Niemierza z Gawarca

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Niemierza z Gawarca
Ilustracja
Herb Nałęcz
Rodzice

Mikołaj Żołna z Przywieczerzyna i Świętochna

Małżeństwo

a. NN b. Katarzyna z Kanigowa herbu Lubicz

Dzieci

1a. Wincenty 2a. Mikołaj 3a. Stanisław 4a. Więcław 5a. Mateusz (Nałęcz) 1b. Andrzej

Niemierza z Gawarca herbu Nałęcz (żył na przełomie XIV i XV wieku) – polski rycerz, protoplasta rodów szlacheckich herbu Nałęcz na Kujawach i Mazowszu.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Niemierza wywodził się z klanu rodu Nałęczów posiadających dobra ziemskie na Kujawach i Mazowszu[1]. Jego ojcem był Mikołaj Żołna z Przywieczerzyna, który pełnił urząd skarbnika brzeskiego na Kujawach między 1407 r. i 1414 r. Niemierza używał przydomka Żołnic lub Żołna odziedziczonego po ojcu[2].

Niemierza był żonaty dwukrotnie. Z pierwszego małżeństwa Niemierza miał pięciu synów: Wincentego i Mikołaja jako sukcesorów dóbr na Kujawach[3] oraz występujących na Mazowszu: Stanisława, Więcława i Nałęcza[4]. Drugą żoną Niemierzy była Katarzyna, córka Piotra Dzieweczki herbu Lubicz z Kanigowa[5]. W 1456 r. wymieniany jest Andrzej, jako syn Niemierzy z Gawarca, duchowny diecezji płockiej, student Uniwersytetu Krakowskiego[6].

Niemierza posiadał dziedziczne dobra ziemskie na Kujawach (Przywieczerzyn)[3] i Mazowszu (Gawarzec)[4]. W trakcie swojego życia Niemierza pozyskał dobra ziemskie na Mazowszu w Piegłowie, Pozarzynie i Chomętowie[7]. Natomiast jego synowie występujący na Mazowszu: Stanisław, Więcław i Nałęcz pozyskali dobra w Tańsku[8], Uniecku[9] i na terenie parafii w Przasnyszu, gdzie została założona osada nazwana Nałęcze[10]. W XV wieku Niemierza i jego synowie dali początek rodom herbu Nałęcz: Gawareckich, Nałęczów, Piegłowskich, Przywieczerzyńskich, Tańskich, Unieckich (w niektórych przypadkach nie byli oni wyłącznymi protoplastami tych rodów)[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. A. Supruniuk, Uzupełnienia i uwagi do „Nowego kodeksu dyplomatycznego Mazowsza”, część III: dokumenty z lat 1356–1381, Studia Źródłoznawcze 40, 2002 r., s. 159.
  2. Biogram Mikołaja Żołny w pracy: S. Szybkowski, Kujawska szlachta urzędnicza w późnym średniowieczu (1370-1501), Gdańsk 2006 r., s. 653–654.
  3. a b AGAD, Księgi ziemskie brzesko-kujawskie (1418-1430) 4, k. 441 v.
  4. a b AGAD, Metryka Mazowiecka 3, k. 116 v-117.
  5. J. Łempicki, Herbarz mazowiecki, t. I, Poznań 1997 r., s. 172–173.
  6. Corpus Academicum Cracoviense, elektroniczna baza studentów i profesorów Uniwersytetu Krakowskiego w okresie staropolskim: www.cac.historia.uj.edu.pl [dostęp 2022-02-12].
  7. T. Jurek (red. ogólna), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu. Edycja elektroniczna: www.slownik.ihpan.edu.pl. Hasła: Piegłowo, Pozarzyn i Chomętowo [dostęp 2022-02-12]. Dokument z 1443 r. dotyczący zakupu Pozarzyna jest ostatnim źródłem, w którym jest wymieniony Niemierza.
  8. AGAD, Metryka Mazowiecka 3, k. 19 i 67.
  9. T. Jurek (red. ogólna), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu. Edycja elektroniczna: www.slownik.ihpan.edu.pl. Hasło: Unieck [dostęp 2022-02-12].
  10. AGAD, Metryka Mazowiecka 6, k. 367 v (zapis jest mało czytelny; podobny zapis zawarty jest też na tylnej okładce Metryki Mazowieckiej 3).
  11. M. J. Nałęcz, 500 lat rodu Nałęczów z ziemi ciechanowskiej. Szkic historyczny, Grodzisk Mazowiecki 2022 r. Opracowanie dostępne na stronie internetowej: www.nalecze.wordpress.com [dostęp 2022-02-12].