Liczba ludności rolniczej w Polsce

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Liczba ludności rolniczej w Polsce – obejmuje osoby utrzymujące się wyłącznie lub głównie z dochodów z pracy w swoim gospodarstwie rolnym.

Ludność rolnicza oznacza osoby kierujące gospodarstwem rolnym wraz z członkami rodziny mieszkającymi w gospodarstwie domowym.

Szersze pojęcie odnosi się do definicji ludności wiejskiej, które obejmuje wszystkie osoby zamieszkałe na obszarach wiejskich.

Praca w gospodarstwie rolnym oznacza, że osoby utrzymują się z dochodów związanych z produkcją roślinną i zwierzęcą, pracują na rachunek własny, a także pomagają systematycznie i bez umownego wynagrodzenia członkom rodziny, wchodzących w skład wspólnego gospodarstwa domowego.

Liczba ludności rolniczej w latach 1955–1969[edytuj | edytuj kod]

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 1971 r. do ludności rolniczej zaliczano utrzymujących się wyłącznie z pracy w rolnictwie oraz ludność z mieszanym źródłem utrzymania w gospodarstwach o powierzchni ogólnej powyżej 2 ha[1]. Do ludności o mieszanym źródle dochodów zaliczano osoby związane z gospodarstwami rolnymi o powierzchni ogólnej od 0,2 ha do 2,0 ha, której głównym lub ubocznym źródłem utrzymania była praca poza rolnictwem.

Ogólna liczba ludności rolniczej, obejmująca osoby wywodzące się z indywidualnych gospodarstw rolnych, rolniczych spółdzielni produkcyjnych (RSP) i państwowych gospodarstw rolnych (PGR) przedstawiała się następująco (w tys.);

Rok Ludność rolnicza ogółem Ludność rolnicza w gospodarstwach indywidualnych i RSP Ludność rolnicza w PGR
1955 11 721 10 845 876
1960 11 678 10 964 714
1965 12 008 11 348 660
1969 11 836 11 201 635

Liczba ludności rolniczej wg danych z 1981 r.[edytuj | edytuj kod]

W 1981 r. Główny Urząd Statystyczny przedstawił liczbę ludności rolniczej według odmiennej metodyki i to wyłącznie obejmujące ludność w indywidualnych gospodarstwach rolnych[2].

Ludność w gospodarstwach domowych z użytkowaniem indywidualnego gospodarstwa rolnego według powierzchni gospodarstwa przedstawiała się następująco (w tys.):

Rok Ogółem Gospodarstwa rolne o powierzchni [ha]
<0,5 0,5–2 2–5 6-10 >10
1970 13 658 1297 2787 3755 3802 1987
1978 9801 78 2115 2972 2897 1960

Ludność w gospodarstwach domowych z użytkowaniem indywidualnego gospodarstwa rolnego pracująca głównie w swoim gospodarstwie według grup wieku oraz ludność jako osoby gospodarujące i jako osoby pomagające, przedstawiała się następująco (w tys.):

Rok Ogółem ludności Ludność rolnicza według grup wieku
<18 lat 18–24 25–34 35–44 45–59 > 60 lat
1970 13 658 4614 1558 1177 1755 2353 2192
1978 9901 2808 1227 1030 1022 2104 1706
Ludność pracująca głównie w swoim gospodarstwie
1970 5401 149 553 632 1082 1611 1367
1978 3936 52 370 534 631 1426 921
Ludność pracująca głównie w swoim gospodarstwie jako gospodarujący
1970 2637 1 36 234 586 942 837
1978 1872 28 176 314 789 563
Ludność pracująca głównie w swoim gospodarstwie jako pomagający
1970 2764 148 517 388 496 669 530
1978 2064 52 342 358 317 637 358

Zmiana liczby ludności rolniczej w świetle transformacji ustrojowej z 1989 r.[edytuj | edytuj kod]

Ustawą z 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu państwa powołano Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa w celu realizacji przekształceń własności w rolnictwie, która objęła dotychczas funkcjonujące państwowe gospodarstwa rolne[3]. W wyniku tego procesu nastąpiło zjawisko restrukturyzacji oraz prywatyzacji mienia Skarbu państwa, co doprowadziło do faktycznego zaniku jednej grupy zawodowej w rolnictwie w postaci ludności sektora uspołecznionego w rolnictwie.

Ustawą z 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości zostały postawione w stan likwidacji związki spółdzielcze, w tym Centralny Związek Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, która zachęciła niektóre rolnicze spółdzielnie produkcyjne do wygaszenia swojej działalności[4].

Wpływ na kształtowanie liczby ludności rolniczej miało przystąpienie Polski do Unii Europejskiej (2004) i przyjęcie Wspólnej polityki rolnej, w wyniku której nastąpiła restrukturyzacja i modernizacja gospodarstw rolnych.

Liczba ludności rolniczej w poszczególnych latach przedstawiała się następująco (w tys.)[5][6]:

Rok Pracujący w rolnictwie ogółem w tym w gospodarstwach indywidualnych Członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych
1996 9770,4 7497,5
2000 4245,9 4129,8 23,2
2010[6] 2326,2 2262,6 11,8
2018[6] 2324,0 2262,6 7,7

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rocznik Statystyczny Rolnictwa 1971, Warszawa: GUS, 1971.
  2. Rocznik Statystyczny 1981, Warszawa: GUS, 1981.
  3. Dz.U. z 1991 r. nr 107, poz. 464: Ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.
  4. Dz.U. z 1990 r. nr 6, poz. 36: Ustawa z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości.
  5. Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2007, Warszawa: GUS, 2007.
  6. a b c Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2019, Warszawa: GUS, 4 maja 2020, s. 106.