Mieczysław Ornatowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mieczysław Ornatowski
podpułkownik łączności podpułkownik łączności
Data i miejsce urodzenia

7 kwietnia 1894
Jaworów

Data i miejsce śmierci

13 / 14 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

komenda dworca Jarosław
3 Pułk Łączności
2 Pułk Łączności
Pułk Radiotelegraficzny
Ośrodek Zapasowy Radio

Stanowiska

dowódca Ośrodka Zapasowego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka pamiątkowa „Orlęta”

Mieczysław Ornatowski (ur. 27 kwietnia 1894 w Jaworowie[1], woj. lwowskie, zm. 13 / 14 kwietnia[2] 1940 w Katyniu) – podpułkownik łączności Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Izydora i Hipolity z Winnickich[4]. Absolwent gimnazjum w Samborze. Student Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego. Ukończył krótkie kursy bankowości we Lwowie[2]. Uczestnik I wojny światowej w szeregach armii austro-węgierskiej. W 1918 był podporucznikiem sanitarnym w 77 pułku piechoty[5]. 19 lutego 1919 został przyjęty w stopniu podporucznika do Wojska Polskiego i „zaliczony do 1 Rezerwy Armii z jednoczesnym powołaniem do czynnej służby na czas wojny aż do demobilizacji” i został przydzielony do komendy dworca Jarosław[6]. 30 marca 1920 został awansowany do stopnia porucznika piechoty z dniem 1 grudnia 1919, służył wówczas w V batalionie etapowym[7]. 25 listopada 1920 został zatwierdzony w stopniu porucznika piechoty z grupy „byłej armii austro-węgierskiej” z dniem 1 kwietnia 1920[8]. Od 1921 w 3 pułku łączności. Został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów łączności i w 1922 był w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 27 lokatą[9]. Ukończył kurs w Oficerską Szkołę Wojsk Łączności (1923)[4] i został przeniesiony do 2 pułku łączności[10]. 31 marca 1924 został awansowany do stopnia kapitana łączności ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 24 lokatą[11] i przeniesiony do pułku radiotelegraficznego w Beniaminowie[12]. W 1929 został mianowany dowódcą 2 batalionu radiotelegraficznego[13]. Awansował do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930, w 1932 posiadał 10 lokatę w swoim starszeństwie[14]. 16 listopada 1932 został skierowany na pięciomiesięczny kurs dla oficerów sztabowych łączności przy Ministerstwie Poczt i Telegrafów[15]. W 1938 został zastępcą dowódcy pułku radiotelegraficznego. Awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 3 lokatą[16]. W marcu 1939 był I zastępcą dowódcy pułku radiotelegraficznego[17].

Zgodnie z planem mobilizacyjnym we wrześniu 1939 dowodził, zmobilizowanym przez pułk radiotelegraficzny Ośrodkiem Zapasowym Radio. OZ w sile 40 oficerów, 1100 żołnierzy, 2 samochody osobowe, 4 samochody ciężarowe, 1 motocykl, 83 konie, 7(?) wozów, 40 radiostacji RKD, 11 radiostacji N1T, 5 radiostacji RKG/A (z tego 3 kompletne w skrzyniach) otrzymuje rozkaz ewakuacji do Tarnopola wraz z resztą pułku. 10 września osiąga Radzyń, 16 września Luboml, a 18 września Kowel skąd rozpoczyna odwrót do Lublina. 1 października jednostka poddała się Rosjanom w miejscowości Momoty Górne. Wszystkim żołnierzom wydano zaświadczenia o „zwolnieniu na skutek rozbrojenia przez wojska ZSRR”. Część oficerów pułku została później internowana i zamordowana w Katyniu i Charkowie[13]. Ornatowski wg innych źródeł został wzięty do niewoli wcześniej – 17 września w Tarnopolu[2]. Został przewieziony do obozu przejściowego w Putywlu. Na karcie rejestracyjnej z dnia 20.10.1939 widnieje nazwisko Ornatorski. W korespondencji między obozem putywlskim a Zarządem NKWD ZSRR do spraw Jeńców Wojennych (UPW) figuruje pod nazwiskiem Onatorski na liście generałów i wyższych oficerów z dnia 28 października 1939. 1 listopada 1939 został przewieziony do obozu w Kozielsku. Według stanu z dnia 1 stycznia 1940 był jeńcem kozielskiego obozu. Z Kozielska rodzina otrzymała kartę pocztową z datą ze stempla pocztowego 1.3.1940. Między 11 a 12 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[2] – lista wywózkowa 022/3 poz 86, nr akt 1183[18] z 9 kwietnia 1940[2]. Został zamordowany między 13 a 14 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[2]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 wpis w księdze czynności pod datą 6.05.1943. W czasie ekshumacji błędnie odczytano jego nazwisko. Figuruje liście AM-199-1204 (Ozlatowski Mieszysław) i Komisji Technicznej PCK GARF-39-01204 (Orpatowski). Przy szczątkach Ornatowskiego w mundurze oficerskim znaleziono: zaświadczenie badania krwi na nazwisko majora Józefa Mieczysławskiego wydane przez dr Edwarda Świderskiego, notatnik, kartę pocztową, złoty monogram MO, zaświadczenie szczepień obozowych z Kozielska[19][20]. Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 114 (jako Ozłatowski) i Nowym Kurierze Warszawskim nr 123 (jako Ozłątowski).

W Archiwum Robla znajduje się: notatnik kpt. Tomasza Siwickiego (pakiet 0873-01,10) w którym Ornatowski jest wymieniony na niedatowanej liście oficerów, oraz na liście oficerów obozu w Putywlu pod datą 18.10.1939; kalendarzyk por. Michała Jana Benescha (pakiet 02595-01,04, 05) w którym Ornatowski jest wymieniony w pod datami 16.10.1939 i 01.01.1940 oraz na liście nazwisk jeńców obozu w Putywlu.

Krewni w 1945 i 1991 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty z Wandą Barańską, miał córki Barbarę i Urszulę (ur. 1935). Mieszkał w Warszawie na Żoliborzu. W sierpniu 1939 Ornatowski przewiózł rodzinę w rzeszowskie by tam doczekała końca wojny[21]. Córka Urszula Malentowicz-Jaraszkiewcz – skończyła stomatologię w Akademii Medycznej we Wrocławiu. Przez 42 lata pracowała jako stomatolog w Zielonej Górze, m.in. w Szpitalu Wojewódzkim[22].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień pułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
  • symboliczny nagrobek na cmentarzu komunalnym Pobitno w Rzeszowie[24]
  • tabliczka epitafijna na Pomniku Katyńskim w Szczecinie[25]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Według Ryszarda Wołagiewicza urodził się w Samborze (Katyń w albumach rodzinnych, s. 156
  2. a b c d e f УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 563.
  3. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 182.
  4. a b c Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 451.
  5. Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918, Wiedeń 1918, s. 1727
  6. „Dziennik Rozkazów Wojskowych” (R.2, nr 26), Warszawa, 8 marca 1919, s. 646, 653.
  7. „Dziennik Personalny” (R.1, nr 13), Warszawa, 10 kwietnia 1920, s. 246.
  8. „Dziennik Personalny” (R.1, nr 48), Warszawa, 15 grudnia 1920, s. 1351.
  9. Lista starszeństwa oficerów zawodowych, Warszawa: MSWojsk., 1922, s. 258.
  10. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1923, s. 960.
  11. „Dziennik Personalny” (R.5, nr 32), Warszawa, 2 kwietnia 1924, s. 177.
  12. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 880.
  13. a b szpzl Zegrze [online], www.szpzl-zegrze.waw.pl [dostęp 2019-05-28].
  14. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1932, s. 269,.
  15. „Dziennik Personalny” (R.13, nr 13), Warszawa, 9 grudnia 1932, s. 444.
  16. a b Rybka R., Stepan K., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 263.
  17. Rybka R., dz. cyt., s. 817.
  18. J. Tucholski, op cit, s. 644.
  19. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 254.
  20. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-05-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  21. Dramat podczas uroczystości w Katyniu. Nikt nam oficjalnie nie powiedział, że była katastrofa, że wszyscy zginęli [online], Gazeta Lubuska, 13 kwietnia 2010 [dostęp 2019-05-28] (pol.).
  22. Wyborcza.pl [online], zielonagora.wyborcza.pl [dostęp 2019-05-28].
  23. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  24. GROBONET 2.6 - the deceased search engine - Cmentarze w Rzeszowie [online], www.grobonet.erzeszow.pl [dostęp 2019-05-28].
  25. Pomnik Katyń 1940 z nazwiskami - Strona 2 [online], www.cmentarzcentralny.szczecin.pl [dostęp 2019-05-28] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-14].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych.
  • Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1924.
  • Rocznik Oficerski 1932, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1932.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.