Niełazik
| Pseudantechinus | |||
| Tate, 1947[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – niełazik duży (P. woolleyae) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
niełazik | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Phascogale macdonnellensis W.B. Spencer, 1896 | |||
| Gatunki | |||
| |||
Niełazik[2] (Pseudantechinus) – rodzaj ssaków z podrodziny niełazów (Dasyurinae) w obrębie rodziny niełazowatych (Dasyuridae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii[3][4][5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 6,3–11,5 cm, długość ogona 5,6–12,5 cm; masa ciała samic 14–45 g, samców 14–50 g[3][6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj zdefiniował w 1947 roku amerykański zoolog i botanik George Henry Hamilton Tate w artykule poświęconym anatomii i klasyfikacji niełazowatych, opublikowanym na łamach Bulletin of the American Museum of Natural History[1]. Jako gatunek typowy Tate wyznaczył (oryginalne oznaczenie) niełazika gruboogonowego (P. macdonnellensis).
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Pseudantechinus: gr. ψευδος pseudos ‘fałszywy’; rodzaj Antechinus Macleay, 1841 (chutliwiec)[1].
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące gatunki[7][4][2]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa | Podgatunki[3][4][6] | Rozmieszczenie geograficzne[3][4][6] | Podstawowe wymiary[3][6] (DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała) |
Status IUCN[8] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pseudantechinus bilarni | (D.H. Johnson, 1954) | niełazik skalny | monotypowy | północne Terytorium Północne | DC: 9–11,5 cm; DO: 9–12,5 cm; MC: 15–40 g | LC | |
|
Pseudantechinus woolleyae | Kitchener & Caputi, 1988 | niełazik duży | monotypowy | zachodnia Australia Zachodnia | DC: 10,7–10,8 cm; DO: 7,5–8,5 cm; MC: 39–50 g | LC |
| Pseudantechinus macdonnellensis | (W.B. Spencer, 1896) | niełazik gruboogonowy | monotypowy | Australia Zachodnia, środkowe i południowe Terytorium Północne, północna Australia Południowa i izolowany obszar w zachodnim Queensland | DC: 9,5–10,5 cm; DO: 7,5–8,5 cm; MC: 20–45 g | LC | |
 |
Pseudantechinus mimulus | (O. Thomas, 1906) | niełazik wyspowy | monotypowy | Terytorium Północne i Queensland | DC: 6,3–9,1 cm; DO: 5,6–7,6 cm; MC: 14–25 g | NT |
| Pseudantechinus ningbing | Kitchener, 1988 | niełazik mały | monotypowy | północna Australia Zachodnia i północno-zachodnie Terytorium Północne | DC: 8–10 cm; DO: 7,5–9 cm; MC: 15–25 g | LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c G.H.H. Tate. On the anatomy and classification of the Dasyuridae (Marsupialia). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 88, s. 139, 1947. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 7. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e A.M. Baker: Family Dasyuridae (Carnivorous Marsupials). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 294–298. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 60–62. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Pseudantechinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-23].
- ↑ a b c d Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 44. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-05-10]. (ang.).
- ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-05-10]. (ang.).