skok 67,1 mm. Masa ciała samców 176–204 g, samic 152–182 g. Samice cechują ponadto mniejsze wymiary średnie[3].
Kusaczka białolica posiada czarny wierzch głowy, szeroką na 1–2 mm obrączkę oczną z piór, plamy na policzkach oraz przednią część pokryw usznych. Przez kantarek oraz okolice pod okiem biegnie biały pas. Brak jest piór szczeciniastych (rictal bristle), jedynie kilka piór z kantarka posiada stosiny przypominające takowe. Pas za okiem (słabo widoczny), tylna część pokryw usznych oraz boki szyi jasnoszare. Kark czarny, jednak przechodzi w oliwkowozielony na grzbiecie i reszcie wierzchu ciała. Wszystkie pióra na grzbiecie posiadają czarniawe stosiny. Sterówki w liczbie 12 w kolorze umbry. Trzy najbliższe ciału lotki II rzędu oraz pozostałe na chorągiewkach zewnętrznych są jasnokasztanowe. Zewnętrzne chorągiewki lotek I rzędu (w liczbie 10) cynamonowe. Pokrywy podskrzydłowe I rzędu czarne. Dziób czarny, tęczówki czerwonobrązowe, nogi i stopy szaroniebieskie[3].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Zasiedla południowy Ekwador oraz północne Peru, całkowity zasięg występowania szacowany jest na 1300 km²[6]. Środowisko życia stanowią wilgotne górskie lasy z zaroślami bambusów. Najwyższa wysokość, na jakiej odnaleziono przedstawicieli kusaczek białolicych wynosiła 2680 m n.p.m. i pokrywała się z górną granicą występowania drzew z rodzaju Cecropia[3].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Na rok 2013 gniazdo opisano jedynie raz. Mieściło się na epificie rosnącym z boku martwego pnia. Miało kształt dużej kuli, zbudowanej głównie z martwego materiału roślinnego. Zaobserwowano jedno pisklę, 5 dni przed opierzeniem karmione z częstotliwością średnio 1,96 posiłku na godzinę przez oba ptaki z pary[7].
Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Przez IUCN gatunek sklasyfikowany został jako zagrożony wyginięciem (EN, Endangered). Populacja szacowana na 480–600 dorosłych osobników, prawdopodobnie o trendzie spadkowym[1]. Zagrożenie stanowi niepokojenie ptaków przez transport oraz wycinkę lasów i wydobycie złota, co ma miejsce nawet na terenie Parku Narodowego Podocarpus. Ogółem kusaczka białolica spotykana jest na terenie dwóch obszarów uznanych za Important Bird Area, drugi to Rezerwat Tapichalaca[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c BirdLife International, Grallaria ridgelyi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-18] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Myrmotheridae MacGillivray, 1839 - kusaczki - Antpittas (wersja: 2020-12-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-18].
- ↑ a b c d Krabbe, N.; Agro, D. J.; Rice, N. H.; Jacome, M.; Navarette, L.; Sornoza M, F.. A new species of antpitta (Formicariidae: Grallaria) from the southern Ecuadorian Andes. „The Auk”. 116, s. 882–890, 1999.
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-18]. (ang.).
- ↑ Grallaria ridgelyi, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2022-01-18] (ang.).
- ↑ a b Jocotoco Antpitta Grallaria ridgelyi. BirdLife International. [dostęp 2022-01-18].
- ↑ Harold F. Greeney & Mery E. J. Juiña. First Description of the Nest of Jocotoco Antpitta (Grallaria ridgelyi). „The Wilson Journal of Ornithology”. 122 (2), s. 392–395, 2010. DOI: 10.1676/09-074.1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).