Most kolejowy w Zaleszczykach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Most kolejowy w Zaleszczykach
{{{alt zdjęcia}}}
Most w 2016
Państwo

 Ukraina

Miejscowość

Zaleszczyki

Podstawowe dane
Przeszkoda

rzeka Dniestr

Data budowy

1883-1885 (Austro-Węgry),
1936-1938 (II Rzeczpospolita)

Data zburzenia

ok. 1914-1917, 1941

Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Most kolejowy w Zaleszczykach”
Ziemia48°38′33,5″N 25°43′29,0″E/48,642639 25,724722

Most kolejowy w Zaleszczykachmost kolejowy na rzece Dniestr w Zaleszczykach, w zachodniej Ukrainie.

Most przed 1939

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwotny most został zbudowany w latach 1883-1885 w okresie autonomii galicyjskiej pod zaborem austriackim[1]. Miał ogólną długość 240 metrów i posiadał 5 przęseł żelaznych[1]. Podczas I wojny światowej most został wysadzony przez Rosjan przed odwrotem ich wojsk, a do lata 1917 zgliszcza zostały rozebrane przez kompanię pionierów austriackich[2]. Całkowitemu zniszeniu uległo wtedy 3 przęsła, a 2 (oraz podpory) zostały uszkodzone[1].

U schyłku okresu międzywojennego dokonano odbudowy mostu w latach 1936-1938[1]. Roboty były wykonywane według projektu, opracowanego w Ministerstwie Komunikacji przez inż. Zygmunta Pieslaka pod kierownictwem inż. Edwarda Widugiera i nadzorem tarnopolskiego Urzędu Wojewódzkiego[1]. Pod koniec 1937 strona rumuńska podjęła pracę przy swojej części mostu w Zaleszczykach na Dniestrze[3]. Koszty restauracji (łącznie ponad 600 tys. zł.) pokryły wspólnie państwa polskie (350 tys. zł.) i rumuńskie[1]. Zostały odbudowane wszystkie przęsła wraz z podporami[1].

Most połączył II Rzeczpospolitą z Królestwem Rumunii[1]. Uroczystego otwarcia mostu mostu dokonano na początku października 1938[1]. Przed tym wydarzeniem uczestnicy z obu państw wzięli udział w nabożeństwach w świątyniach po swoich stronach, po czym udali się na most[1]. Aktu przecięcia wstęgi dokonał wojewoda tarnopolski Tomasz Malicki[1]. Stronę rumuńską reprezentował rezydent królewski z Czerniowiec Gheorghe Alexianu[1]. Aktów poświęcenia dokonali ks. proboszcz zaleszczycki Adamski po stronie polskie i biskup Gheorghe Arghiropol po stronie rumuńskiej[1].

Podczas II wojny światowej most został wysadzony przez sowietów w 1941[4][5].

Za czasów PRL i komunistycznej propagandy, uważano Zaleszczyki za punkt, w którym resztki polskich wojsk (z dowództwem na czele) oraz rząd i najwyższe urzędy wycofywały się do Rumunii po ataku ZSRR na Polskę 17 września 1939 – w rzeczywistości w Zaleszczykach był tylko most kolejowy, a granicę przekraczano samochodami mostem w Kutach[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k l m Nowy most w Zaleszczykach połączył Polskę i Rumunię. „Wschód”. Nr 99, s. 1-2, 9 października 1938. 
  2. Z oswobodzonej Galicyi. „Nowości Ilustrowane”. Nr 35, s. 7, 15, 1 września 1917. 
  3. Budowa mostu w Zaleszczykach. „Wschód”. Nr 68, s. 2, 10 grudnia 1937. 
  4. Stanisław Nicieja: Moje Kresy. Zaleszczyki – miasto słońca cz. 2. nto.pl, 2011-09-27. [dostęp 2020-04-10].
  5. Ksenya Kiebuzinski, Alexander Motyl: The Great West Ukrainian Prison Massacre of 1941. A Sourcebook. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2017, s. 61. ISBN 978-90-4852-682-6. (ang.).
  6. T. Dubicki, Wojsko polskie w Rumunii.