Pułk Wartowniczy im. Feliksa Dzierżyńskiego
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1951 (Wachbataillon A), 1953 |
| Rozformowanie |
1989 |
| Patron | |
| Tradycje | |
| Nadanie sztandaru |
15 grudnia 1967 |
| Rodowód |
Batalion Wartowniczy A (Wachbataillon A) |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
ppłk Werner Barth |
| Ostatni |
gen mjr Manfred Döring |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Podległość | |
Wachregiment „Feliks E. Dzierzynski” (Pułk Wartowniczy im. Feliksa Dzierżyńskiego) – elitarna zmotoryzowana jednostka strzelecka w sile de facto dywizji, podległa Ministerstwu Bezpieczeństwa Państwowego NRD, stanowiąca jego zaplecze wojskowo-operacyjne, uhonorowana imieniem Feliksa Dzierżyńskiego, założyciela radzieckiego Czeka.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Jednostkę sformowano w 1953 na bazie utworzonego w 1951 r. Batalionu Wartowniczego A (Wachbataillon A). Jej głównym zadaniem była ochrona członków kierownictwa SED i rządu NRD, przez zapewnienie bezpieczeństwa osiedlom, które zamieszkiwali m.in. przy Majakowskiring w Berlinie (1950-1990) i następnie w Waldsiedlung Wandlitz pod Berlinem (1960-1990), oraz zajmowanych przez nich budynków m.in. KC SED, Rady Państwa, Rady Ministrów, Izby Ludowej, Sądu Najwyższego czy Szpitala Rządowego. Pełniła też rolę straży resortowej MBP, strzegąc około 45 obiektów samego ministerstwa oraz struktur terenowych – zarządów okręgowych Bezpieczeństwa Państwowego (Bezirksverwaltungen des MfS, BV)[1]. Jednostka była określana „czerwoną gwardią” (Rote Garde), politycznie niezawodną wewnętrzną siłą bezpieczeństwa, składającą się z tzw. „żołnierzy politycznych” (politische Soldaten) szczególnie oddanych partii i państwu. Ich szczególny status podkreślały specjalna przysięga wierności, lepsze uposażenie i umundurowanie z naszywkami jednostki na mankietach, czy częste przepustki żołnierzy służby zasadniczej. Personel jednostki miał opinię wyniosłego i aroganckiego w kontaktach z ludnością.
Jednostkę kierowano również do tłumienia jakichkolwiek oznak niesubordynacji społeczeństwa, m.in. miała swój udział w wydarzeniach – z dnia 17 czerwca 1953 – tłumieniu powstania robotniczego oraz z dnia 13 sierpnia 1961 – rozpoczęciu budowy Muru Berlińskiego.
Na jej uzbrojeniu była też broń przeciwpancerna, przeciwlotnicza oraz ponad 400 transporterów opancerzonych.
Jednostka została rozformowana w grudniu 1989[2].
Struktura[edytuj | edytuj kod]
- Oddział 1 (Kommando 1) w Berlinie-Adlershof
- Oddział 2 (Kommando 2) w Erkner, Frankfurcie nad Odrą
- Oddział 3 (Kommando 3) w Teupitz
- Oddział 4 (Kommando 4) w Eberswalde-Finow, później (w połowie 1980), w Erkner, Prenden i Biesenthal
- Oddział 5 (Kommando 5) w Berlinie do 1982, następnie we Freienbrink, Ahrensfelde
- Szkoła Wartowniczo-Ochronna (Fachschule WSE – Wach- und Sicherungseinheit) w Schönebeck, następnie w Ahrensfelde, szkoła oficerska w pewnym czasie formalnie wchodząca na prawach wydziału w skład Wyższej Szkoły Prawniczej MBP (Juristische Hochschule MfS – JHS) w Poczdamie[3]
Stan osobowy[edytuj | edytuj kod]
Jednostka składała się z ponad 11 200 funkcjonariuszy, w tym 2500 oficerów, 8735 żołnierzy służby zasadniczej i 9 personelu cywilnego, w tym około 390[4] kobiet.
- 1955 – 1475 funkcjonariuszy
- 1960 – 4372
- 1965 – 5121
- 1970 – 7924
- 1975 – 9245
- 1980 – 10082
- 1985 – 10192
- 1989 – 11426
Dowódcy[edytuj | edytuj kod]
- 1954-1958 – ppłk Werner Barth
- 1959-1962 – gen. mjr Günter Wolf
- 1962-1972 – gen. mjr Heinz Gronau
- 1972-1987 – płk (od 1976 gen.) Bernhard Elsner
- 1987-1990 – gen. mjr Manfred Döring
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Roland Wiedmann (red.): Die Organisationsstruktur des Ministeriums für Staatssicherheit 1989. Berlin: BStU, 2011, s. 37. ISBN 978-3-942130-27-1.
- ↑ Das Wachregiment des MfS „Feliks E. Dzierżyński”. [dostęp 2017-02-21]. (niem.).
- ↑ Günter Förster: Die Juristische Hochschule des MfS (MfS-Handbuch). Berlin: BStU, 1996, s. 23. ISBN 978-3-942130-22-6.
- ↑ Roland Wiedmann: Die Diensteinheiten des MfS 1950–1989. Eine organisatorische Übersicht. Berlin: BStU, 2012, s. 470. ISBN 978-3-942130-28-8.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hagen Koch, Peter Joachim Lapp: Die Garde des Erich Mielke – Der militärisch-operative Arm des MfS – Das Berliner Wachregiment „Feliks Dzierzynski”, Helios-Verlag Aachen 2008, ISBN 978-3-938208-72-4.