Poczinki
54°42′19″N 44°51′53″E/54,705278 44,864722
| wieś (trb. sieło) | |||
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Obwód | |||
| Rejon | |||
| Powierzchnia |
11 km² | ||
| Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||
| Nr kierunkowy |
83197 | ||
| Kod pocztowy |
607910, 607911 | ||
| Tablice rejestracyjne |
52 | ||
Położenie na mapie obwodu niżnonowogrodzkiego  | |||
Położenie na mapie Rosji  | |||
| 54°42′19″N 44°51′53″E/54,705278 44,864722
| |||
| Strona internetowa | |||
_(1781).png)
.jpg)
Poczinki (ros. Починки) – wieś (ros. село, trb. sieło) zlokalizowana na południu obwodu niżnonowogrodzkiego w Rosji[2]. Jest centrum administracyjnym rejonu poczinkowskiego i poczinkowskiego sielsowietu.
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Wieś położona jest nad rzeką Rudnia, przy drodze federalnej Niżny Nowogród – Sarańsk. Jest oddalona 220 km na południe od Niżnego Nowogrodu, 12 km od stacji Użowka kolei Niżny Nowogród – Penza, 550 km od Moskwy.
Pod względem wielkości jest największym centrum rejonowym południowej części obwodu niżnonowogrodzkiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość została założona na miejscu dawnej wsi mordwińskiej Poczinok Kele-usztanow (ros. Починок Келе-уштанов). Pierwszymi jej mieszkańcami były plemiona Erzja i Moksza z Ugrofinów[3]. W 1628 roku wieś została spustoszona przez Tatarów, wskutek czego mieszkańcy ją opuścili. W 1647 roku ziemie te zostały kupione przez rodzinę bojarską Morozowych i obsadzone ludnością rosyjskojęzyczną przesiedloną z okolic Moskwy. Nowi właściciele wsi zaczęli na tych terenach produkcję potażu, używając do tego okolicznych lasów. Przez około sto lat Poczinki stanowiły centrum produkcji, wysyłając potaż także za granicę.
W 1779 Poczinki otrzymały status miasta w ujeździe łukojanowskim guberni niżnonowogrodzniej. Przestrzeń miejska została przebudowana zgodnie z planem generalnym, który zakładał regularną zabudowę. Do dziś we wsi istnieją zabytkowe kamienne dwory.
Produkcja potażu wyczerpała zasoby lokalnych lasów dębowych. Teraz wieś na dziesiątki kilometrów otaczają same pola. W 1760 roku w Poczinkach zaczęto hodowlę koni. Zachował się kompleks stajni wzniesionych w 1820 roku z kamienia w stylu klasycystycznym. Ma on kształt kwadratu o bokach 250 m, wewnątrz znajduje się ujeżdżalnia.
W 1922 roku Poczinki straciły status miasta, co niemniej nie zahamowało rozwoju miejscowości. W połowie XX wieku w Poczinkach działał instytut nauczycielski. We wsi znajduje się muzeum[4].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Poprzednia nazwa miejscowości – Poczinok Kele-usztanow (ros. Починок Келе-уштанов) – może mieć mordwińskie pochodzenie od języka erzjańskiego kele – szerokość, wszerz i uštoma – palenisko[5]. W kronice Soboru Bożego Narodzenia i parafii miasta Poczinki w Niżnym Nowogrodzie (Niżny Nowogród, 1908 r.) występuje także inna wersja nazwy „mordwińskiej wsi” – Poczinok-Keleuszta-Nowy (ros. Починокъ-Келеушта-Новый)[3], co może wskazywać na rodzaj działalności pierwszych osadników, zajmujących się produkcją potażu poprzez palenie drewna na węgiel i popiół.
Kultura[edytuj | edytuj kod]
W Poczinkach znajdują się instytucje rejonowego wydziału kultury i sportu: ludowe muzeum regionalne, centrum kulturalne, szkoła muzyczna, szkoła hokejowa, biblioteka. Istnieje również klub „Fakieł” i kompleks kulturalno-sportowy „Jubilejnyj”.
Osoby związane z wsią[edytuj | edytuj kod]
- Kołokolcew Piotr Nikołajewicz (1909, wieś Poczinki – 1994) – uczestnik Wielkiej wojny Ojczyźnianej, Bohater Związku Radzieckiego
- Postnikow Konstantin Iwanowicz (1922, wieś Poczinki – 2012) – uczestnik Wielkiej wojny Ojczyźnianej, pułkownik w stanie spoczynku. Brał udział w obronie Kijowa, Moskwy, wyzwoleniu Austrii, Berlina. Demobilizowany będąc w składzie korpusu w kwaterze głównej Naczelnego dowództwa w Rumunii. Miał rządowe nagrody.
- Iluszeczkin Wasilij Pawłowicz (1915–1996) – radziecki historyk orientalista, uczestnik Wielkiej wojny Ojczyźnianej.
- Riabów Jewgenij Pawłowicz (1894–1938) – absolwent Poczinkowskiej szkoły teologicznej. Erzjański językoznawca, pedagog, działacz społeczny, profesor, autor erzjańskiej łacinki. Autor wielu prac naukowych i badań w dziedzinie nauki języka erzjańskiego, w tym w zakresie projektowania i tworzenia jednolitych norm erzjańskiego języka literackiego. Aresztowany w 1937 roku, rozstrzelany w 1938 roku[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1. www.gks.ru. [dostęp 2020-11-07]. (ros.)
- ↑ Починковский район [online], mvp.government-nnov.ru [dostęp 2017-02-15] (ros.).
- ↑ a b Pyk, Второе издание «Летописи Константина Владимирского» [online], pochinki.nnov.ru [dostęp 2017-02-15] (ros.).
- ↑ Починки – Энциклопедия Нижнего Новгорода [online], nnov.ec [dostęp 2017-02-15] (ros.).
- ↑ Эрзянь Вал. Издательский дом „Эрзянь Вал”., Эрзяно-русский (русско-эрзянский словарь). Версия: 1.0 [online], dictionary.bolkin.kiev.ua [dostęp 2017-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-19].
- ↑ Информационный листок «Первый мордовский профессор»: к 120-летию со дня рождения А. П. Рябова [online], library.saransk.ru [dostęp 2017-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-23] (ang.).