Popielatek czarniawy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Popielatek czarniawy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

kępkowcowate

Rodzaj

popielatek

Gatunek

popielatek czarniawy

Nazwa systematyczna
Tephrocybe atrata (Fr.) Donk
Beih. Nova Hedwigia 5: 284 (1962)

Popielatek czarniawy, kępkowiec tranowy (Tephrocybe atrata (Fr.) Donk) – gatunek grzybów należący do rodziny kępkowcowatych (Lyophyllaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tephrocybe, Lyophyllaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1818 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus atratus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Marinus Anton Donk w 1962 r.[1]

Synonimy nazwy naukowej[2]:

  • Agaricus atratus Fr. 1818
  • Collybia atrata (Fr.) P. Kumm. 1874
  • Collybia atrata var. farinosa Rick 1938
  • Collybia atrata var. pseudoambusta Maire 1928
  • Gymnopus atratus (Fr.) Murrill 1916
  • Lyophyllum atratum (Fr.) Singer 1943
  • Tephrophana atrata (Fr.) Kühner 1938

Polska nazwa popielatek dla rodzaju Tephrocybe występuje w pracy Barbary Gumińskiej i Władysława Wojewody z 1999 roku (jest tam wymieniony popielatek bagieny Tephrocybe palustris)[3]. W 2003 r. W. Wojewoda zaproponował nazwę kępkowiec tranowy, jest ona jednak niespójna z aktualną nazwą naukową[4]. Nazwa popielatek czarniawy występuje m.in. w atlasie grzybów Pavola Škubli[5].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

W literaturze naukowej na terenie Polski do 2003 r. podano 4 stanowiska[4]. Nowsze stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Popielatek czarniawy (opisany jako kępkowiec tranowy) znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].

Grzyb wypaleniskowy występujący w lasach i na pastwiskach, na wypaleniskach, często wśród zwęglonych i niecałkowicie spalonych kawałków drewna. Owocniki na ziemi, od września do listopada[4].

Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]

Na wypaleniskach występują dwa podobne gatunki: popielatek garbaty (Tephrocybe ambusta) i popielatek węglolubny (Tephrocybe anthracophila). Pewne ich rozróżnienie możliwe jest tylko analizą mikroskopową[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-06-24] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2020-06-24] (ang.).
  3. Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 12, ISBN 83-09-00714-0.
  4. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 418, ISBN 83-89648-09-1.
  5. a b Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 286, ISBN 978-83-245-9550-1.
  6. Stanowiska popielatka węglolubnego w Polsce [online] [dostęp 2020-06-17] (ang.).