Odczynnik Somogyi

Odczynnik Somogyi – zasadowy roztwór zawierający jony miedzi(II) i aniony winianowe, które kompleksują jony miedzi(II), zapobiegając wytrącaniu się wodorotlenku miedzi(II). Jest to utleniacz używany w chemii analitycznej do oznaczania cukrów redukujących^[1].

Przygotowanie[edytuj | edytuj kod]

Odczynnik składa się z dwóch roztworów A i B. Roztwory te mieszamy bezpośrednio przed użyciem^{[potrzebny przypis]}.

Roztwór A:

Po kolei dodać sole do 800 ml wody. Odczekać, aby każda sól po kolei się rozpuściła. Na koniec dopełnić do 1000 ml. Roztwór przechowywać w butelce z ciemnego szkła w temperaturze 20-30 °C^{[potrzebny przypis]}.

Roztwór B:

CuSO
4·5H
2O 15 g
H
2SO
4 98% dwie krople

Sól rozpuścić w 50 ml wody. Dodać krople H
2SO
4. Wymieszać i dopełnić do 100 ml. Roztwór przechowywać w temperaturze pokojowej. Co każde dwa miesiące należy przygotować nowy świeży roztwór.

Odczynnik Somogyi stosuje się w następujących proporcjach objętościowych - roztwór A:roztwór B:woda 25:1:26^[2].

Stosowanie[edytuj | edytuj kod]

Reagent najczęściej stosuje się z odczynnikiem Nelsona. Spotyka się jednak użycie i bez niego. Wtedy to, kiedy oznacza się ilość np. cukrów redukujących, oraz ilość miedzi za pomocą jodometrii należy postępować zgodnie z zasadami:

jeśli ilość cukru nie przekracza 0,5 mg na 5 ml roztworu to stężenie KIO
3 powinno wynosić 1mol/1dm³
5 ml roztworu cukru wymieszać w 25 x 200-mm rurce Pyrex, zanurzonej w łaźni wodnej
po ostygnięciu dodać 0,5 ml 2,5% roztworu KI
potem dodać 2.5 ml 2-molowego roztworu H
2SO
4
na końcu miareczkować 0,005-molowym roztworem tiosiarczanu sodu (można dodać skrobi aby uwydatnić widoczność punktu końcowego miareczkowania)^[3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Determination of Reducing Sugars by the Somogyi–Nelson method, [w:] ShwetaS. Pandey ShwetaS., Shyamal K.S.K. Goswami Shyamal K.S.K., Buddhi PrakashB.P. Jain Buddhi PrakashB.P., Protocols in Biochemistry and Clinical Biochemistry, Academic Press, 2020, s. 4, ISBN 978-0-12-822008-5 [dostęp 2023-12-31] (ang.).
↑ Horacio G.H.G. Pontis Horacio G.H.G., Methods for Analysis of Carbohydrate Metabolism in Photosynthetic Organisms: Plants, Green Algae and Cyanobacteria, Academic Press, 6 września 2016, s. 4-5, ISBN 978-0-12-803403-3 [dostęp 2023-12-29] (ang.).
↑ Richard J.R.J. Block Richard J.R.J., Emmett L.E.L. Durrum Emmett L.E.L., GunterG. Zweig GunterG., A Manual of Paper Chromatography and Paper Electrophoresis, Elsevier, 22 października 2013, s. 138, ISBN 978-1-4832-7680-9 [dostęp 2023-12-29] (ang.).

[1] Determination of Reducing Sugars by the Somogyi–Nelson method, [w:] ShwetaS. Pandey ShwetaS., Shyamal K.S.K. Goswami Shyamal K.S.K., Buddhi PrakashB.P. Jain Buddhi PrakashB.P., Protocols in Biochemistry and Clinical Biochemistry, Academic Press, 2020, s. 4, ISBN 978-0-12-822008-5 [dostęp 2023-12-31] (ang.).

[2] Horacio G.H.G. Pontis Horacio G.H.G., Methods for Analysis of Carbohydrate Metabolism in Photosynthetic Organisms: Plants, Green Algae and Cyanobacteria, Academic Press, 6 września 2016, s. 4-5, ISBN 978-0-12-803403-3 [dostęp 2023-12-29] (ang.).

[3] Richard J.R.J. Block Richard J.R.J., Emmett L.E.L. Durrum Emmett L.E.L., GunterG. Zweig GunterG., A Manual of Paper Chromatography and Paper Electrophoresis, Elsevier, 22 października 2013, s. 138, ISBN 978-1-4832-7680-9 [dostęp 2023-12-29] (ang.).

[1]

[2]

[3]