Saturnin Borowiec

Saturnin Borowiec

prof. zw. dr hab. inż. Saturnin Borowiec (1926–2016)
Data i miejsce urodzenia	15 lutego 1926 Weteranówka na Wołyniu
Data śmierci	16 lutego 2016
Miejsce spoczynku	Cmentarz Centralny w Szczecinie kwatera 41E-11-4
Zawód, zajęcie	inż. leśnictwa, mgr rolnictwa, nauczyciel akademicki
Tytuł naukowy	profesor nauk rolniczych
Alma Mater	Uniwersytet Poznański, Wyższa Szkoła Rolnicza w Poznaniu
Odznaczenia

Saturnin Józef Borowiec (ur. 15 lutego 1926 w Weteranówce na Wołyniu, zm. 22 lutego 2016) – polski profesor nauk rolniczych w zakresie gleboznawstwa i ekologii, nauczyciel akademicki

Życiorys

Saturnin Borowiec urodził się w rodzinie Józefa i Agaty, ojciec był sierżantem i pierwszym sołtysem we wsi Weteranówka wybranym w 1927. Saturnin w latach okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej i  Batalionów Chłopskich. Po wojnie studiował na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego oraz w Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu, uzyskując dyplom magistra inżyniera leśnictwa (1951) oraz dyplom inżyniera rolnictwa (1954). Stopień doktora nauk leśnych otrzymał w 1956, a stopień doktora habilitowanego nauk rolniczych – w 1963. W 1970 został profesorem nadzwyczajnym, a w 1976 – profesorem zwyczajnym. Bezpośrednio po studiach pracował jako aspirant w Katedrze Gleboznawstwa w Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu (1951-1954). W 1954 został zatrudniony w Wyższej Szkoły Rolniczej w Szczecinie w Katedrze Gleboznawstwa na stanowisku adiunkta (1954–1963), docenta (1963–1970) i profesora (1970-1994). Pełnił kolejno funkcje kierownika Zakładu Ekologii Roślin (1964–1970, Zespołu Ekologii (1970–1973), Zakładu Ekologii i Ochrony Środowiska oraz dyrektora Instytutu Ekologii i Ochrony Środowiska (1973–1983) oraz kierownika Katedry Ekologii i Ochrony Środowiska (1983–1996). Przeszedł na emeryturę w 1996, ale nadal prowadził zajęcia dydaktyczne do 2002.

Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie w kwaterze 41E/11/4). Pozostawił żonę Zofię z d. Białek i syna Piotra.

Praca naukowo-dydaktyczna

Główne kierunki badań prof. Borowca dotyczyły gleboznawstwa, ekologii i ochrony środowiska. Efektem rozprawy habilitacyjnej było wyjaśnienie genezy czarnych ziem pyrzyckich na podstawie analizy rzeźby terenu, wyników analiz pyłkowych, danych archeologicznych i historycznych oraz badań gleboznawczych. Profesor prowadził także nowatorskie badania dotyczące występowania i właściwości gleb płowych – „lessives” i dwuczłonowych z poziomami pseudoglejowymi niewyodrębnionymi jeszcze w systematyce gleb Polski. Opracował i wprowadził nową cechę syntetyczną zbiorowisk roślinnych – stopień zachwaszczenia rośliny uprawnej jako wypadkową klas stałości osiąganych przez chwasty i ich współczynnika pokrycia. Był inicjatorem badań mających na celu ocenę stanu środowiska na obszarach objętych oddziaływaniem emisji przemysłowych (m.in. z Elektrowni „Dolna Odra” i Zakładów Chemicznych „Police”). Zakres wieloletnich badań (1977–2000) obejmował m.in. skład chemiczny wód opadowych, cieków, gleb uprawnych i leśnych oraz wykorzystanie metod bioindykacyjnych do oceny skażenia atmosfery związkami siarki i fluoru (mchy, igły sosny, przyrosty drzew, warzywa, gladiole).

Profesor Saturnin Borowiec był promotorem 122 prac magisterskich, 5 prac doktorskich oraz recenzentem 42 rozpraw doktorskich i 26 rozpraw habilitacyjnych. Wydał też dziewięć opinii o dorobku naukowym w związku z postępowaniem o nadanie tytułu profesora.

Udział w organizacji nauki

Profesor Saturnin Borowiec był konsultantem naukowym klasyfikacji i kartografii gleb (1955–1975) w województwie szczecińskim i koszalińskim. Jako pełnomocnik rektora Akademii Rolniczej w Szczecinie ds. organizacji kierunku studiów ochrona środowiska skutecznie zorganizował ten kierunek studiów na Wydziale Kształtowania Środowiska i Rolnictwa Akademii Rolniczej w Szczecinie. Należał do Komisji Nauk Leśnych PAN (1960–1970), Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN (1966–1978), Komitetu Ekologicznego PAN (1975–1978 i 1994–1997) w Sekcji Gleboznawstwa (1984–1987), Komitetu Inżynierii Środowiska PAN (1990–1993) oraz Komitetu Gleboznawstwa i Chemii Rolnej PAN (1993–1999). Od 1952 działał w Polskim Towarzystwie Gleboznawczym, był przewodniczącym Oddziału Koszalińskiego PTG (1965–1971), przewodniczącym Oddziału Szczecińskiego (1975–1994), członkiem Zarządu Głównego (1975–1983). Był członkiem Komitetu Redakcyjnego Roczników Gleboznawczych (1974–1994); redaktorem serii Rolnictwo i serii Przyrodniczej Zeszytów Naukowych AR w Szczecinie (1973–1996). Od 1960 należał do Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego, był członkiem Zarządu (1961–1966, 1974–1983) oraz redaktorem Wydziału II (1972–1980).

Wybrane publikacje

Dorobek publikacyjny profesora Borowca stanowi łącznie 340 prac naukowych i opracowań z zakresu gleboznawstwa, ekologii i ochrony środowiska.

• O niektórych metodach oceny siedlisk i poszczególnych czynników siedliskowych użytków zielonych. „Post. Nauk Roln.” 1959, 3 (57), s. 69-82
• Gleby powiatów wolińskiego i kamieńskiego na tle warunków przyrodniczych. „Mater. Zachodniopom.” 1959, 5,
• Tendencje rozwojowe gleb Wolińskiego Parku Narodowego wynikające z morfologii profili gleb kopalnych. „Roczniki PTG” 1963, 13, s. 156-158
• Agroekologia. Akademia Rolnicza w Szczecinie, Szczecin 1977
• Wpływ zanieczyszczeń przemysłowych w okolicy Szczecina na środowisko. „Ochrona Zabytków” 1981, 3-4, s. 212-213 (wsp. B. Marska)
• Wpływ imisji z Elektrowni ,,Dolna Odra" na gleby leśne i rolne w latach 1977-1996. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 1998, 456, s. 311-315 (wsp. Z. Zabłocki)

Nagrody i odznaczenia

• pięć nagród Ministra Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki za osiągnięcia naukowe (1974, 1976, 1978, 1980, 1982)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1973)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1979)
• Odznaka „Zasłużony nauczyciel PRL” (1985)
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Medal Zasłużony dla Akademii Rolniczej w Szczecinie (2004)
• odznaka „Gryf Pomorski” za zasługi dla rozwoju województwa szczecińskiego