Natuurijsbaan Oud Thialf

Natuurijsbaan Oud Thialf

Państwo	Holandia
Prowincja	Fryzja
Data otwarcia	1894
Data zamknięcia	1967
Położenie na mapie Fryzji Natuurijsbaan Oud Thialf
Położenie na mapie Holandii Natuurijsbaan Oud Thialf
52°58′08,0″N 5°55′10,5″E

Natuurijsbaan Oud Thialf – nieistniejący już tor łyżwiarski w Heerenveen, w Holandii. Funkcjonował w latach 1894–1967. Należał do miejscowego towarzystwa łyżwiarskiego „Thialf”.

Historia

15 lutego 1855 roku w Heerenveen powołano do życia towarzystwo łyżwiarskie „Thialf”. Inspiracją dla nazwy towarzystwa był Thialfi, postać z mitologii nordyckiej, pomocnik Thora. Był to trzeci klub łyżwiarski w kraju (wówczas podobne stowarzyszenia istniały jeszcze w Harlingen i Leeuwarden). Do 1882 roku towarzystwo organizowało zawody łyżwiarskie w okolicy zwanej „Engwirdum”. Następnie klub wydzierżawił teren przy Rijsstraatweg. Tor ten znany był jako „hoefijzerbaan Thialf Pikmeer”. W 1890 roku towarzystwo po raz pierwszy zorganizowało zawody międzynarodowe.

W 1894 roku za kwotę 1100 guldenów klub kupił 6,5 ha terenu pod nowy tor łyżwiarski w okolicy znanej jako „Munnikspetten” bądź „Tjalleberter Petten”. Pierwsze zawody przeprowadzono na nim 7 lutego 1895 roku. Obiekt służył jako tor łyżwiarski tylko w okresie zimowym, kiedy wylana na nim woda zamarzała. Latem teren również był wykorzystywany, organizowano na nim różne wydarzenia, m.in. wyścigi konne.

Na przełomie lipca i sierpnia 1910 roku na torze zorganizowano festyn lotniczy, w trakcie którego pokazowy lot wykonać miał Clément van Maasdijk. Pierwszy lot próbny odbył się 30 lipca, dzień po tym jak inny holenderski pionier lotnictwa, Johan Hilgers, wykonał lot w okolicach Ede, który był pierwszym w dziejach lotem na holenderskiej ziemi; van Maasdijk został więc drugą osobą w historii, która latała nad Holandią. Krótkie ujęcia filmowe, które zachowały się z tego wydarzenia, są jednocześnie pierwszymi materiałami wideo przedstawiającymi ten tor (pierwsze zawody łyżwiarskie na tym obiekcie sfilmowano natomiast w 1917 roku). Clément van Maasdijk zmarł niecały miesiąc później w wypadku podczas podobnego festynu zorganizowanego w okolicach Arnhem, stając się jednocześnie pierwszą ofiarą katastrofy lotniczej w kraju. 27 lipca 1911 roku w pobliżu toru łyżwiarskiego odsłonięto obelisk poświęcony pamięci lotnika (znajduje się on przy obecnym skrzyżowaniu Thialfweg, Zonnebloemstraat i Van Maasdijkstraat – ostatnia z tych ulic nazwana jest zresztą na cześć van Maasdijka, natomiast Thialfweg nawiązuje swą nazwą do dawnego toru który się tu znajdował i działającego na nim towarzystwa łyżwiarskiego).

W 1925 roku tor został nieco skrócony, po tym jak południowy fragment terenu oddano gminie Aengwirden, w granicach której wtedy znajdował się obiekt. Wybudowano tam wówczas budynek szkoły.

Na torze trzykrotnie organizowane były mistrzostwa Holandii w łyżwiarstwie szybkim (w latach 1933, 1946 i 1955). Wielokrotnie organizowano na nim także mistrzostwa Fryzjii. Dwukrotnie na torze ustanawiany był rekord Holandii: 28 stycznia 1933 roku Dolf van der Scheer z czasem 47,0 s pobił narodowy rekord w biegu na 500 m, a w dniach 26–27 lutego 1955 roku Gerard Maarse ustanowił nowy rekord kraju w wieloboju z wynikiem punktowym 205,897.

W 1961 roku w Amsterdamie (Jaap Edenbaan) i w 1962 roku w Deventer (IJsselstadion) powstały pierwsze w kraju tory łyżwiarskie ze sztucznie mrożonym lodem. Również we Fryzji, która była kolebką krajowego łyżwiarstwa, postanowiono utworzyć taki tor. Plan zrealizowano w Heerenveen, gdzie dzięki sprzedaży terenu na którym znajdował się stary tor klubu „Thialf”, udało się pozyskać środki na budowę nowego obiektu. Powstał on w zupełnie innej lokalizacji, w południowej części miasta. Budowa trwała w latach 1966–1967, a jego otwarcie miało miejsce 14 października 1967 roku. Obok 400-metrowego toru powstało także kryte lodowisko dla hokeistów. Po zadaszeniu obiektu (znanego jako „Thialf”) w 1986 roku, stał się on jednym z najnowocześniejszych, najszybszych i najbardziej rozpoznawalnych torów łyżwiarskich na świecie.

Po otwarciu nowego toru zaprzestano dalszego korzystania ze starego obiektu. Przez pewien czas teren ten wykorzystywany był dla celów rolniczych. W latach 70. XX wieku zarząd nad terenem przejęła gmina. Zimą organizowane było otwarte lodowisko. Ostatecznie południową część dawnego toru przeznaczono pod budownictwo; powstały tutaj budynki mieszkalne oraz nowa szkoła. Północną część terenu postanowiono pozostawić jako obszar przyrodniczy. Obecnie znajduje się na nim wiele rzadko występujących w kraju gatunków roślin, udało się tam również utworzyć największe w Holandii skupisko goryczki wąskolistnej. Dzięki inicjatywie okolicznych mieszkańców, na początku 2021 roku powrócono do zimowego organizowania na tym terenie lodowiska. 29 czerwca 2021 roku na północno-zachodnim skraju dawnego toru odsłonięto natomiast tablicę informacyjną, przypominającą o istnieniu w przeszłości w tym miejscu toru łyżwiarskiego i informującą o walorach przyrodniczych terenu.