Lemnetea minoris
 Zbiorowisko roślinne należące do klasy Lemnetea minoris | |
| Syntaksonomia | |
| Klasa |
Lemnetea minoris |
|---|---|
| R.Tx. 1955 | |
Lemnetea minoris (R.Tx. 1955) – syntakson w randze klasy reprezentujący zbiorowiska roślinne o najniższym poziomie organizacji. Należą tu zbiorowiska wodne roślin pleustonowych.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Zbiorowiska roślin unoszących się na powierzchni wody. Łatwo ulegają zaburzeniom i przekształceniom (wystarczy ruch wody). Często tworzą kompleksy zbiorowisk z roślinnością nadwodną (klasa Phragmitetea, Alnetea glutinosae) i podwodną (Potametea).
- Występowanie
- Zbiorowiska pospolite w wodach stojących i bardzo wolno płynących, najczęściej w rowach, stawach, zbiornikach astatycznych, w zacisznych zatokach i wśród szuwarów nad jeziorami i rzekami.
- Gatunki charakterystyczne
- ChCl.: rzęsa drobna (Lemna minor), spirodela wielokorzeniowa (Spirodela polyrhiza), wolfia bezkorzeniowa (Wolffia arrhiza).
- Podkategorie syntaksonomiczne
- W obrębie syntaksonu wyróżniany jest w Polsce jeden rząd[1]:
- Lemnetalia minoris - obejmujący zbiorowiska z dominacją roślin zarodnikowych lub przedstawicieli podrodziny rzęsowatych,
Dyskusja ujęcia syntaksonomicznego i synonimy[edytuj | edytuj kod]
Ze względu na bardzo niski poziom organizacji zbiorowisk i w związku z tym dużą zmienność składu florystycznego, klasyfikacja tej klasy roślinności jest bardzo dyskusyjna. Istnieje szereg odrębnych ujęć syntaksonomicznych, różniących się od publikowanego przez Matuszkiewicza (2005). Rozbieżności dotyczą klasyfikacji zbiorowisk reprezentujących w zależności od ujęcia trzy różne klasy (poza Lemnetea, także Utricularietea intermedio-minoris i Potametea. W opracowaniach różnych autorów wyróżniono kilkanaście zbiorowisk tej klasy nie licząc zbiorowisk synonimicznych i zaliczanych przez większość fitosocjologów do innych klas: Riccietum fluitantis, Wolffietum arrhizae, Salvinio-Spirodeletum polyrrhizae, Lemnetum gibbae, Wolffio-Lemnetum gibbae, Lemnetum minoris, Lemno-Spirodeletum, Spirodelo-Lemnetum minoris, Lemna minor-Lemna trisulca, Lemno-Utricularietum[2], a także Spirodeletum polyrhizae, Lemnetum trisulcae, Ricciocarpetum natantis, Lemno minoris-Salvinietum natantis[1] i in. Często przynależność danej fitocenozy do konkretnego syntaksonu jest trudna do określenia, a zakresy ww. zbiorowisk pokrywają się. W związku z tym syntetyczne opracowania redukują liczbę zespołów do kilku.
Klasa w szerokim ujęciu (stosowanym np. w Niemczech) autorstwa De Bolós et Masclans (1955)[3] obejmuje np. rząd Hydrocharitetalia Rübel 1933 z zespołem żabiścieku pływającego Hydrocharitetum morsus-ranae van Langendonck 1935 i osoki aloesowatej Stratiotetum aloidis Nowinski 1930 (oba w klasyfikacji Matuszkiewicza w klasie Potametea). Zaliczany tu też jest zespół rzęs i pływacza zwyczajnego Lemno-Utricularietum vulgaris Soó 1947 oraz zespół pływacza zachodniego Utricularietum neglectae T. Müller et Görs 1960 (brak u Matuszkiewicza).
W ujęciu przyjętym przez Tomaszewicza wyróżniany jest tylko jeden związek – Lemnion minoris, podzielony na cztery zespoły – Lemno-Spirodeletum Koch 1954, grupujący zróżnicowane, mało specyficzne fitocenozy oraz bardziej specyficzne – Wolffietum arrhizae Miyaw. et J.Tx. 1960, Riccietum fluitantis Slavnić 1956 i Salvinietum natantis (syn. Salvinio-Spirodeletum polyrrhizae). Zbiorowiska pozostałych pleustofitów, np. żabiścieku pływającego albo pływaczy zaliczane są do klasy Potametea[2].
Do klasy tej zaliczane są często zbiorowiska bez klasyfikowania ich do rangi zespołu roślinnego. Przykładami mogą być zbiorowiska: rzęsy drobnej, rzęsy turionowej (opisane też jako Lemnetum minori-turioniferae (Wolff et Jentsch 1992) Passarge 1996), Azolla filiculoides (opisane też jako zespół Azollo filiculoidis-Lemnetum minusculae Felzines et Loiseau 1991), aldrowandy pęcherzykowej.
- Synonimy
- Lemnetea minoris De Bolós et Masclans 1955, Lemnetea (minoris) (Tx. 1955) Oberd. 1957, Lemnetea minoris Koch et Tx. 1955.
Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Zbiorowiska tej klasy nie są wyznacznikiem siedlisk chronionych. Mogą jednak występować w kompleksach z chronioną bogatą roślinnością zbiorników eutroficznych (Potametea), starorzeczy lub zbiorników dystroficznych.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, 2005. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ a b Henryk Tomaszewicz: Roślinność wodna i szuwarowa Polski : (klasy Lemnetea, Charetea, Potamogetonetea, Phragmitetea) wg stanu zbadania na rok 1975. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1979, seria: Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego = Dissertationes Universitatis Varsoviensis, 0509-7177. ISBN 83-00-01088-2.
- ↑ Erwin Rennwald (2000): Vorschlag der Systematik der Syntaxa der Standardliste der Pflanzengesellschaften Deutschlands