Pierwiośnik górski

Pierwiośnik górski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	wrzosowce
Rodzina	pierwiosnkowate
Rodzaj	pierwiośnik
Gatunek	pierwiośnik górski
	Nazwa systematyczna
	Vitaliana primuliflora Bertol.; Fl. Ital. (Bertoloni) ii. 368 (1835)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pierwiośnik górski (Vitaliana primuliflora Bertol.) – gatunek rośliny należący do rodziny pierwiosnkowatych. Rośnie dziko w górach Europy (Alpy, Apeniny, Pireneje^[4]. W Polsce jest uprawiany jako roślina ozdobna.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Gatunek o niejasnej przynależności systematycznej. W ogrodniczych opracowaniach podawany jako pierwiośnik górski (Vitaliana primuliflora), syn. = Douglasia vitaliana Benth. & Hook.f.^[4]^[5], według Flory Francji jest synonimem Androsace vitaliana Lapeyr. subsp. vitaliana^[6]. Przez Linneusza oznaczony był jako Primula vitaliana^[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Typowa roślina poduszkowa złożona z pojedynczych roślinek o różyczkach liściowych średnicy 1-2 cm. Poduszka wraz z kwiatami osiąga wysokość do 50 cm.
Liście: Drobne, wąskolancetowate, miękkie, intensywnie zielone.
Kwiaty: Żółte, rurkowate o średnicy ok. 1,5 cm, wystające ponad poduszkę złożoną z liści. Są duże w stosunku do niewielkich wymiarów różyczek liściowych, z których wyrastają. Kwitnie wiosną.

Zastosowanie i uprawa[edytuj | edytuj kod]

Szczególnie nadaje się do ogrodów skalnych, można go sadzić w szczelinach skalnych i na murkach^[5]. Może też być uprawiany jako roślina okrywowa oraz w pojemnikach na balkonach i tarasach. Najlepsza jest żwirowo-próchniczna ziemia. Wiosną i latem powinna być stale wilgotna, należy więc roślinę w razie potrzeby podlewać. Po przekwitnięciu, gdy roślina przechodzi w stan spoczynku, gleba może być bardziej sucha^[5]. Stanowisko powinno być słoneczne, gdyż w zacienionych miejscach roślina słabo kwitnie i nie tworzy tak zwartych poduszek. W zimie nie przemarza. Należy natomiast zadbać, by w tym okresie ziemia nie była podmokła, nadmiar wilgoci bowiem w zimie może spowodować obumarcie rośliny^[4]. Rozmnaża się głównie przez podział (po przekwitnięciu).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).
↑ ^a ^b ING. [dostęp 2010-01-21].
↑ ^a ^b ^c Kwiaty.Ogrody. Pierwiośnik górski. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-20)].
↑ ^a ^b ^c Eugeniusz Radziul: Skalniaki. Warszawa: PWRiL, 2007. ISBN 978-83-09-01013-5.
↑ Flora Francji. [dostęp 2010-01-21].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).

[ING-3] ING. [dostęp 2010-01-21].

[A-4] Kwiaty.Ogrody. Pierwiośnik górski. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-20)].

[skalniaki-5] Eugeniusz Radziul: Skalniaki. Warszawa: PWRiL, 2007. ISBN 978-83-09-01013-5.

[6] Flora Francji. [dostęp 2010-01-21].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]