Rezerwat przyrody Lipowska
49°32′00″N 19°13′24″E/49,533333 19,223333| rezerwat leśny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
2008 |
| Akt prawny |
Rozporządzenie Nr 26/08 Wojewody Śląskiego z dnia 9 czerwca 2008 r.[1] |
| Powierzchnia |
62,60 ha |
| Ochrona | |
Położenie na mapie powiatu żywieckiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
| 49°32′00″N 19°13′24″E/49,533333 19,223333
| |
Rezerwat przyrody Lipowska – leśny[1] rezerwat przyrody w masywie górskim Lipowskiego Wierchu i Rysianki w Beskidzie Żywieckim w Polsce. Powołany przez wojewodę śląskiego w czerwcu w 2008 r. jako 64. rezerwat przyrody na terenie województwa śląskiego oraz 11. położony na terenie Beskidu Żywieckiego[2]. Obszar rezerwatu podlega ochronie czynnej[1].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Rezerwat obejmuje szczytowe spłaszczenie oraz północno-zachodnie i południowo-wschodnie stoki masywu Lipowskiego Wierchu (1324 m n.p.m.) – Rysianki (1332 m n.p.m.). Całość terenu rezerwatu leży w granicach Żywieckiego Parku Krajobrazowego, na terenie zarządzanym przez Lasy Państwowe. Powierzchnia rezerwatu wynosi 62,6 ha, z czego 35,12 ha na terenie Nadleśnictwa Węgierska Górka (leśnictwo Boracza), pozostała część na terenie Nadleśnictwa Ujsoły (leśnictwo Złatna).
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Masyw Lipowskiego Wierchu i Rysianki budują skały fliszu karpackiego. Wyraźnie uławicowane, w obrębie obszernego spłaszczenia wierzchowinowego tworzą teren o utrudnionym odpływie wód lub wprost mniejsze obniżenia bezodpływowe. Na terenach takich, stosunkowo rzadko spotykanych w górach, ubogich w składniki odżywcze, o kwaśnym odczynie gleby, powstają z czasem torfowiska wysokie, zwane mszarami lub rojstami. Takie też torfowiska, z pojawiającymi się wśród nich niewielkimi oczkami wodnymi, spotkamy w rezerwacie. Drzewostan w ich otoczeniu tworzy prawie wyłącznie charakterystyczny dla pierwotnej puszczy karpackiej ekotyp świerka pospolitego, rosnący w niewielkim zwarciu i zwykle ugałęziony do samej ziemi. Jego wysokość nie przekracza tu zwykle 25 m. Z rzadka towarzyszy mu jarzębina. Warstwa krzewów jest tu bardzo słabo rozwinięta, tworzy ją wyłącznie podrost występujących tu drzew. W runie leśnym dominują borówka czarna i trzcinnik owłosiony, bogata warstwa mszysta osiąga 60-90% pokrycia.
Spośród roślin zielnych w szacie rezerwatu spotkamy zarówno gatunki alpejskie, takie jak ciemiężyca zielona, goryczka trojeściowa czy liczydło górskie, jak i szereg gatunków typowo bagiennych. Z tych drugich, obok kilku gatunków mchów i dwóch gatunków widłaków (jałowcowaty i wroniec) rosną tu takie gatunki jak borówka bagienna, modrzewnica zwyczajna czy żurawina błotna.
Fauna rezerwatu nie odbiega od tej, żyjącej w szczytowych partiach okolicznych masywów Beskidu Żywieckiego. Zachodzą tu m.in. wszystkie duże drapieżniki tych gór: niedźwiedź, wilk i ryś. Godne zaznaczenia jest występowanie tu naszego największego kuraka – głuszca (częściowo również dzięki udanej reintrodukcji w ostatnich latach).
Cel powołania rezerwatu[edytuj | edytuj kod]
Celem powołania rezerwatu było zachowanie stanowiącego osobliwość Beskidu Żywieckiego systemu wierzchowinowych torfowisk wysokich oraz występujących w ich otoczeniu sudeckiej świerczyny górnoreglowej Calamagrostio villosae-Piceetum oraz górnoreglowego boru świerkowego Plagiothecio – Piceetum tatricum.
Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Tereny rezerwatu narażone są na silną antropopresję. Głównym zagrożeniem, wielokrotnie większym niż wydeptywanie przez turystów poruszających się poza szlakami turystycznymi, jest rozjeżdżanie tego obszaru przez amatorów quadów i motocykli crossowych[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Rezerwat przyrody Lipowska. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-10-15].
- ↑ W Beskidzie Żywieckim utworzono rezerwat "Lipowska". [w:] Nauka w Polsce [on-line]. Polska Agencja Prasowa, 2008-06-19. [dostęp 2017-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-06)].
- ↑ Miało to miejsce m.in. na początku sierpnia 2013 r. [1]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bajgier-Kowalska Małgorzata, Łajczak Adam i in.: Przyroda Żywieckiego Parku Krajobrazowego, wyd. COLGRAFF-PRESS, Poznań 1998, ISBN 83-86258-24-1;
- Blarowski Andrzej, Gajczak Jerzy, Łajczak Adam i in.: Przyroda województwa bielskiego. Stan poznania, zagrożenia i ochrona, wyd. COLGRAF-PRESS, Poznań 1997, ISBN 83-86258-15-2;
- Mędrzak Katarzyna i Wojciech: Rezerwat Lipowska, w: „Przyroda polska” nr 10 (941), październik 2016, s. 24–25;
- O rezerwacie na stronie Nadleśnictwa Węgierska Górka