SPT-CLJ2344-4243
SPT-CLJ2344-4243 (Klaster Feniksa[1]) – gromada galaktyk położona w gwiazdozbiorze Feniksa, oddalona o około 5,7 miliardów lat świetlnych od Ziemi. Nazwa nawiązuje zarówno do gwiazdozbioru, w którym jest położona, jak również do niezwykle wysokiego tempa rodzenia się gwiazd w jej wnętrzu[2].
Gromada w Feniksie jest jedną z największych znanych gromad galaktyk[3], rywalizuje z nią odkryta w 2011 gromada ACT-CL J0102-4915[4]. Średnica gromady szacowana jest na 7,3 milionów lat świetlnych[2], a jej masa jest około dwa tysiące razy większa od masy naszej Galaktyki[3].
Gromada w Feniksie została odkryta w 2010 przez South Pole Telescope znajdujący się na biegunie południowym. Od chwili odkrycia była obserwowana na różnych długościach fal przez 10 teleskopów działających na Ziemi i w przestrzeni kosmicznej (Teleskop kosmiczny Chandra)[3].
W centrum gromady znajduje się masywna galaktyka, w której centralna supermasywna czarna dziura o masie około 20 miliardów mas Słońca zwiększa swoją masę o około 60 M☉[2] rocznie. W gromadzie powstaje rocznie 740 gwiazd, co jest nadzwyczaj wysokim tempem formowania nowych gwiazd, we wcześniejszej rekordzistce Abell 1835 powstawało jedynie około 100 gwiazd rocznie. Gromada w Feniksie jest najsilniejszym źródłem rentgenowskim wśród znanych gromad[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mariusz Błoński: Klaster Feniksa - fabryka wszechświata. kopalniawiedzy.pl, 2012-08-20. [dostęp 2012-08-21]. (pol.).
- ↑ a b c Phoenix Cluster: Phoenix Cluster Sets Record Pace at Forming Stars. chandra.harvard.edu, 2012-08-15. [dostęp 2012-08-16]. (ang.).
- ↑ a b c d Record-Breaking Galaxy Cluster May Be Most Massive Ever. space.com, 2012-08-15. [dostęp 2012-08-16]. (ang.).
- ↑ Warped Light Reveals Most Massive Distant Galaxy Cluster. space.com, 2012-08-15. [dostęp 2011-06-26]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- SPT-CLJ2344-4243 w bazie SIMBAD (ang.)