Parafia Przemienienia Pańskiego w Topolanach
 Cerkiew parafialna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
Topolany 111 |
| Data powołania |
początek XVIII w.; |
| Data zamknięcia |
11 sierpnia 1835 (jako greckokatolicka) |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Cerkiew | |
| Proboszcz | |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne |
6/19 sierpnia |
Położenie na mapie gminy Michałowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białostockiego  | |
 53°01′10,7″N 23°30′18,5″E/53,019639 23,505139
| |
Parafia Przemienienia Pańskiego – parafia prawosławna w Topolanach, w dekanacie Gródek diecezji białostocko-gdańskiej.
Na terenie parafii funkcjonują 2 cerkwie i 2 kaplice:
- cerkiew Przemienienia Pańskiego w Topolanach – parafialna
- cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego w uroczysku Piatienka – cmentarna
- kaplica św. Anny w Potoce
- kaplica św. Paraskiewy w uroczysku Piatienka[2]
Do parafii należą miejscowości: Topolany, Wierch-Topolany, Potoka, Mościska, Tylwica, Małynka, Folwarki Tylwickie, Kołpaki, Tylwica-Majątek, Hoźna, Krukowszczyzna i uroczysko Piatienka.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Parafia prawosławna w Topolanach powstała w początkach XVIII w. Jeszcze w tym samym stuleciu przyjęła postanowienia unii brzeskiej. W 1835 r. została zlikwidowana, a wiernych dołączono do parafii w Potoce (która 4 lata później – na mocy postanowień synodu połockiego – powróciła do prawosławia). Po I wojnie światowej parafia w Potoce uległa likwidacji, a wierni z Topolan zostali przyłączeni do parafii w Zabłudowie. Reaktywacja parafii w Topolanach nastąpiła w 1940 r.[3] (według innego źródła już w 1932 r.[4]).
W sierpniu 2018 r. w Potoce, w miejscu dawnej cerkwi (zniszczonej w czasie I wojny światowej) rozpoczęto budowę kaplicy pw. św. Anny[3]. Gotowy obiekt – mający być upamiętnieniem pacyfikacji Potoki w maju 1945 r. – został poświęcony 5 października 2019 r. przez arcybiskupa białostockiego i gdańskiego Jakuba[5][6].
Wykaz proboszczów[edytuj | edytuj kod]
- 1928–1953 – ks. Grzegorz Stalbowski (przed reaktywacją parafii – opiekun duchowy)
- 1954–1986 – ks. Piotr Miedźwiedziew
- 1987–1994 – ks. Jan Gacuta
- 1994–2010 – ks. Grzegorz Ostaszewski
- od 4.10.2010 – ks. Aleksander Aleksiejuk
Uroczysko Piatienka[edytuj | edytuj kod]
-
-
Kaplica św. Paraskiewy na „Krynoczce”
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ruch służbowy. orthodoxia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]..
- ↑ Ciekawe Podlasie – Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Św. i kapliczka św. Paraskiewy (FOLWARKI TYLWICKIE (PIATIENKA)
- ↑ a b Wiaczesław Perek: Poświęcenia kamienia węgielnego pod czasownię św. Anny w Potoce. orthodox.bialystok.pl, 14 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
- ↑ Serwis Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Zabłudów: Historia parafii Zaśnięcia Bogurodzicy
- ↑ Anna Petrovska: W Potoce uroczyście poświęcono kaplicę ku czci św. Anny. radio.bialystok.pl, 5 października 2019. [dostęp 2019-10-07].
- ↑ Wiaczesław Perek: Wyświęcenie kaplicy ku czci św. Anny w Potoce. orthodox.bialystok.pl, 7 października 2019. [dostęp 2019-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-08)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kalendarz Prawosławny 2021, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, ss. 197–206, 224
- Hierarchia i kler kościoła prawosławnego w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej w XIX–XXI wieku, ks. Grzegorz Sosna i m. Antonina Troc-Sosna, Ryboły 2012