Relator

Relator, konektor – nieodmienna część mowy w przypadku gdy pochodzi od przysłówków i odmienna gdy pochodzi od rzeczowników, przymiotników i liczebników. Jest wskaźnikiem zespolenia (relacji) w zdaniach złożonych względnych, tzn. spaja zdanie podrzędne z jednym ze składników zdania bezpośrednio nadrzędnego, nie wchodzi w związki składniowe.

Relator wprowadza części zdania lub określa relacje między nimi.

Cechy relatora

• nie odpowiada żadne na pytanie,
• nie odmienia się przez rodzaje i nie posiada rodzaju,
• nie odmienia się przez przypadki, liczby, czasy, osoby, tryby,
• nie tworzy związków składniowych i semantycznych (z wyjątkiem tzw. czasowników wykrzyknikowych),
• jest samodzielna składniowo i znaczeniowo,
• wyraża uczucia, wolę, apele, naśladuje dźwięki,
• występuje poza zdaniem, z wyjątkiem czasowników wykrzyknikowych, które mogą pełnić rolę orzeczenia
• część mowy asyntagmatyczna.

Typy relatora

W klasyfikacji tradycyjnej relatorowi odpowiadają zaimki względne:

• przymiotne
  • jaki
  • który
  • czyj
• rzeczowne
  • kto
  • co
• przysłowne
  • jak
  • gdzie
  • kiedy
  • skąd
  • którędy
  • dokąd

Przykłady zastosowań

Jutro pójdę tam, gdzie wczoraj była Małgosia.

Zrobię to zadanie, kiedy wrócę do domu.