Lematyzacja

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Lematyzacja – dobór, forma, liczba haseł w słowniku[1]

Hasłami (lemami) w słowniku mogą być nie tylko wyrazy, ale też frazeologizmy, formy gramatyczne (np. stopień wyższy przymiotników, formy supletywne przysłówków: lepiej, besser. formy zaimków osobowych (mnie, mir), morfemy słowotwórcze: nad-, un-, -haft, nazwy własne (imiona, nazwy geograficzne). Do problemów związanych z lematyzacją należy też decyzja, w jakiej formie dane jednostki mają w słowniku występować jako hasła, np. czasowniki w formie bezokolicznika (pracować) czy 1. osoby liczby pojedynczej (pracuję), czy jako oddzielne hasła lematyzowane są formy czasu przeszłego niemieckich czasowników (np. ging, sprach)[2]. Lematyzację należy dostosować do wieku czy umiejętności użytkowników słownika. Powinna być inna w słownikach szkolnych przeznaczonych dla uczniów szkoły podstawowej a inna dla osób dorosłych[3].

Wyrazy hasłowe/hasła najczęściej występują w porządku alfabetycznym, rzadziej w układzie niszowo-alfabetycznym albo gniazdowym (por. makrostruktura). Homonimy zwykle (nie zawsze) są lematyzowane jako oddzielne hasła, np. niem. Ball (piłka) i Ball (bal, zabawa)[4][5]. Lematyzacja może być utożsamiana z makrostrukturą w węższym znaczeniu[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Renata Nadobnik: Elementy leksykograficzne w podręcznikach do nauczania języka niemieckiego w Polsce. Gorzów: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim, 2013, s. 13.
  2. ↑ a b Agnieszka Frączek/Ryszard Lipczuk: Słowniki polsko–niemieckie i niemiecko–polskie. Historia i teraźniejszość. Wołczkowo: Oficyna In Plus, 2004, s. 17.
  3. ↑ Renata Nadobnik: Znaczenie słowników bilingwalnych w dydaktyce języka niemieckiego w Polsce. Gorzów: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim, 2010, s. 15 n.
  4. ↑ Ryszard Lipczuk, Magdalena Lisiecka–Czop: Opis słowników: Pons Duży Słownik niemiecko-polski, polsko-niemiecki (2002) i Langenscheidt Słownik Partner (2006), [w:] (red.) Ryszard Lipczuk, Magdalena Lisiecka–Czop, Anna Sulikowska, Frazeologizmy w słownikach niemiecko–polskich i polsko–niemieckich – na przykładzie Pons Duży Słownik i Langenscheidt Słownik Partner polsko–niemiecki, niemiecko–polski. Szczecin: Zapol, 2012, s, 62, 65.
  5. ↑ Michael Schlaefer: Lexikologie und Lexikographie. Eine Einführung am Beispiel deutscher Wörterbücher. Berlin: Erich Schmidt Verlag, 2002., s. 88 n.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Agnieszka Frączek/Ryszard Lipczuk: Słowniki polsko–niemieckie i niemiecko–polskie. Historia i teraźniejszość. Wołczkowo: Oficyna In Plus, 2004. ISBN 83-89402-06-8.
  • Ryszard Lipczuk, Magdalena Lisiecka–Czop: Opis słowników: Pons Duży Słownik niemiecko-polski, polsko-niemiecki (2002) i Langenscheidt Słownik Partner (2006), [w:] (red.) Ryszard Lipczuk, Magdalena Lisiecka–Czop, Anna Sulikowska, Frazeologizmy w słownikach niemiecko–polskich i polsko–niemieckich – na przykładzie Pons Duży Słownik i Langenscheidt Słownik Partner polsko–niemiecki, niemiecko–polski. Szczecin: Zapol, 2012, s. 59–74. ISBN 978-837518-410-5.
  • Renata Nadobnik: Znaczenie słowników bilingwalnych w dydaktyce języka niemieckiego w Polsce. Gorzów: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim, 2010. ISBN 978-83-89682-73-4.
  • Renata Nadobnik: Elementy leksykograficzne w podręcznikach do nauczania języka niemieckiego w Polsce. Gorzów: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim, 2013. ISBN 978-83-63134-93-8.
  • Michael Schlaefer: Lexikologie und Lexikographie. Eine Einführung am Beispiel deutscher Wörterbücher. Berlin: Erich Schmidt Verlag, 2002. ISBN 3-503-06143-6.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lematyzacja&oldid=72528049”