Pałac Darul Aman
Pałac Darul Aman (Paszto: د دارالامان ماڼۍ; Perski: قصر دارالامان ; "siedziba pokoju" lub, w podwójnym znaczeniu "siedziba Aman")[1] – to zrujnowany pałac położony około szesnastu kilometrów poza centrum Kabulu w Afganistanie. Od 2017 r. poczyniono postępy w zakresie dużego projektu, którego celem jest całkowita renowacja budynku do 2019 r.[2]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budowa pałacu Darul Aman rozpoczęła się na początku lat dwudziestych ubiegłego wieku w ramach starań króla Amanullaha Khana o modernizację Afganistanu. Miało to być częścią nowej stolicy (zwanej także Darul Aman lub Darulaman), którą król zamierzał zbudować, połączonej z Kabul wąskotorową kolejką[3].
Pałac jest imponującym neoklasycznym budynkiem na szczycie wzgórza, z widokiem na płaską, zakurzoną dolinę w zachodniej części stolicy Afganistanu. Zaprojektowany przez francuskich i niemieckich architektów, był jednym z pierwszych budynków w kraju, posiadającym centralne ogrzewanie i bieżącą wodę[2]. Przeznaczony na siedzibę przyszłego parlamentu, budynek pozostał niewykorzystany i częściowo nie kompletny przez wiele lat po tym, jak religijni konserwatyści zmusili Amanullaha abdykacji w 1929 r. I wstrzymali jego reformy. W późniejszych latach służył jako szkoła medyczna na uniwersytecie w Kabulu, a także jako magazyn i siedziba kilku mniejszych ministerstw[2].
Budynek został zniszczony przez pożar w 1969 roku, a następnie powrócił do Ministerstwa Obrony w latach 1970 i 1980. W komunistycznym zamachu w 1978 r. budynek ponownie został podpalony. Ponownie został uszkodzony, gdy rywalizujące frakcje mudżahedinów walczyły o kontrolę nad Kabulem na początku lat 90. ubiegłego wieku po zakończeniu sowieckiej interwencji. Ciężkie ostrzał przez mudżahedinów pozostawiło pałac w ruinie, i był używany głównie jako osada dla uchodźców i obóz dla nomadów aż do początku XXI wieku, kiedy to stała się kwaterą batalionu dla afgańskiej armii narodowej[2].
W 2005 r. Przedstawiono plan odnowienia pałacu, który miałby służyć jako siedziba przyszłego parlamentu Afganistanu[4]. Środki te miały być finansowane głównie z prywatnych darowizn od cudzoziemców i bogatych Afgańczyków. Od lipca 2010 r. Nadal nie było żadnych oznak renowacji. Pałac był jednym z kilku celów w serii ataków rozpoczętych 15 kwietnia 2012 r., za które Talibowie zostali obarczeni odpowiedzialnością[5]
Na początku 2016 roku rozpoczęto prace nad projektem odtworzenia pałacu o wartości 20 milionów dolarów, mającym na celu odnowienie pałacu na czas stulecia niezależności Afganistanu od Wielkiej Brytanii w 1919 r. Prawie 600 ton gruzu zostało początkowo usuniętych 150-pokojowego budynku, a przez wiosną 2017 r. pracownicy usuwali tynki i beton z wewnętrznych ścian[2].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Pałac Darul Aman w 2006 r. -
Pałac Darul Aman w 2002r. -
Duże opady śniegu w Kabulu, w tle Pałac Darul Aman. -
Elewacja zachodnia Pałacu Darul Aman (2006 r.) -
Wnętrze zniszczonego pałacu w 2010 r. -
Pałac w 1986 r. -
Historyczna kolejka. -
Amerykańscy komandosi patrolują mocno zbombardowany pokój pałacu w 2002 r.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Clements, Frank, 1942-, Conflict in Afghanistan : a historical encyclopedia, Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO, 2003, ISBN 1-85109-402-4, OCLC 53948556.
- ↑ a b c d e Rod Nordland, Saving an Afghan Symbol, With Afghans Only, „The New York Times”, 5 kwietnia 2017, ISSN 0362-4331 [dostęp 2017-11-11] (ang.).
- ↑ Kabul to Darulaman railway | Railways of Afghanistan [online], www.andrewgrantham.co.uk [dostęp 2017-11-11] (ang.).
- ↑ Everywhere: Places: Darul Aman Palace [online], 21 grudnia 2009 [dostęp 2017-11-11] [zarchiwizowane z adresu 2009-12-21].
- ↑ Afghanistan hit by multiple raids, „BBC News”, 16 kwietnia 2012 [dostęp 2017-11-11] (ang.).