Rośliny piętra turniowego
Rośliny piętra turniowego – rośliny wybitnie wysokogórskie lub pojawiające się w piętrze turniowym, lecz optimum występowania mające w niższych piętrach roślinności. Ze względu na skaliste podłoże, niewielkie płaty gleby – rośliny w piętrze turniowym nie tworzą zwartych łanów, lecz występują zwykle w niewielkich płatach lub pojedynczo w zagłębieniach terenu, szczelinach skał, na półkach skalnych. Wskutek skrajnie trudnych warunków klimatycznych i glebowych liczba gatunków roślin występujących w tym piętrze jest bardzo mała w porównaniu z niższymi wysokościami.
W Tatrach dominują mchy i niskie murawy z boimką dwurzędową. Porosty, głównie naskalne, zajmują więcej miejsca, niż rośliny naczyniowe. Mimo trudnych warunków życiowych występuje tu ok. 120 gatunków roślin naczyniowych. Liczba ta drastycznie spada wraz z wysokością nad poziomem morza, na najwyższych szczytach Tatr występują już tylko nieliczne gatunki. Dominują rośliny niskie, o postaci darniowej i rośliny poduszkowe silnie przylegające do podłoża. Karłowatość jest zarówno skutkiem surowych warunków ograniczających wzrost, jak i przystosowaniem do tych warunków – niskie, płożące się przy ziemi rośliny lepiej wykorzystują jej ciepło, lepiej chronione są przed huraganowymi wiatrami, a warstwa śniegu chroni je przed silnymi mrozami, mniej też tracą wody przy intensywnym nasłonecznieniu na suchych stokach. Brak zupełnie roślin jednorocznych – zbyt krótki sezon wegetacyjny nie pozwoliłby im na wytworzenie nasion[1].
Przykłady gatunków piętra turniowego z Tatr[edytuj | edytuj kod]
- Rośliny wybitnie wysokogórskie, dla których obszar ten jest właściwym rejonem występowania. Są to m. in:
- boimka dwurzędowa
- dzwonek alpejski
- goryczka przezroczysta
- jaskier lodnikowy
- kosmatka kłosowa
- kostrzewa niska
- kuklik górski
- lepnica bezłodygowa
- mokrzyca rozchodnikowata
- naradka tępolistna
- omieg kozłowiec
- pierwiosnek maleńki
- pięciornik złoty
- przetacznik alpejski
- rogownica jednokwiatowa
- rozchodnik alpejski
- skalnica darniowa
- skalnica karpacka
- skalnica mchowata
- skalnica naprzeciwlistna
- skalnica naradkowata
- skalnica odgiętolistna
- skalnica tatrzańska
- starzec karpacki
- starzec kraiński
- warzucha tatrzańska
- wiechlina wiotka
- wierzba zielna
- wrotycz alpejski
- szczawiór alpejski
- Rośliny, dla których właściwym rejonem występowania są niższe piętra, w piętrze turniowym spotykane są rzadko i raczej tylko w dolnych jego obszarach. Są to m. in:
- bartsja alpejska
- brodawnik tatrzański
- dzwonek wąskolistny
- fiołek dwukwiatowy
- gęsiówka alpejska
- gnidosz dwubarwny
- gnidosz okółkowy
- goździk lodowcowy
- jaskier alpejski
- jaskier halny
- jastrzębiec alpejski
- kuklik rozesłany
- lilijka alpejska
- mak alpejski
- marchwica pospolita
- niezapominajka alpejska
- piaskowiec orzęsiony
- pięciornik alpejski
- podbiałek alpejski
- rdest żyworodny
- rogownica Raciborskiego
- rojnik górski
- różeniec górski
- rutewnik jaskrowaty
- rzeżuszka alpejska
- sasanka alpejska
- sit skucina
- skalnica dwuletnia
- skalnica gronkowa
- skalnica jastrzębcowata
- skalnica seledynowa
- tojad mocny
- urdzik karpacki
- wierzba wykrojona
- wierzba żyłkowana
- zawilec narcyzowaty
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Władysław Szafer: Tatrzański Park Narodowy. Kraków: Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- Władysław Szafer: Tatrzański Park Narodowy. Kraków: Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.