Marta Melusja Rybka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marta Melusja Rybka CSSE
Marta Rybka
Melusja Rybka
męczennica, zakonnica
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 lipca 1905
Pawłów

Data i miejsce śmierci

24 marca 1945
Nysa

Miejsce pochówku

zbiorowa mogiła w przyklasztornym ogrodzie zakonnym sióstr elżbietanek w Nysie,
ul. Słowiańska 16

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety (elżbietanki)

Śluby zakonne

31 lipca 1934

Błogosławiona
Czczona przez

Kościół katolicki

Beatyfikacja

11 czerwca 2022
archikatedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu
przez Franciszka[a]

Wspomnienie

11 maja

Szczególne miejsca kultu

Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety (elżbietanki)

Przyczyna śmierci

morderstwo

Rodzice
  • Nicolaus
  • Victoria z d. Kurek
  • Melusja Marta Rybka (ur. 11 lipca 1905[b] w Pawłowie, zm. 24 marca 1945 w Nysie) – niemiecka zakonnica ze Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety (elżbietanek), męczennica okresu II wojny światowej, błogosławiona Kościoła katolickiego[2].

    Życiorys[edytuj | edytuj kod]

    Marta Rybka urodziła się w 1905, w diecezji opolskiej, jako córka Nicolausa i Victorii z domu Kurek[3]. Pięć dni później, 16 lipca została ochrzczona w kościele św. Michała Archanioła w Pawłowie koło Raciborza[3]. Idąc za głosem powołania 5 października 1927 wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety[1], którego założycielką była bł. Maria Luiza Merkert CSSE. W następnym roku, 19 kwietnia rozpoczęła roczny nowicjat, przyjmując podczas obłóczyn habit zakonny oraz obierając imię zakonne Melusja[1]. 22 kwietnia 1929 przyjęła pierwsze śluby czasowe, a 31 lipca 1934 złożyła śluby wieczyste[1]. Przez cały czas swojej zakonnej drogi posługiwała w Nysie, pracując m.in. w zakonnym ogrodzie, piekarni[4] oraz wykonując podstawowe prace domowe[5]. Tam zastał ją tragiczny wybuch II wojny światowej.

    Męczeństwo[edytuj | edytuj kod]

    Z początkiem 1945 wskutek zbliżającego się od wschodu frontu nakazano bezwzględną ewakuację mieszkańców Nysy[6]. Jednak z powodu braku dostatecznych środków transportu dla osób starszych i chorych nie była ona wtedy możliwa[6]. Skutkiem tego wiele osób oraz nyskich sióstr elżbietanek pozostało w swoich domach. W marcu idący front żołnierzy Armii Czerwonej zbliżał się do Nysy, gdzie posługiwała chorym, którzy schronili się w zakonnym Domu św. Jerzego, siostra Melusja[4]. Po wkroczeniu i zajęciu przez nich miasta, tragicznym okazał się dzień 24 marca w atmosferze strachu, prześladowań oraz przemocy fizycznej przez sowieckich żołnierzy[c].

    Kluczowe wydarzenia rozegrały się w Domu św. Jerzego klasztoru przy ulicy Słowiańskiej 16[1]. Siostra Melusja najpierw stanęła w obronie uczennicy prowadzonej przez siostry szkoły gospodarstwa domowego, którą zaatakował z niskich pobudek jeden z żołnierzy, chcąc ją zgwałcić, a potem sama została przez niego zaatakowana[7]. Cztery siostry wraz z około trzydziestu starszymi osobami, które schroniły się w pobliskiej piwnicy, słyszały szamotaninę i strzały[1]. Około godziny 18:00 wycofujące się wojsko podłożyło ogień, który od strony refektarza przedostał się do pokoi i zniszczył cały parter budynku[1]. Pożar zatrzymał się przy pokoju, gdzie rozegrał się ostatni dramat zamordowanej – jak się później okazało – siostry Melusji. Dopiero trzy dni później, 27 marca siostry z Domu św. Elżbiety mogły przez wjazd dotrzeć do Domu św. Jerzego[1]. W pokoju zobaczyły zastrzeloną, strzałem w głowę, leżącą na podłodze w kałuży krwi z rozciągniętymi ramionami siostrę Melusję[1]. Z pomocą starszej kobiety oraz innej siostry zwłoki przeniesiono do ogrodu Domu św. Elżbiety, gdzie zostały pochowane obok zwłok siostry Sapientii i siostry Felicitas w zbiorowej mogile przyklasztornej przy ul. Słowiańskiej na której później umieszczono tablicę pamiątkową na krzyżu nagrobnym[1].

    Proces beatyfikacji[edytuj | edytuj kod]

    Kościół mocą tradycji oraz szacunku do depozytu wiary, złożonego na Krzyżu przez Chrystusa otacza szczególną czcią jego spadkobierców, którzy w jego obronie złożyli swoje życie w ofierze ponosząc śmierć męczeńską. Mając to na uwadze, po zakończeniu działań wojennych przystąpiono do rozpoznania i sporządzenia listy osób konsekrowanych, które broniąc tego depozytu zostały zamordowane. Początkowo pojedynczo (Maksymilian Maria Kolbe OFMConv., Edyta Stein OCD i bp Michał Kozal), a potem zbiorowo, stopniowo grupując liczne grono męczenników okresu II wojny światowej, kościół wynosił ich na ołtarze. Pierwsza grupa 108 męczenników tego okresu została beatyfikowana 13 czerwca 1999 w Warszawie przez papieża Jana Pawła II podczas jego pielgrzymki do Polski.

    W macierzystym zakonie siostry Melusji powstała po jej męczeńskiej śmierci szlachetna myśl, aby uczynić co możliwe w celu wyniesienia jej na ołtarze[7]. Jednak przez długie lata powojenne ze względów, głównie politycznych w Polsce nie było to możliwe[7]. Dopiero w 2009 Zarząd Generalny sióstr elżbietanek dysponując stosownymi, zebranymi i uporządkowanymi dokumentami podjął decyzję o wszczęciu postępowania beatyfikacyjnego[8][1]. Następnie, w lutym 2010 na ręce metropolity wrocławskiego abp. Mariana Gołębiewskiego, siostry elżbietanki zwróciły się z prośbą o wyniesienie na ołtarze dziesięciu swoich sióstr prowincji wrocławskiej, w tym również siostry Marty Melusji Rybki[1].

    25 listopada 2011 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu uroczystą mszą świętą został otwarty proces beatyfikacyjny przez abp. Mariana Gołębiewskiego siostry Marii Paschalis Jahn z grupą dziewięciu innych elżbietanek (wśród nich siostry Melusji), które poniosły męczeńską śmierć w okresie ostatniej wojny[4][9][10]. Powołany został specjalny Trybunał Diecezjalny w celu zbadania dokumentacji, świątobliwości życia i okoliczności męczeństwa wszystkich sióstr, a postulatorką procesu została mianowana elżbietanka s. Miriam Zając CSSE[11]. Specjalnym listem zwrócono się do wiernych z apelem o udostępnienie posiadanych dokumentów mogących dokładniej zbadać życie i działalność sióstr[12]. 26 września 2015 w archikatedrze wrocławskiej abp. Józef Kupny w uroczystej mszy świętej zakończył proces na szczeblu diecezjalnym[13] z udziałem czterech z dziesięciu rodzin zamordowanych sióstr, po czym akta zostały przekazane watykańskiej Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych[14]. 4 grudnia 2015 wydano dekret o ważności procesu diecezjalnego, a w 2019 złożono tzw. Positio, wymagane w dalszej procedurze beatyfikacyjnej[15]. Na postulatorkę generalną wyznaczono s. Marię Paulę Zaborowską CSSE[15]. 24 listopada 2020 odbyła się sesja konsultorów teologicznych, a 1 czerwca 2021 sesja kardynałów i biskupów Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, która zaakceptowała propozycje jej beatyfikacji[15]. 19 czerwca 2021 papież Franciszek podpisał dekret o jej męczeństwie, co otworzyło drogę do beatyfikacji[16][17]. Odtąd przysługiwał jej tytuł Czcigodnej Służebnicy Bożej.

    11 czerwca 2022 podczas uroczystej eucharystii w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu, kard. Marcello Semeraro, reprezentujący papieża Franciszka dokonał uroczystej beatyfikacji Marii Paschalis Jahn i dziewięciu Towarzyszek, wśród których była także Marta Melusja Rybka[18][19].

    Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

    Uwagi[edytuj | edytuj kod]

    1. W imieniu papieża Franciszka, ceremonii beatyfikacji przewodniczył kard. Marcello Semeraro, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.
    2. Podawana jest też data urodzin 2 lipca 1945[1].
    3. W trakcie zajmowania obszarów należących przed II wojną światową do Niemiec, a także włączonych do Niemiec po agresji w 1939 Rosjanie dopuścili się w 1945 masowych gwałtów, często zbiorowych, na kobietach, głównie Niemkach, ale także Polkach. Zgwałconych mogło być do 2 mln kobiet, w wieku od 8 do 90 lat. Wiele zostało zamordowanych. Gwałty były prawdopodobnie tolerowane, a nawet zalecane, przez rosyjskie dowództwo[2].

    Przypisy[edytuj | edytuj kod]

    1. a b c d e f g h i j k l Siostra Maria Paschalis Jahn. Beatyfikacja coraz bliżej..., [w:] Parafia św. Jana Chrzciciela i św. Mikołaja w Nysie [online], janchrzcicielnysa.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-01-25].
    2. a b Biała Księga. Martyrologium duchowieństwa – Polska. Błogosławiona Marta Melusja Rybka [online], swzygmunt.knc.pl [dostęp 2016-02-08].
    3. a b Sługa Boża M. Melusja Rybka, [w:] Parafia Rzymskokatolicka Św. Michała Archanioła w Pawłowie k. Raciborza [online], pawlow.opole.opoka.org.pl [zarchiwizowane 2016-02-16].
    4. a b c Abp Kupny: Uwierzmy w moc Chrystusa, którą zostaliśmy obdarzeni [online], idziemy.com, 26 września 2015 [zarchiwizowane z adresu 2016-02-24].
    5. Siostry męczenniczki, [w:] Dom rekolekcyjno-pielgrzymkowy Sióstr Elżbietanek w Krzeszowie [online], elzbietankikrzeszow.pl [zarchiwizowane 2017-06-27].
    6. a b Jan Kochel, Świadkowie prawdy z tej ziemi. Męczennice czystości – Siostry Elżbietanki (†1945) – Wrocław, [w:] Szkoła Słowa Bożego [online], ssb24.pl [zarchiwizowane 2016-03-11].
    7. a b c Z białą lilią w Morzu Czerwonym, [w:] „Gość Niedzielny” [online], wroclaw.gosc.pl, 17 września 2015 [zarchiwizowane z adresu 2022-08-07].
    8. Paula Zaborowska, Kandydatki na Ołtarze. Proces beatyfikacyjny, selzbietanki.com [zarchiwizowane 2018-08-19].
    9. Marian Gołębiewski, List na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego siostry M. Paschalis Jahn i IX towarzyszek ze Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety. (PDF), nysa.eu, 22 października 2011 [zarchiwizowane 2016-02-16].
    10. Otwarcie procesu beatyfikacyjnego Sióstr Męczenniczek, [w:] Prowincja Toruńska Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety [online], elzbietanki.eu [zarchiwizowane 2016-02-17].
    11. Kończy się proces beatyfikacyjny elżbietanek, zyciezakonne.pl, 22 stycznia 2015 [zarchiwizowane 2016-02-16].
    12. Andrzej Czaja, Dobiega końca proces beatyfikacyjny elżbietanek z Nysy [online], nasza.nysa.pl, 19 stycznia 2015 [zarchiwizowane z adresu 2021-05-12].
    13. Zakończenie diecezjalnego procesu beatyfikacyjnego, [w:] Dolnośląski Urząd Wojewódzki [online], duw.pl, 26 września 2015 [zarchiwizowane 2016-02-16].
    14. M. Łukasza Sienkiewicz, Miłość nigdy nie ustaje, elzbietanki.waw.pl [zarchiwizowane 2016-02-16].
    15. a b c Maria Paschalis Jahn and 9 companions from the sisters of saints Elizabeth [online], newsaints.faithweb.com [dostęp 2016-08-30] (ang.).
    16. Promulgazione di Decreti della Congregazione delle Cause dei Santi, 19.06.2021 [online], press.vatican.va [zarchiwizowane z adresu 2023-01-04] (wł.).
    17. Watykan: coraz bliżej beatyfikacji zamordowanych przez Armię Czerwoną elżbietanek [online], deon.pl, 20 czerwca 2021 [zarchiwizowane z adresu 2022-04-28].
    18. Wrocław: elżbietanki s. Paschalis i 9 towarzyszek ogłoszone błogosławionymi [online], deon.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-02-26].
    19. Beatyfikacja elżbietanek zamordowanych przez Rosjan [online], vatican.va [zarchiwizowane z adresu 2023-02-26].

    Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]