Państwowa Inspekcja Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych

Państwowa Inspekcja Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych – centralna jednostka organizacyjna rządu istniejąca w latach 1970–2000, powołana w celu sprawowania kontroli i nadzoru na jakością skupowanych produktów rolnych oraz ich przetwórstwem.

Powołanie Inspekcji

Na podstawie ustawy z 1970 r. o Państwowej Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych powołano Inspekcję w miejsce zniesionej Inspekcji Zbożowej.

Podstawowe zadania Inspekcji

Inspekcja Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych powołana była do:

• kontroli gospodarki zbożami i ich przetworami, nasionami jadalnych roślin strączkowych i ich przetworami, nasionami przemysłowych roślin oleistych, suszem paszowym, zielonką, paszami, mięsem i drobiem oraz ich przetworami,
• kontroli działalności gospodarczej w zakresie przemysłowego tuczu, opasu, wypasu oraz uboju zwierząt rzeźnych i drobiu,
• kontroli skupu, zbytu, składowania, transportu i przetwórstwa,
• przestrzegania obowiązujących przepisów i norm,
• domów składowych;
• zapobiegania oraz zwalczania niegospodarności i nadużyć,
• kontroli oraz orzekania o jakości towarów,
• realizacji zadań wynikających z odrębnych przepisów, w szczególności przepisów o organizacji niektórych rynków rolnych,
• nadzoru nad jednostkami upoważnionymi do prowadzenia kontroli producentów wytwarzających, przetwarzających i wprowadzających do obrotu produkty rolnictwa ekologicznego.

Uprawnienia Inspekcji

Organy Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych uprawnione były do:

• wstępu na grunty oraz do pomieszczeń przeznaczonych na skup, przetwórstwo i składowanie towarów, a także do środków transportowych przeznaczonych do transportu towarów, zwierząt rzeźnych i drobiu;
• wstępu do pomieszczeń związanych z prowadzeniem przemysłowego tuczu, opasu, wypasu oraz uboju zwierząt rzeźnych i drobiu;
• kontroli dokumentów i ksiąg oraz żądania wyjaśnień w jednostkach kontrolowanych albo w ich jednostkach nadrzędnych;
• zarządzania w uzasadnionych przypadkach inwentaryzacji towarów, zwierząt rzeźnych i drobiu;
• żądania wyjaśnień oraz sprawdzania tożsamości osób;
• zabezpieczania dowodów przestępstwa przed usunięciem, zgubieniem lub zniszczeniem;
• nieodpłatnego pobierania prób gleb, roślin i towarów;
• badania z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanej strony jakości towarów oraz orzekania w tej sprawie;
• orzekania, w przypadku stwierdzenia niewłaściwej jakości, o konieczności przeklasyfikowania, oddania do przerobu lub przeznaczenia na inne cele uzasadnione właściwościami towaru, a w razie jego nieprzydatności dla celów gospodarczych – o konieczności zniszczenia takiego towaru;
• wydawania zakazów składowania towarów oraz przetrzymywania zwierząt rzeźnych i drobiu w pomieszczeniach albo przewożenia środkami nienadającymi się do tego celu.

W celu zapobieżenia wprowadzaniu do obrotu towaru, którego jakość nie odpowiadała wymaganiom obowiązujących norm lub przepisów, organy Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych mogły w toku lub w wyniku kontroli dokonać zabezpieczenia tego towaru, jeżeli było to konieczne ze względu na interes społeczny. W przypadku podejrzenia, że środek spożywczy nie odpowiada warunkom zdrowotnym, organy Inspekcji powiadamiały o tym organ właściwy do wydawania w tych sprawach orzeczeń.

Kierowanie Inspekcją

Zwierzchni nadzór nad działalnością Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych sprawował minister właściwy do spraw rynków rolnych.

Zadania Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych wykonywał:

• Główny Inspektor Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych,
• wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora skupu i przetwórstwa artykułów rolnych, jako kierownika wojewódzkiej inspekcji skupu i przetwórstwa artykułów rolnych, wchodzącej w skład zespolonej administracji wojewódzkiej.

Główny Inspektor Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych był centralnym organem administracji rządowej podległym ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych.

Głównego Inspektora Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych powoływał i odwoływał Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw rynków rolnych.

Zastępcę Głównego Inspektora Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych powoływał i odwoływał minister właściwy do spraw rynków rolnych na wniosek Głównego Inspektora Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych.

Wojewódzki inspektor skupu i przetwórstwa artykułów rolnych wykonywał w imieniu wojewody zadania i kompetencje Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych.

Wojewódzkiego inspektora skupu i przetwórstwa artykułów rolnych powoływał i odwoływał wojewoda po zasięgnięciu opinii Głównego Inspektora Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych.

Zniesienie Inspekcji

Na podstawie ustawy z 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zniesiono Inspekcję.