Nikka Vonen
| |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
Nikka Vonen (ur. 14 listopada 1836 r. w Dale i Sunnfjord, Norwegia; zm. 29 listopada 1933 w Fjaler) – norweska pisarka, edukatorka i folklorystka[1].
Biografia[edytuj | edytuj kod]
Była córką Bertela Johannessa Vonen (1799–1868) oraz Berthe Helene Skjærdal (1794–1843). Ojciec pracował jako kowal, rusznikarz, zegarmistrz, rolnik, prowadził także pensjonat. Matka była położną[1]. Nikka miała o dwa lata starszego brata, Pedera Pavelsa, który był weterynarzem i zmarł w 1905 r.
Pierwszy zbiór podań ludowych zebranych przez Vonen został wydrukowany anonimowo w latach 1865–66, a 24 opowiadania wydrukowano w Dølen w latach 1868–69, pt. "Æventyr fraa Sunnfjord" i "Segner fraa Sunnfjord, fortalde av gamle Synnve"[1]. Sama pisała w języku duńskim, ale wspierała ruch Nynorsk i była pierwszą kobietą w Towarzystwie Języka Nynorsk „Vestmannalaget”[2].
Uczęszczała do kilku "szkół dla dziewcząt", a pod koniec lat 60. XIX w. ukończyła z tytułem guwernantki (ówcześnie najwyższy możliwy dla kobiet tytuł do zdobycia w zakresie pedagogiki, zanim od 1882 r. mogły być nauczycielkami na równi z mężczyznami) edukację w Szkole dla dziewcząt Nissena. Była współzałożycielką szkoły dla dziewcząt w Dale w 1869 r. pod nazwą Nikka Vonens Pigeinstitutt[3]. Placówką kierowała od 1871 do 1907 r. Nikka Vonen odbywała wędrówki po górach Jotunheimen wraz z pionierami wspinaczki górskiej takimi jak Emanuel Mohn, Ernst Sars i William Cecil Slingsby. Była jedną z pierwszych kobiet, które weszły na Galdhøpiggen[1][4].
Współtworzyła kobiecy magazyn „Urd” i wspierała ruch na rzecz praw kobiet[2].
Król Oskar II odznaczył ją Złotym Medalem Zasługi[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Åshild Paulsen, Nikka Vonen [online], Norsk biografisk leksikon, 25 lutego 2020 [dostęp 2021-03-27] (norw. bokmål).
- ↑ a b Nikka Vonen - Allkunne [online], www.allkunne.no [dostęp 2021-03-27] (norw.).
- ↑ Virginia Hoel, Faith, fatherland and the Norwegian seaman : the work of the Norwegian Seamen's mission in Antwerp and the Dutch ports (1864-1920), Hilversum 2016, s. 167, ISBN 978-90-8704-564-7, OCLC 944934986 [dostęp 2021-03-27].
- ↑ Nikka Vonen [online], Store norske leksikon, 7 września 2020 [dostęp 2021-03-27] (norw. bokmål).