Pinus sabiniana

Pinus sabiniana
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	sosnowce
Rodzina	sosnowate
Rodzaj	sosna
Gatunek	P. sabiniana
	Nazwa systematyczna
	Pinus sabiniana Douglas ex D. Don; Lambert, Descr. Pinus [ed. 3]. 1832.
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pinus sabiniana Douglas ex D. Don – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae Lindl.).

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Korona drzewa stożkowata do postrzępionej, rzadka.
Pień: Osiąga 12–21 m wysokości, rzadko dorasta do 25 m, o średnicy do 60–120 m. Przeważnie prosty, do zakrzywionego. Kora ciemnobrązowa do prawie czarnej, spękana nieregularnie i głęboko.

Liście: Igły zebrane przeważnie po 3 na krótkopędzie, o długości 15–32 cm i szerokości 1,5 mm. Opadające, delikatnie skręcone.
Szyszki: Szyszki męskie długości 10–15 mm, elipsoidalne, żółte. Szyszki żeńskie (nasienne) są masywne, ciężkie i żywiczne, o długości 15–25 cm. Nasiona o długości 20 mm, ciemnobrązowe, opatrzone skrzydełkiem o długości ok. 10 mm.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Igły pozostają na drzewie przez 3–4 lata. Na wszystkich stronach liścia linie aparatów szparkowych. Szyszki nasienne dojrzewają w ciągu 2 lat, uwalniają nasiona krótko potem, pozostają na drzewie do 7 lat.

Liczba chromosomów: 2n=24.

Systematyka i zmienność[edytuj | edytuj kod]

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus^[5]:

podrodzaj Pinus
- sekcja Trifoliae
  - podsekcja Ponderosae
    - gatunek P. sabiniana

Gatunek opisany i skatalogowany raz pierwszy przez Davida Douglasa w 1830 r. Opisany pierwotnie przez Douglasa jako Pinus sabinii, co nie jest poprawną nazwą łacińską.

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Roślina umieszczona w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych w grupie gatunków niższego ryzyka (kategoria zagrożenia; LC)^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ ^a ^b A.A. Farjon A.A., Pinus sabiniana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-07-29] (ang.).
↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2010-03-31]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

R. Kral. Pinus. „Flora of North America North of Mexico”. Vol. 2, 1993. Flora of North America Editorial Committee (red.). Oxford University Press. [dostęp 2010-03-31]. (ang.).
Christopher J. Earle: Pinus sabiniana. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2010-03-31]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[christenhusz2011-3] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[iucn-4] A.A. Farjon A.A., Pinus sabiniana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-07-29] (ang.).

[Gymn-5] Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2010-03-31]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]