Right Turn
| Wykonawca utworu z albumu Sap | |
| Alice in Chains (Alice Mudgarden) | |
| Wydany |
4 lutego 1992 |
|---|---|
| Nagrywany |
20–26 listopada 1991 w London Bridge Studio, Seattle[1] |
| Gatunek | |
| Długość |
3:17 |
| Twórca | |
| Producent | |
| Wydawnictwo | |
Right Turn – utwór amerykańskiego zespołu muzycznego Alice in Chains (nagrany pod szyldem Alice Mudgarden), opublikowany w 1992 na minialbumie Sap. Czas jego trwania wynosi 3 minuty i 17 sekund, co sprawia, że jest on najkrótszą kompozycją wchodzącą w skład wydawnictwa. Autorem tekstu i kompozytorem jest Jerry Cantrell. W utworze gościnnie wystąpili Chris Cornell z Soundgarden i Mark Arm z Mudhoney.
W późniejszym czasie „Right Turn” trafił na dwa albumy kompilacyjne Alice in Chains – Music Bank (1999) i The Essential Alice in Chains (2006). W 2001 został wykorzystany w filmie Helikopter w ogniu.
Geneza[edytuj | edytuj kod]
Pomysł do zaproszenia w charakterze gościnnego występu Chrisa Cornella i Marka Arma był ideą gitarzysty Alice in Chains, Jerry’ego Cantrella, który wspominał w rozmowie z „Guitar World”:
Gdy skończyliśmy cztery utwory na Sap [1992], siedząc w studiu pewnej nocy powiedziałem, że może ściągnęlibyśmy Ann [Wilson] z Heart do zaśpiewania w kilku piosenkach, i jak się uda to Chrisa oraz kogokolwiek innego kogo uda nam się znaleźć. Nie byłem pewien czy Chris będzie mógł, ponieważ miał on w tym czasie kilka innych rzeczy. Nie znałem dobrze Marka Arma, ale miałem jego numer od Layne’a [Staleya] […] Jego wokal w «Right Turn» przyprawił mnie o dreszcze – brzmiał jak głos śmierci. Dałem Chrisowi tekst, a Layne i Mark dodali od siebie kilka rzeczy[5].
W wywiadzie dla „Guitar School” przyznał: „Pracowanie nad tą piosenką było prawdziwą frajdą. Po napisaniu jej, nie byłem pewien czy coś z tego wyjdzie, ale miałem pomysł, żeby wokalnie numer wspomogli Chris Cornell z Soundgarden i Mark Arm z Mudhoney. Pojawili się więc, zaśpiewali swoje partie i wyszło to wspaniale. Kiedy Mark śpiewa ostatnią linijkę, numer wtedy zyskuje dodatkowy ciężar. No i Cornell rządzi – oni właściwie zrobili ten numer. Z naszych wszystkich utworów, to jeden z moich zdecydowanych faworytów”[6].
Frontman Mudhoney, Mark Arm, wspominał: „Byłem zaprzyjaźniony z chłopakami z Alice in Chains, choć nie znaliśmy się zbyt dobrze. Znałem trochę Layne’a. Nie spotkałem tych kolesi aż do momentu wydania albumu Facelift [1990] […] Pewnego dnia zadzwonił do mnie Jerry Cantrell i poprosił abym zaśpiewał na minialbumie Sap [w utworze «Right Turn»]. Byłem zdziwiony, coś w stylu: «dlaczego chcesz abym zaśpiewał?»”[7].
Historia nagrywania[edytuj | edytuj kod]
Utwór pierwotnie zamieszczono na demie, jakie zespół przygotował na potrzeby ścieżki dźwiękowej do filmu Samotnicy (1992, reż. Cameron Crowe)[8][9]. Część nagrań – utrzymaną w odmiennej stylistyce brzmieniowej – muzycy postanowili zarejestrować ponownie[10][11]. Sesja odbyła się pod koniec listopada 1991 w London Bridge Studio w Seattle w stanie Waszyngton[1], przy współpracy producenta Ricka Parashara i inżyniera dźwięku Jonathana Pluma[12]. Utwór zarejestrowano pod szyldem Alice Mudgarden[4][13][14]. Nazwę utworzono z kontaminacji Alice in Chains, Mudhoney i Soundgarden[14]. W książeczce dołączonej do retrospekcyjnego box setu Music Bank (1999) Cantrell przyznawał, że „to była dla mnie wyjątkowa piosenka. Zresztą cała EP-ka jest wyjątkowa. W tej piosence, prócz nas, wystąpiło jeszcze dwóch facetów, których bardzo szanuję i podziwiam, Chris Cornell oraz Mark Arm. Nigdy więcej nie udało nam się nagrać piosenki w takim składzie, więc to czyni ją jeszcze bardziej wyjątkową”[9].
Dave Hillis, asystent inżyniera dźwięku, wspominał, że Arm był zdenerwowany podczas nagrań. „Rozmawialiśmy w holu, miał ze sobą sześciopak piwa i zaczął pić jedno z nich. Spytałem czemu jest taki zdenerwowany. Uważał, że jego głos nie będzie pasował do ogólnego klimatu utworu […] Byłem ciekaw jak na tę sytuację zareaguje Rick, który nie miał doświadczenia z muzyką Mudhoney i stylem Marka. Pamiętam, że gdy śpiewał, Rick spojrzał na mnie i powiedział: «to jest świetne»”[14]. W przeciwieństwie do niepewnego Arma, sytuacja z Cornellem była odwrotna. Pierwotnie chciał on zaśpiewać w swoim charakterystycznym, energicznym stylu, lecz producent przekonywał go do bardziej powściągliwego występu[14].
Analiza[edytuj | edytuj kod]
_(UK-1993).jpg)
Autorem liryki jest Jerry Cantrell[15]. Cechą charakteryzującą „Right Turn” jest akustyczne brzmienie[2] z wiodącą grą gitary klasycznej[3][5], wolne tempo[16] oraz brak partii perkusji i instrumentów elektrycznych. Sean Kinney gra na tamburynie[15]. Jako pierwszy swoją partię wokalną wykonuje Cantrell, a następnie Cornell, który śpiewa zwrotkę i refren. W następnej kolejności śpiewa Staley (podobnie jak Cornell, wykonuje on zwrotkę i refren). Jak ostatni partie wokalu wykonuje Arm[16][17].
Wydanie[edytuj | edytuj kod]
„Right Turn” został wydany na minialbumie Sap 4 lutego 1992[13][18][19]. Znalazł się on również na stronie B rozszerzonych edycjach singla (wersja CD o nr. kat. 658888 2 i 12”-calowego winyla o nr. kat. 658888 6) „Would?” (1993), wydanego w Europie i w Wielkiej Brytanii[20][21][22]. W 2001 utwór został wykorzystany w filmie wojennym Helikopter w ogniu (reż. Ridley Scott)[23].
W późniejszym czasie „Right Turn” wszedł w skład materiału zawartego na dwóch albumach kompilacyjnych – Music Bank (1999)[24][25] i The Essential Alice in Chains (2006)[26][27].
Odbiór[edytuj | edytuj kod]
Krytyczny[edytuj | edytuj kod]
Don Kyle z brytyjskiego „Kerrang!” pisał: „«Right Turn» jest jak super kofeinowy wstrząs po EP-ce na której przeważa stłumione uczucie”[28]. Daina Darzin z tego samego czasopisma wyrażała mieszaną opinię, przyznając, że „jest to tylko kolejny powolny utwór Alice z wieloma wokalistami”[16]. Greg Prato – autor książek Grunge Is Dead: The Oral History of Seattle Rock Music (2009) oraz Dark Black and Blue: The Soundgarden Story (2019) – wymienił „Right Turn” jako najlepszy utwór zawarty na minialbumie, dodając, że każdy z muzyków wniósł do niego „swój własny, unikalny «smak»”[29]. Z kolei Kristina Estlund z magazynu „Rock Beat” wyróżniała „mocny tekst połączony z poważnym nisko-buczącym wokalem Layne’a i potężną instrumentalną partią Cornella”[17].
Utwór na koncertach[edytuj | edytuj kod]
„Right Turn” został po raz pierwszy wykonany na żywo przez Alice in Chains 13 sierpnia 2011, w trakcie akustycznego koncertu w WinStar World Casino w Thackerville w stanie Oklahoma[30].
Personel[edytuj | edytuj kod]
Opracowano na podstawie materiału źródłowego[15]:
Alice Mudgarden
- Layne Staley – śpiew
- Jerry Cantrell – śpiew, gitara klasyczna
- Mike Starr – gitara basowa
- Sean Kinney – tamburyn
- Chris Cornell – śpiew
- Mark Arm – śpiew
Produkcja
- Producent muzyczny: Rick Parashar
- Inżynier dźwięku: Jonathan Plum
- Mastering: Eddy Schreyer w Future Disc Systems Studio, Hollywood
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Alice in Chains – Jar of Flies/Sap (1993, CD). Discogs. [dostęp 2020-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-13)]. (ang.).
- ↑ a b David Sprague, Ira A. Robbins: The Trouser Press Guide to ’90s Rock: The All-new Fifth Edition of the Trouser Press Record Guide. Fireside Books, 1997, s. 35. ISBN 978-0684814377. (ang.).
- ↑ a b Kyle Anderson: Accidental Revolution: The Story of Grunge. St. Martin’s Press, 2007, s. 94. ISBN 978-0312358198. (ang.).
- ↑ a b Corbin Reiff: Total F*cking Godhead: The Biography of Chris Cornell. Post Hill Press, 2020, s. 151. ISBN 978-1-64293-216-4. (ang.).
- ↑ a b Jeff Gilbert. Rain Man. „Guitar World”, s. 29, 32, styczeń 1993. ISSN 1045-6295.
- ↑ Jeff Kitts. Primecuts. „Guitar School”, s. 12, maj 1994. ISSN 1058-0220.
- ↑ Prato 2009 ↓, s. 340.
- ↑ Gillian G. Gaar. A Band Called Alice. „Goldmine”, s. 56, 5 sierpnia 1994. ISSN 1055-2685.
- ↑ a b Poligrafia dołączona do albumu Music Bank; wyd. Columbia, nr kat. CK 69584.
- ↑ Katherine Turman. Unchained. „Guitar World”, s. 24, kwiecień 1992. ISSN 1045-6295.
- ↑ Bartek Koziczyński. Alice in Chains. Bezsenność w Seattle. „Teraz Rock”, s. 68, czerwiec 2006. ISSN 1730-394X.
- ↑ de Sola 2015 ↓, s. 159.
- ↑ a b Alice in Chains – Sap. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-11-25)]. (ang.).
- ↑ a b c d de Sola 2015 ↓, s. 162.
- ↑ a b c Poligrafia dołączona do minialbumu Sap; wyd. Columbia, nr kat. 44K 74182.
- ↑ a b c Daina Darzin. Unchained!. „Kerrang!”, s. 45, styczeń 1994. ISSN 0262-6624.
- ↑ a b Kristina Estlund. Sap. „Rock Beat”, s. 11, marzec 1992. OCLC 861188848.
- ↑ Brown 2010 ↓, Rozdział III. Dirt.
- ↑ Babula 2006 ↓, s. 71.
- ↑ Martin C. Strong: The Wee Rock Discography. Canongate Books, 1996, s. 8. ISBN 978-0-86241-621-8. (ang.).
- ↑ Alice in Chains – Would? (1993, CD). Discogs. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-19)]. (ang.).
- ↑ Alice in Chains – Would? (1993, Green, Vinyl). Discogs. [dostęp 2024-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-05-05)]. (ang.).
- ↑ Ken Nolan, Steve Zaillian: Black Hawk Down: The Shooting Script. HarperCollins, 2002. ISBN 978-1-55704-530-0. (ang.).
- ↑ Babula 2006 ↓, s. 74.
- ↑ Alice in Chains – Music Bank. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-02)]. (ang.).
- ↑ Alice in Chains – Nothing Safe: Best of the Box. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-02)]. (ang.).
- ↑ Alice in Chains: ‘Essential’ Collection to Finally See Light of Day. Blabbermouth.net. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-24)]. (ang.).
- ↑ Don Kyle. Mind the Sap. „Kerrang!”, 1992. ISSN 0262-6624.
- ↑ Greg Prato: Dark Black and Blue: The Soundgarden Story. Greg Prato Writer, Corp., 2019, s. 125. ISBN 978-1-69108-613-9. (ang.).
- ↑ Alice in Chains Ends 10-Month Break from Stage. Blabbermouth.net. [dostęp 2016-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-22)]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jordan Babula. Alice in Chains – Dyskografia. „Teraz Rock”, 2006. Orange Media. ISSN 1730-394X. (pol.).
- Jake Brown: Alice in Chains: In the Studio. Rock N’ Roll Books, 2010. ISBN 0-9726142-6-5. (ang.).
- Greg Prato: Grunge Is Dead: The Oral History of Seattle Rock Music. ECW Press, 2009. ISBN 978-1550228779. (ang.).
- David de Sola: Alice in Chains: The Untold Story. Thomas Dunne Books, 2015. ISBN 978-1250048073. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona zespołu (ang.)