Państwowe Liceum i Gimnazjum w Tłumaczu
| gimnazjum / liceum ogólnokształcące | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Data założenia | |
Państwowe Liceum i Gimnazjum w Tłumaczu – polska szkoła z siedzibą w Tłumaczu w okresie II Rzeczypospolitej, od 1938 o statusie gimnazjum i liceum ogólnokształcącego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Gimnazjum zostało założone w okresie zaboru austriackiego postanowieniem z 5 września 1910 jako C. K. Państwowe Gimnazjum z polskim językiem wykładowym w Tłumaczu[1][2][3]. Starania celem utworzenia gimnazjum poczynili baron Stefan Moysa-Rosochacki, starosta Leopold Popiel, burmistrz dr Antoni Howurka[1]. Szkołę umieszczono w jednopiętrowym budynku, przekazanym przez miasto[1]. Uroczystość otwarcia gimnazjum odbyła się 10 października 1910[1][3].
W 1914 Gimnazjum liczyło cztery klasy, w 1915 pięć[1]. Podczas drugiej inwazji rosyjskiej w trakcie I wojny światowej w 1916 wyposażenie gimnazjum zostało całkowicie zniszczone[1]. Ponowne otwarcie wyższego gimnazjum nastąpiło 16 lutego 1918[1]. Po naprawieniu zniszczeń zajęcia trwały od 1 października 1918[4]
Podczas trwającej wojny polsko-ukraińskiej w drugim półroczu roku szkolnego 1918/1919 polscy nauczyciele zostali usunięci z gimnazjum, które zostało przekształcone na szkołę z ruskim językiem wykładowym[4]. Młodzież polska nie wpisała się wówczas na listę uczniów i kontynuowała naukę prywatnie[4]. Po wkroczeniu Wojska Polskiego gimnazjaliści różnych narodowości przystąpili do egzaminów końcowych[4]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i nastaniu II Rzeczypospolitej szkoła funkcjonowała jako „Gimnazjum Państwowe w Tłumaczu”, prowadzone w typie neoklasycznym[2]. Gimnazjum nadal mieściło się w ww. budynku, położonym w otoczeniu 19-morgowego parku i utrzymywanym przez gminę[5]. Warunki w tym obiekcie były jednak nieodpowiadające wymaganiom dla placówek szkolnych[4][3]. W 1926 w Gimnazjum było osiem klas z ośmioma oddziałami, w których uczyło się łącznie 286 uczniów płci męskiej i 53 uczennice[2].
Pod koniec grudnia 1936 na zebraniu Koła Rodzicielskiego Gimnazjum została podjęta uchwała o nadaniu szkolenia imienia Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza[6][7]. Pomimo tego w przeciągu roku 1937 szkoła nadal funkcjonowała pod nazwą Państwowe Gimnazjum w Tłumaczu[8].
Zarządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Wojciecha Świętosławskiego z 23 lutego 1937 „Państwowe Gimnazjum w Tłumaczu” zostało przekształcone w „Państwowe Liceum i Gimnazjum w Tłumaczu” (państwową szkołę średnią ogólnokształcącą, złożoną z czteroletniego gimnazjum i dwuletniego liceum), a po wejściu w życie tzw. reformy jędrzejewiczowskiej szkoła miała charakter koedukacyjny, a wydział liceum ogólnokształcącego był prowadzony w typie humanistycznym[9].
Dyrektorzy[edytuj | edytuj kod]
- Wojciech Grzegorzewicz (1911–1914)[10][11]
- Henryk Krzyżanowski (1918-1921, kierownik)[12][2]
- dr Stanisław Czerski (1921-1922)[11][2]
- dr Henryk Orliński (1922, kierownik)[2]
- Stanisław Jan Kanty Mendrala (p.o. kier. od 1922, dyr. od 1925)[13][11][2][14]
Nauczyciele[edytuj | edytuj kod]
Absolwenci[edytuj | edytuj kod]
- Franciszek Grochalski – polityk (1931)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Dzieje Gimnazyum do r. 1918. W: Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Tłumaczu za rok szkolny 1917/18. Tłumacz: 1918, s. 3-4.
- ↑ a b c d e f g Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 166.
- ↑ a b c Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Tłumaczu za rok szkolny 1929/30. Tłumacz: 1930, s. 3-5.
- ↑ a b c d e Lata szkolne 1917/19 i 1919/20. Krótki rzut oka na okres po r. 1920. W: Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Tłumaczu za rok szkolny 1926/27. Tłumacz: 1927, s. 2-3.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Tłumaczu za rok szkolny 1920/21. Tłumacz: 1921, s. 5.
- ↑ Gimnazjum im. Marszałka Rydza-Śmigłego w Tłumaczu. „Gazeta Lwowska”. Nr 300, s. 4, 1 stycznia 1937.
- ↑ Gimnazjum im. Marszałka Rydza Śmigłego. „Wschód”. Nr 35, s. 7, 10 stycznia 1937.
- ↑ Wykaz szkół średnich ogólnokształcących w dniu 1 października 1937 r.. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 12, s. 808, 27 grudnia 1937.
- ↑ Państwowe licea i gimnazja w Okręgu Szkolnym Lwowskim. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 6, s. 264, 30 czerwca 1938.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Tłumaczu za rok szkolny 1917/18. Tłumacz: 1918, s. 4.
- ↑ a b c Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Tłumaczu za rok szkolny 1926/27. Tłumacz: 1927, s. 9.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Tłumaczu za rok szkolny 1926/27. Tłumacz: 1927, s. 6, 9.
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 17, s. 330, 1 listopada 1925.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Tłumaczu za rok szkolny 1929/30. Tłumacz: 1930, s. 6.