Pfalz D.XV

Pfalz D.XV
	; Pierwszy prototyp Pfalz D.XV
	Dane podstawowe
Państwo	Cesarstwo Niemieckie
Producent	Pfalz Flugzeugwerke GmbH
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	dwupłat
Załoga	1
	Historia
Data oblotu	1918
Liczba egz.	kilka
	Dane techniczne
Napęd	BMW IIIa
Moc	136 kW (185 KM)
	Wymiary
Rozpiętość	8,6 m
Długość	6,5 m
Wysokość	2,7 m
Powierzchnia nośna	20 m²
	Masa
Własna	738 kg
Startowa	918 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	200 km/h
Prędkość wznoszenia	5 min na 2000 m; 16 min na 5000 m
Długotrwałość lotu	1,5 h
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	2 km kal. 7,92 mm
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pfalz D.XV – niemiecki dwupłatowy samolot myśliwski z końca I wojny światowej, zaprojektowany i zbudowany w wytwórni Pfalz Flugzeugwerke GmbH w Spirze. Maszyna wzięła udział w trzecim konkursie samolotów myśliwskich w Adlershofie w październiku 1918 roku i została skierowana do produkcji seryjnej, jednak koniec wojny zatrzymał rozwój konstrukcji.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Opracowany latem 1918 roku w zakładach Pfalz Flugzeugwerke GmbH w Spirze projekt dwupłatowego samolotu myśliwskiego Pfalz D.XV był rozwinięciem budowanego seryjnie Pfalza D.XII^[1]^[2]. Duży wpływ na konstrukcję tego myśliwca miał konkurencyjny Fokker D.VII: w maszynie zastosowano skrzydła o grubszym profilu, eliminując większość drucianych usztywnień; komora płatów była jednoprzęsłowa^[2]^[3]. Zbudowano dwa prototypy (D.XV Spezial i D.XVf nr 8364/17), różniące się usztywnieniem skrzydeł, konstrukcją lotek i jednostkami napędowymi; w pierwszym zamontowano silnik Mercedes D.IIIa o mocy 132 kW (180 KM), a w drugim – BMW IIIa o mocy 136 kW (185 KM)^[4]^[5].

Oba prototypy wzięły udział w trzecim konkursie samolotów myśliwskich klasy D w Adlershofie w październiku 1918 roku^[2]. Pfalz D.XV wykazał się doskonałą prędkością wznoszenia, prędkością maksymalną i zwrotnością, został więc uznany przez Idflieg za równoważny w stosunku do Fokkera D.VII i skierowany do produkcji seryjnej^[1]^[3]. 4 listopada D.XV pomyślnie przeszedł próby państwowe^[5]^[6]. Prawdopodobnie zamówiono 180 maszyn; niektóre samoloty seryjne dotarły do magazynów przed zakończeniem wojny, ale nie zostały dostarczone do jednostek operacyjnych^[1]^[6]. Austro-węgierskie K.u.k. Luftfahrtruppen były również zainteresowane pozyskaniem myśliwca Pfalz D.XV. Planowano jego produkcję licencyjną, ale plany anulowano wraz z rozpadem Austro-Węgier i zawieszeniem broni^[1]^[3]. We wrześniu 1919 roku alianckie zespoły inspekcyjne znalazły 74 ukończone kadłuby D.XV na terenie wytwórni Pfalz Flugzeugwerke^[2]. Kilka ukończonych egzemplarzy było prawdopodobnie testowanych w locie przez pilotów zwycięskich państw^[7].

D.XV był najlepszym myśliwcem skonstruowanym przez Pfalz Flugzeugwerke i jednym z ostatnich samolotów skierowanych do produkcji seryjnej przed upadkiem Cesarstwa Niemieckiego^[1]^[6].

Opis konstrukcji i dane techniczne[edytuj | edytuj kod]

Pfalz D.XV był jednosilnikowym, jednoosobowym dwupłatem myśliwskim^[5]^[6]. Kadłub został umieszczony pomiędzy płatami, przymocowanymi do niego słupkami^[6]^[7]. Długość samolotu wynosiła 6,5 metra, a wysokość 2,7 metra^[1]^[6]. Rozpiętość skrzydeł wynosiła od 8,6 metra (górne) do 7,2 metra (dolne), zaś ich cięciwy odpowiednio 1,45 metra i 1,2 metra^[1]^[3]. Przesunięcie płatów w poziomie wynosiło 0,36 metra^[1]^[3]. Powierzchnia nośna wynosiła 20 m²^[1]^[2]. Masa własna wynosiła od 738 kg z silnikiem BMW do 745 kg z silnikiem Mercedesa, zaś masa całkowita (startowa) od 918 kg z silnikiem BMW do 925 kg z silnikiem Mercedesa^[6].

Napęd pierwszego prototypu stanowił chłodzony cieczą 6-cylindrowy silnik rzędowy Mercedes D.IIIa o mocy 132 kW (180 KM), zaś drugi egzemplarz napędzany był także 6-cylindrowym, chłodzonym cieczą silnikiem rzędowym BMW IIIa o mocy 136 kW (185 KM)^[2]^[6]. Prędkość maksymalna wynosiła 200 km/h^[1]^[6]. Długotrwałość lotu wynosiła 1,5 godziny^[2]^[7]. Maszyna osiągała wysokość 1000 metrów w czasie 2 minut, 2000 metrów w 5 minut, 3000 metrów w 8 minut, 4000 metrów w 11,5 minuty, 5000 metrów w 16 minut, zaś na osiągnięcie 6000 metrów samolot potrzebował 22,5 minuty^[1]^[3].

Myśliwiec uzbrojony był w dwa stałe zsynchronizowane karabiny maszynowe LMG 08/15 kalibru 7,92 mm^[6]^[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Herris 2012 ↓, s. 209.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Green i Swanborough 1995 ↓, s. 468.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Herris 2001 ↓, s. 105.
↑ Herris 2012 ↓, s. 209–211.
↑ ^a ^b ^c Munson 1969 ↓, s. 169.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Gray i Thetford 1970 ↓, s. 506.
↑ ^a ^b ^c ^d Nemsch 2003 ↓, s. 150.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Peter Gray, Owen Thetford: German Aircraft of The First World War. New York: Doubleday & Company, Inc., 1970. ISBN 0-370-00103-6. (ang.).
William Green, Gordon Swanborough: The Complete Book of Fighters. New York: Smithmark, 1995. ISBN 978-0-8317-3939-3. (ang.).
Jack Herris: Pfalz Aircraft of World War I. T. 4. Boulder, Colorado: Flying Machines Press, 2001, seria: Great War Aircraft in Profile. ISBN 1-891268-15-5. (ang.).
Jack Herris: Pfalz Aircraft of WWI. T. 5. Aeronaut Books, 2012, seria: Great War Aviation Centennial Series. ISBN 978-1-935881-12-4. (ang.).
Kenneth Munson: Aircraft of World War I. London: Ian Allan, 1969. ISBN 978-0385034715. (ang.).
Volker Nemsch: Die Fliegerei des Ersten Weltkrieges. Germany: QAU, 2003. ISBN 3-930571-71-4. (niem.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Sylwetka samolotu Pfalz D.XV w serwisie «Уголок неба». airwar.ru. [dostęp 2024-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-05)]. (ros.).

[CITEREFHerris2012209-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Herris 2012 ↓, s. 209.

[CITEREFGreenSwanborough1995468-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Green i Swanborough 1995 ↓, s. 468.

[CITEREFHerris2001105-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Herris 2001 ↓, s. 105.

[CITEREFHerris2012209–211-4] Herris 2012 ↓, s. 209–211.

[CITEREFMunson1969169-5] Munson 1969 ↓, s. 169.

[CITEREFGrayThetford1970506-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Gray i Thetford 1970 ↓, s. 506.

[CITEREFNemsch2003150-7] Nemsch 2003 ↓, s. 150.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Samoloty myśliwskie	AEG D.I Albatros D.I Albatros D.II Albatros D.III Albatros D.V Albatros W.4 Fokker D.I Fokker D.II Fokker D.III Fokker D.IV Fokker D.V Fokker D.VI Fokker D.VII Fokker D.VIII (E.V) Fokker Dr.I Fokker E.I Fokker E.II Fokker E.III Fokker E.IV Halberstadt D.II Junkers D.I LFG Roland D.I LFG Roland D.II LFG Roland D.VI Pfalz D.III Pfalz D.VIII Pfalz D.XII Pfalz D.XV Pfalz Dr.I Pfalz E.I Siemens-Schuckert D.III Siemens-Schuckert D.IV Siemens-Schuckert E.I
Samoloty bombowe	AEG G.II AEG G.IV Gotha G.I Gotha G.IV Gotha G.V Gotha G.VI Friedrichshafen G.III S.S.W. R.III Staaken R.VI Staaken R.XIV
Wodnosamoloty i łodzie latające	Albatros W.4 Albatros W.5 Friedrichshafen FF.33 Friedrichshafen FF.49 Gotha WD.1 Gotha WD.2 Hansa-Brandenburg W.12 Hansa-Brandenburg W.29 Junkers J 11 Lübeck-Travemünde F4
Samoloty rozpoznawcze i lekkie bombowe	AEG C.I AEG C.II AEG C.III AEG C.IV AEG C.V AEG C.VI AEG C.VII AEG C.VIII AEG C.VIII Dr Ago C.I Ago C.IV Albatros C.I Albatros C.III Albatros C.V Albatros C.VII Albatros C.X Albatros C.XII Albatros C.XV Aviatik C.I Aviatik C.III DFW C.V Halberstadt C.V LFG Roland C.II LVG C.II LVG C.V LVG C.VI Rumpler C.I Rumpler C.IV Rumpler C.VII
Samoloty wielozadaniowe	Aviatik B.I Halberstadt CL.II Halberstadt CL.IV Hannover CL.II Hannover CL.V Junkers CL.I
Samoloty szturmowe	AEG J.I Albatros J.I Junkers J.I
Nieuzbrojone samoloty szkolne i rozpoznawcze	AEG B.I AEG B.II AEG B.III Albatros B.I Albatros B.II Aviatik B.II Fokker A.I Hansa-Brandenburg B.I Kondor B.I LVG B.I, B.II, B.III Rumpler C.VIII Rumpler Taube
Konstrukcje prototypowe	AEG DJ.I AEG Dr.I AEG G.I AEG PE Albatros D.IV Albatros D.VI Albatros D.VII Albatros D.IX Albatros D.X Albatros D.XI Albatros D.XII Albatros Dr.I Albatros Dr.II Albatros W.3 Albatros W.8 DFW Floh Halberstadt C.III Hansa-Brandenburg W.11 Hansa-Brandenburg W.16 Junkers J 1 Junkers J 2 Junkers J 7 Junkers J 8 Kondor D 1 Kondor D 2 Kondor D 6 Kondor D 7 Kondor W 1 LFG Roland Stralsund V 19 Pfalz D.VI Pfalz Dr.II Schütte-Lanz C.I
Inne	System oznaczeń niemieckich samolotów z okresu I wojny światowej